Metabolizma hastalıkları pratik olarak düşünüldüğünde diyabet kanda şekerin olması gereken düzeylerin üzerine çıkması olarak tanımlanabilir. Artan şeker düzeyleri dolaylı ya da dolaysız olarak vücudun tüm organ sistemlerini olumsuz etkiler. Organların normalde gerçekleştirdikleri fonksiyonları yerine getirememesine yol açar. Diyabete yol açan farklı mekanizmalar vardır. Pankreastan salgılanan insülin hormonu vücudun yakıtı olan glukozun (şeker) vücutta kullanılmasını sağlar. Eğer bu hormon pankreasta üretilemezse kan şekerleri yükselecektir. Bu pankreası olumsuz etkileyecek hastalıklar sonucu olabilir.
Pankreas Alarm Vermeye Başlıyor
Pankreasın ameliyatla alınmak zorunda kalınması ya da pankreatit dediğimiz bu organın hastalığı sonucu olabilir. Ancak insülin hormonunun eksikliği ile ortaya çıkan diyabetin en sık sebebi genetik olup,harabiyet sonucu pankreastan insülin salınımının gerçekleşmemesidir.
"Tip 1"ya da "insüline bağımlı diyabet"denen bu tip diyabet çocukluk,ergenlik ya da genç erişkinlik döneminde ortaya çıkar.
"Tip 2"diyabet ise erişkin tipi ya da halk arasında yaşlılık diyabeti olarak da adlandırılır. Burada mekanizma farklıdır.
Temelde insülinin etkisini gösterememesi yani insülin direnci yatar. İnsülinin kandaki şekeri dokulara sokarak yakılmasını sağlamasında sorun vardır. Bu nedenle kanda şeker birikmeye başlar. Bunlardan ayrı gebelik süresince ortaya çıkabilen geçici "gebelik diyabeti"ve ilaçlara bağlı gelişen "ikincil diyabet"tipleri vardır.İkincil diyabete yol açan en sık karşılaşılan ilaçlar kortizon türevleridir.
Doç. Dr. Rüştü Serter
Diyabet Kliniği
Endokrinoloji
Sağlık Editörü