Helicobacter pylori ( HP);insanlarda midenin iç yüzeyinde kronik inflomasyona neden olan bakteridir.
Bakterinin keşfedilme tarihi olan 1982’den önce sigara,alkol,kafein,asit,baharatlı yiyecekler ve stres ülserin temel nedenleri olarak kabul ediliyordu. Hastaların çoğuna uygulanan tedaviler semptomları azaltmakla birlikte,etken olan enfeksiyon ortadan kaldırılmadığından kalıcı bir çözüm oluşturmaktan uzaktı.
Artık ülserlerin büyük bir kısmına HP’nin neden olduğunu biliyoruz. Uygun antibiyotik kullanımı ile hastaların çoğunda enfeksiyon başarıyla ortadan kaldırılmakta ve ülserin yeniden oluşma olasılığı çok azalmaktadır.
Helikobakter pilori (Hp);spiral yapısında,mikroaerofilik gram (-) bir bakteridir. Mide mukozasının iç kısmında mukus tabakasının içerisine yerleşir ve ürettiği üreaz enzimi yardımıyla üre’den oluşturduğu bazik bir ürün olan NH3 (amonyum) sayesinde mide asitinden kendini korur.
Asit ortama dayanaksız,çok narin bir bakteridir. Duodenal ülserlerin %90’nından fazlasında ve mide ülserlerinin yaklaşık %80’inin nedenidir.
Çubuk şeklindedir. Oksijenli solunum yapar ancak yaşayabilmesi için atmosferdeki oksijen oranı çok fazladır. Daha düşük oranda oksijen bulunan ortamlarda üreyebilirler bu nedenle bu bakterilere mikroaerofilik (%1’den az oksijenli ortamda yaşayabilen) bakteri denir.
Mide ve oniki parmak bağırsağı ülserine ve mide kanserine neden olabilir. Mide ve oniki parmak bağırsağı yüzeyine yerleşir ve yara yapar. Sosyo-ekonomik ve hijyenik durumu iyi olmayan bölgelerde yaşayan insanların midesinde bulunma ihtimali %80’e kadar çıkabilir. Gelişmiş toplumlarda yaklaşık %10 seviyesindedir.
Yüksek dozda ve kombine olarak bazı antibiyotiklerin kullanılmasıyla tedavisi mümkündür.
Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı 1994 yılında bakteriyi mide kanseri açısından birinci sınıf kanserojen olarak ilan etmiştir.
İnfeksiyon gelişiminde risk faktörleri arasında:
- Düşük sosyo-ekonomik koşullar,
- Kalabalık aile ortamı,
- Sanitasyon yetersizliği,
- Anne ve babanın bu bakteri ile infekte olması,
- Yeterli dezenfeksiyon işlemi uygulanmadan endoskopların diğer hastalarda da kullanılması sayılabilir.
Bulaşta fekal-oral yolun yanısıra oral-oral yol da suçlanmaktadır.
Bakteri dünya nüfusunun yaklaşık %50’sinden fazlasını etkilemektedir ve tüm dünyada ülserlerin en yaygın nedenidir. H.pylori infeksiyonu olan altı hastadan birisinde duodenum ya da mide ülseri gelişmektedir.
Bakterinin bulaştığı bireyler,bakteriyi yok etmek için ilaçlar verilmedikçe,genellikle infeksiyonu yaşam boyunca taşırlar.
Günümüzde,Hp antibiyotikler ile proton pompası inhibitörleri gibi mide asidini baskılayan ilaçların bir kombinasyonu kullanılarak başarıyla yok edilebilmektedirler.
Mide çeperinin direncini azaltarak mide asitlerinden etkilenmesini sağlayan bakteri ayrıca mide kanserine de yol açmaktadır. Midenin ph’ında bile yaşayabilen bir bakteri olduğundan tedavi için güçlü antibiyotikler kullanılmalıdır.
Dünya nüfusunun üçte biri ile yarısı arasında bir kesim Hp bakterisini taşımaktadır. Son yıllara kadar gözden kaçırılan bu bakteri,hemen hemen tüm gastrit ve ülser ile bazı mide kanseri vakalarının ardında yatan neden olarak açıklanmaktadır.
Gelişmiş ülkelerde en az % 31,gelişmekte olan ülkelerde % 52 mide kanseri,HP infeksiyonu ile ilişkilidir. Bu ortalama kanserlilerin üçte birinin sebebi HP infeksiyonu anlamına gelir.
Uzun yıllar çektikleri mide rahatsızlığının Hp’den kaynaklandığından habersiz sayısız kişi pek de yararını görmedikleri anti-asit ilaçları kullanmaktalardı.
Sağlık Editörü