Gıda İntoleransı Gıda Alerjisi Değildir

Yiyecek alerjisi ve gıda intöleransı belirtileri nelerdir, gıda zehirlenmesiyle benzer ve farklı yönleri nelerdir?

1- Yiyecek alerjisi gıda intöleransıyla aynı anlamda mı? Gıda intöleransı nedir?

Gıda ellerjisi,bağışıklık sisteminde yer alan IgE denen maddeler(Antikorlar) aracılığıyla oluşur. Bazı insanlarda toz,polenler,böcekler,ilaçlar ve daha bir çok maddeye karşı oluşabilen olayların gıdaya karşı oluşmasıdır. Gıda intoleransı ise bağışıklık istemi dışındaki mekanizmalarla gıdalara karşı oluşan duyarlılık halidir.Burada ya vücutta gıdanın sindirilmesini sağlayan mekanizmalarda bir sorun vardır (parçalayıcı maddelerin eksikliği gibi) ya da gıdanın içindeki bazı maddelerin (koruyucular,lezzet artırıcılar gibi) neden olduğu sorunlar vardır.

2- Yiyecek alerjisi ve gıda intöleransı belirtileri nelerdir,gıda zehirlenmesiyle benzer ve farklı yönleri nelerdir?

Gıda allerjisinde kaşıntı,cilt döküntüleri,karın ağrısı,kusma,ishal gibi bulgular olabileceği gibi,dudaklarda şişme,nefes yolunda şişme (ödem) ve buna bağlı daralma kadar ciddi bulgularda oluşabilir. Hatta hayatı tehdit edebilecek ‘anaflaksi’ tablosu bile ortaya çıkabilir. Gıda intoleransında ise ürtiker,migren,’irritabl barsak sendromu’ denen barsak hastalığı tablolarına eşlik edebilen ağızda yara,yorgunluk,halsizlik,depresyon gibi yakınmalar olabilir.

Gıda zehirlenmesi bu iki tablodan farklı olarak değişik bakteriler ve toksinlerle oluşur. Neden olan etkene göre değişmekle beraber genellikle bulantı,kusma,ishal,ateş en belirgin bulgulardır.

3- Hangi gıdalar en yaygın alerjenlerdir?

Gıda allerjileri genellikle bebeklik ve çocukluk çağında ortaya çıkar. Bu dönemlerde en çok yumurta,süt,fındık,ceviz,çilek gibi ürünlere karşı oluşur. Erişkin yaşa doğru bu allerjilerin birçoğu kaybolur.Erişkinlerde allerji yapan gıdalar sıklıkla deniz ürünleri ile fındık,ceviz gibi yiyeceklerdir.

4- Çocuk ve yetişkinlerde gıda intöleransı farklı seyreder mi?

Çocukluk yaşlarında daha çok sindirimde görevli maddelerin eksikliğinden kaynaklanan intolerans durumu(laktoz intoleransı,karbonhidrat intoleransı) görülürken erişkinlerde gıda alımında çeşitlilik arttığından gıdaların içerdiği maddelere ( kahve,şarap vb içecekler,peynir,kuruyemişler,meyveler,sebzeler,mantar,bal…) karşı da intolerans görülür.

5- Kros reaktivite nedir?

Çapraz reaksiyon bir gıdaya allerji gelişiyorsa aynı gruptan diğer gıdalara da allerji gelişmesidir. ( örneğin deniz ürünleri arasında,kuruyemişler arasında,benzer proteini içeren gıdalar arasınada).

6-Gıda töleransı tanısı kaç farklı yöntemle konur?

Gıda toleransını saptayabilecek yeterli düzeyde bir laboratuvar test yoktur. Kişinin yaşı,cinsiyeti,aile öyküsü ve anlattığı yakınmaların beslenme tarzı ve içeriğiyle birlikte değerlendirilmesi sonucu tanınabilir.Bunun için deneyimli bir hekim gerekir. Gıda allerjisinin tanısında ise kan testleri(IgE ve diğer) ve bazı deri testlerinden yaralanılmaktadır.

7- Gıda intöleransına neden olan faktörler nelerdir?

Faktörler tam olarak bilinmiyor.Ailevi yatkınlık,genetik faktörler,cinsiyet(kadınlarda daha sık),hormonal faktörler( ergenlikde,adet döneminde daha sık),psikolojik faktörler olabileceği düşünülüyor. Gıda intoleransının temelinde

8- Laktoz intöleransı nedir?

Süt şekeri olarak bilinen Laktoz’u sinidirim sisteminde parçalayan ‘Laktaz’ enziminin olmaması sonucu ortaya çıkan tablodur. Gaz,şişkinlik,bulantı,ishal tablolarına yol açabilir.

9- Yemek yedikten ne kadar süre sonra gıdaya reaksiyon gelişir,belirtiler ne sürede ortaya çıkar?

Gıda allerjisinde yakınmalar genellikle dakikalar içinde çıkar ve gıdanın miktarından bağımsızdır. Gıda intoleransında durum farklıdır,alınan gıdanın miktarı önemlidir. Miktar ve alım sıklığı artığında yakınmaların görülme oranı da artar.

10- Gıda intöleransını önleme ve tedavisi hakkında neler yapılabilir?

Gıda intoleransını önlemek için genel yaklaşım kişide intoleransa sebep olduğu düşünülen gıdaların birkaç hafta/ay kesilmesi ardından bilinçli bir şekilde az miktarlarda tekrar başlatılmasıdır.Ancak bu kolay bir yöntem olmadığından bilinçli bir ekip (hekim ve diyetisyenden oluşan) tarafından yapılmalıdır.

11- “Gıda intoleransı testi”nin bilimsel temeli nedir? Bu konuda karşıt görüşler nelerdir?

Bu testlerde kanda gıdaya karşı oluşan Ig G’nin (bağışıklık sisteminin bir ögesi) ölçüldüğü ifade edilmektedir. Gıda intoleransının oluş mekanizmasını gözönüne aldığımızda bu ölçümün bir faydasının olmayacağı söylenebilir. Günümüzde populer olan gıda intoleransını obeziteyle ilişkilendirmek,bu nedenle de gıda intolerans testi yapmak gerektiği görüşünün ise ‘ obezite,ateroskleroz,diyabet kompleksinin ortaya çıkmasında Ig G’nin de rolü olabileceği’ şeklinde bir hipotezin varlığına dayandırıldığını düşünüyorum.
Ancak bu hipotezi doğrulayabilmek amacıyla yapılmış bilimsel çalışma ve bu çalışmalardaki hasta sayıları henüz yeterli düzeyde değildir. Bu nedenle gıda intoleransıyla uyumlu yakınması olan insanların klasik tanı ve tedavi yöntemleriyle değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Doç. Dr. Neslihan Kurtulmuş

Total
0
Shares
Related Posts
Read More

Alerji Aşıları Nedir?

Alerji aşıları immünoterapi denilen tedavinin bir türüdür. Her alerji aşısı alerjik reaksiyonları tetikleyen belirli madde veya maddelerden az miktarda içerir. Bunlara alerjen denir.
Total
0
Share