Kimyasal soyma prosedürleri tipik olarak yüzdeki kırışıklık, renk bozulmaları ve yara izlerinin tedavisinde kullanılır. Prosedür tek başına kullanılabilir veya diğer kozmetik prosedürlerle birlikte uygulanabilir.
Prosedür beklenen sonuca göre hafif, orta veya derin seviyelerde yapılabilir. Her bir kimyasal soyma türü farklı kimyasal solüsyonlar kullanır. Daha derin soymalarda daha etkili sonuçlar alınır, fakat aynı zamanda iyileşme süresi de daha uzundur.
Neden yapılır
Kimyasal soyma çeşitli cilt problemlerinin tedavisinde kullanılır. Soruna bağlı olarak 3 seviyeden biri uygulanır:
- Hafif derece kimyasal soyma. Yüzeysel olarak yapılan bu prosedürde cildin dış katmanı (epidermis) soyulur. İnce kırışıklık, akne, eşit olmayan cilt tonu ve kuruluk tedavisinde kullanılabilir. İstediğiniz sonuçlara göre hafif kimyasal soymayı haftalık veya aylık bazda haftada bir kereden altı haftada bir kereye kadar yaptırabilirsiniz.
- Orta derece kimyasal soyma. Bu yöntemde epidermisten deri hücreleri alınır ve orta deri katmanının (dermis) üst kısımları soyulur. Kırışıklık, akne izleri ve eşit olmayan cilt tonu tedavilerinde kullanılır. İstenilen sonuçları devam ettirmek için bu prosedürü her 6 veya 12 ayda bir kere tekrar etmeniz gerekir.
- Derin kimyasal soyma. Bu yöntemde epidermisten deri hücreleri alınır ve orta deri katmanının orta veya alt kısımları da soyulur. Doktor derin kırışıklıklar, yara izleri veya prekanseröz büyüme durumunda derin kimyasal soymayı tavsiye edebilir.
Kimyasal soyma derin yara izlerini tedavi edemez veya gözeneklerin boyutunu küçültmez.
Riskler
Kimyasal soyma birtakım yan etkilere yol açabilmektedir:
- Kızarıklık. Kimyasal soyma sonucunda tedavi uygulanan bölge kızarır. Orta dereceli veya derin kimyasal soymadan sonra kızarlıklık aylarca devam edebilir.
- Yara izleri. Nadir olarak prosedür yara izlerine yol açmaktadır ve bu izler tipik olarak yüzün alt kısmında görülür. Bu yaraların görünümünü yumuşatmak için antibiyotik ve steroid kullanılabilir.
- Cilt renginde değişimler. Kimyasal soyma cildin normalden daha koyu (hiperpigmentasyon) veya daha açık renkli (hipopigmentasyon) olmasına yol açabilir. Hiperpigmentasyon daha çok yüzeysel kimyasal soymadan sonra görülürken hipopigmentasyon derin kimyasal soyma sonrasında görülür. Koyu renkli cilde sahip kişilerde cilt rengi değişimleri daha yaygındır ve kalıcı hale gelebilir.
- Akne. Prosedür sonrasında küçük beyaz şişliklerin (moğol lekeleri) görülmesi muhtemeldir. Aynı zamanda, daha önceki akne varlığı veya yeni oluşan ciltte kullanılan yağlı kremler sebebiyle tedavi edilen deride akne oluşabilir.
- Enfeksiyon. Kimyasal soyma uçuk virüsünün tetiklenmesine yol açabilir. Ayrıca nadir olarak bakteriyel veya fungal enfeksiyonlar da görülmektedir.
- Kalp, böbrek veya karaciğer hasarı. Derin kimyasal soymada kalp kasına zarar verip kalbin düzensiz şekilde atmasına neden olan karbolik asit (phenol) kullanılır. Phenol aynı zamanda karaciğer ve böbreğe de zarar verir. Phenole maruz kalmayı kısıtlamak için derin kimyasal soyma 10-20 dakikalık aralıklarla yapılır.
Kimyasal soyma herkese uygun bir prosedür değildir. Doktorunuz şu durumlarda sizi prosedüre karşı uyarabilir:
- Geçen 6 ayda akne ilacı isotretinoin (Amnesteem,diğerleri) kullanmış olmak
- Koyu cilt rengine sahip olmak
- Kızıl saça ve soluk, çilli cilde sahip olmak
- Aşırı büyümüş yara dokularının yol açtığı sert bölge (keloid) geçmişine sahip olmak
- Anormal deri pigmentasyonuna sahip olmak
- Yüz siğillerine sahip olmak
- Hamile olmak veya emzirmek
Nasıl hazırlanılır
Prosedür öncesinde doktor muhtemelen:
- Medikal geçmişi gözden geçirir. Derin kimyasal soyma prosedürünü düşünüyorsanız özellikle kalp, karaciğer ve böbrek hakkında geçmiş ve güncel medikal durumlar hakkındaki soruları cevaplamaya hazır olunuz. Geçirdiğiniz kozmetik prosedürlerin yanısıra özellikle cildi güneşe karşı hassas hale getiren yakın zamanda kullanmış olduğunuz ilaçları doktorunuza bildiriniz. Bazı kimyasal soymaların penetrasyonunu artıran retinoid krem (tretinoin) kullanıyorsanız doktorunuza bildirdiğinizden emin olunuz.
- Fiziksel muayene yapar. Doktor cilt ve ilgili bölgeyi muayen edecektir. Bu sayede hangi kimyasal soyma yönteminin sizin için en iyi seçenek olduğunu ve fiziksel özelliklerinizin sonuçları nasıl etkileyebileceğini belirler.
- Beklentileriniz hakkında görüşlerini belirtir. Potansiyel risklerin yanısıra motivasyon ve beklentileriniz hakkında doktorunuzla görüşünüz. Sonuçların nasıl olacağını, kaç kere tedavi gerektiğini ve ne kadar sürede iyileşebileceğinizi anladığınızdan emin olunuz.
Kimyasal soyma prosedürüne karar vermişseniz ayrıca yapmanız gerekebilecek şeyler:
- Antiviral ilaç almak. Ağız kenarında uçuk geçmişiniz varsa doktorunuz virüs enfeksiyonlarını engellemek için prosedür öncesinde ve sonrasında bir antiviral ilaç verecektir.
- Glikolik asit losyonu kullanmak. Glikolik asit içeren hafif dereceli kimyasal soyma prosedürüne giriyorsanız doktor cilt bütünlüğünü sağlamak için tedaviden 2 hafta önce glikolik asit losyonu kullanmanızı isteyebilir. Losyonun önceden kullanılması aynı zamanda glikolik aside karşı hassasiyetiniz olup olmadığını belirler.
- Retinoid krem kullanmak. Hafif veya orta dereceli kimyasal soyma prosedürüne giriyorsanız doktorunuz tedavi süresini kısaltığ iyileşme sürecini hızlandırmak için bir retinoid krem (tretinoin) kullanmanızı isteyebilir.
- Beyazlatıcı madde kullanmak. Doktor cilt koyulaşmasını engellemek için prosedür önce veya sonrasında beyazlatıcı bir madde (hidrokinon) ve retinoid krem kullanmanızı isteyebilir.
- Korunmasız şekilde güneşe maruz kalmaktan kaçınmak. Prosedür öncesi iki aylık süreçte çok fazla güneşe maruz kalmak tedavi bölgesinde kalıcı düzensiz pigmentasyonlara yol açabilir. Doktorunuzla güneşten korunma ve ne kadar süre güneş altında kalabileceğiniz hakkında görüşünüz.
- Makyaj ve saç ürünlerinden uzak durmak. Doktor, orta dereceli veya derin kimyasal soyma prosedüründen 24 saat önce kozmetik, nemlendirici ve saç ürünlerinden (saç kremi, saç köpüğü, saç spreyi) uzak durmanızı tavsiye edebilir.
- Eve dönüş için hazırlık yapmak. Orta dereceli veya derin kimyasal soyma prosedürü için yatıştırıcı almışsanız prosedür sonrasında eve dönerken yardıma ihtiyaç duyacaksınız.
Karşılaşabileceğiniz durumlar
Kimyasal soyma tipik olarak ofis bazlı bir prosedür odasında veya cerrahi bir klinikte yapılır. Prosedür öncesinde doktor yüzünüzü temizler ve gözlerinizi merhem, gazlı bez, bant veya gözlükle kapatır. Aynı zamanda saçlarınızın korunmasını da sağlayabilir.
Hafif dereceli kimyasal soymada genellikle ağrı kesiciye ihtiyaç duyulmaz.
Orta dereceli kimyasal soyma prosedürüne giriyorsanız yatıştırıcı veya ağrı kesici alma opsiyonunuz mevcuttur.
Derin kimyasal soyma prosedüründe doktor cildi lokal anestetik ile uyuşturur ve yatıştırıcı ya da bölgesel anestezi kullanır.
Prosedür sırasında
Hafif dereceli kimyasal soyma sırasında:
- Doktor glikolik veya saliklik asit içeren solüsyonu cilde uygulamak için fırça, pamuklu çubuk, gazlı bez ya da sünger kullanır. Uygulama yapılan bölgeler beyazlaşmaya başlar.
- Kimyasal solüsyon cildinizdeyken 10 dakika kadar süreyle hafif ısırma hissi yaşayabilirsiniz.
- Doktor solüsyonu vücuttan çıkarmak için cildi yıkar veya nötrleştirici bir solüsyon kullanır.
Orta dereceli kimyasal soyma sırasında:
- Doktor ucu pamuklu bir aplikatör kullanarak trikloroasetik asit; bazen glikolik asit ile birleşimi içeren solüsyonu uygular. Uygulama yapılan bölgeler beyazlaşmaya başlar.
- Birkaç dakika sonra doktor ilgili bölgeyi yumuşatmak için soğuk kompres uygular. Aynı zamanda elle tutulan bir vantilatör verilebilir. Nötrleştirici solüsyona ihtiyaç duyulmaz.
- Yaklaşık 20 dakika boyunca sızı ve yanma hissedebilirsiniz.
Derin kimyasal soyma sırasında:
- İntravenöz (IV) sıvılar verilir ve kalp atış hızı yakından takip edilir.
- Doktor karbolik asidi (phenol) cilde uygulamak için ucu pamuklu bir aplikatör kullanır. Uygulama yapılan bölgeler beyazlaşmaya veya grileşmeye başlar.
- Phenol’a maruz kalma durumunu kısıtlamak için doktor prosedürü 10-20 dakika aralıklarla gerçekleştirir. Tam yüz prosedürü 60-90 dakika sürebilir.
Prosedür sonrasında
Herhangi bir kimyasal soyma prosedüründen sonra temizleme, nemlendirme ve koruyucu merhemler uygulama konusunda doktorunuzun talimatlarını takip ediniz.
Hafif dereceli kimyasal soyma sonrasında tedavi bölgesi kırmızı, kuru ve hafif derecede irite olmuş hale gelir. Fakat bu etkiler her bir tedavi tekrarında azalmaktadır. Doktor bölgeyi yumuşatmak için vazelin gibi bir korucu merhem uygulayabilir. Bazı durumlarda iyileşme sürecinde yara kabukları oluşabilir.
Hafif dereceli kimyasal soyma sonrası yeni deri 3-7 gün içinde oluşur. Yeni cilt geçici olarak eskisine oranla daha koyu veya açık tonda olabilir.
Orta dereceli kimyasal soyma sonrasında tedavi bölgesi kırmızı, gergin ve şiş olacaktır. Ciltte sızı hissedebilirsiniz. Doktor bölgeyi yumuşatmak için vazelin gibi bir korucu merhem uygulayabilir. Rahatlamak için buz torbaları kullanın ve şişliği azaltmak için yarı uzanma pozisyonunda uyuyun.
Doktor iyileşmeyi kontrol edebilmek için muhtemelen tedaviden 24 saat sonra ve 2-3 gün sonra olmak üzere tedavi bölgesini muayene eder.
Şişlikler azalırken tedavi bölgesi kabuklanmaya başlar ve daha koyu hale gelir ya da kahverengi lekeler oluşur. Orta dereceli kimyasal soyma sonrasında yeni deri 5-7 gün içinde oluşur fakat kızarıklık aylarca devam edebilir.
Derin kimyasal soyma sonrasında şiddetli kırmızılık ve şişlik görülür. Aynı zamanda yanma ve zonklama hissedilir ve göz kapakları şişlikten kapanabilir. Doktor tedavi bölgesine çinko oksit içeren su geçirmez bir bandaj yerleştirir ve ağrı kesici verir. Şişlikleri azaltmak için yarı uzanma pozisyonunda uyuyun.
Doktor bandajı çıkarıp tedavi bölgesinden sızabilecek sarımsı sıvıları temizlemek için 24 veya 48 saat sonra muayene eder.
Yeni cilt yaklaşık 2 hafta içinde oluşmaya başlar, fakat birkaç hafta boyunca kist ya da beyaz lekeler görünebilir ve kızarıklık aylarca devam edebilir. Tedavi bölgesi normalden daha koyu ya da açık olabilir veya bronzlaşma yetisini kaybedebilir.
Kimyasal soyma prosedüründen iyileşirken evde kalmayı tercih edebilirsiniz. Yeni oluşan cilt tedavi bölgesini tamamen kapladığında kırmızılıkları kapatmak için kozmetik ürünleri kullanabilirsiniz.
Sonuçlar
Hafif dereceli kimyasal soyma cilt dokusu ve tonunu iyileştirirken ince kırışıklıkların görünümünü azaltabilir. Prosedür ilk başta hafif değişiklikler sağlayacaktır fakat tedavinin tekrarlanmasıyla etkililiği artar. Hafif dereceli kimyasal soyma sonrasında yeni oluşan cilt tedavi bölgesini tamamen kaplayana kadar güneşe maruz kalmaktan kaçınınız.
Orta dereceli kimyasal soyma durumunda tedavi bölgesi prosedür sonrasında gözle görülür derecede daha düz olacaktır. Doktorunuz aylarca güneşe çıkmayı yasaklayabilir.
Derin kimyasal soyma prosedüründe tedavi bölgesi büyük ölçüde görünüm ve hissiyat bakımından iyileşir. Cilt renginde oluşabilecek değişimlerden kaçınmak için kalıcı olarak cildinizi güneşten korumalısınız.
Unutmayınız ki kimyasal soyma prosedürünün sonuçları kalıcı olmayabilir. Yaşlandıkça, gözleri kısma ve gülümsemenin etkisiyle yüzde çizgiler belirir. Prosedür sonrası güneş yanığı sonuçları tersine çevirebilir ve cilt renginde değişimlere yol açabilir.
Sağlık Editörü
