Botoks (Botulinum Toksini) klostridium Botulinum Tip A bakterisinden laboratuar koşullarında elde edilen bir nörotoksindir. Sinir uçlarından kasları uyarmak üzere salınan maddenin (asetil kolin) salınımı geçici olarak bloke edilir ve botoks enjekte edilen kasın kasılması engellenir. Aylar içerisinde botoks etkisi yavaş yavaş azalır ve bir süre sonra kas tekrar çalışmaya başlar.
Botoks Estetik Cerrahide Hangi Amaçlarla Kullanılır?
Kırışıklıkların giderilmesi;Özellikle alın,iki kaş arası (glabella),ve göz çevresindeki mimik kaslarının sürekli çalışması sonucu deride belirgin kırışıklıklar oluşur. Yüzün yaşlı,yorgun ve kızgın görünmesine neden olan bu kırışıklıklar aktif mimik hareketlerinde çok daha belirgin hale gelir. Mimik kaslarının aktif çalışmadığı durumlarda dahi belirli bir kasılma düzeyleri ve buna bağlı bir kırışıklık oluşturmaları söz konusudur. Botoks uygulaması sonrasında mimik kaslarının gücü geçici olarak azalır ve derideki kırışıklıklar ve kaşların çatılmasına bağlı kızgın ifade kaybolur. Ancak uzun yıllardır var olan ve oluk halini almış çok derin kırışıklıklar tamamen giderilemez;botoks yanında bir miktar dolgu yapmak da gerekebilir.
Kaş kaldırma;Zaman ve yerçekiminin etkisi ile kaşlarda aşağıya doğru bir yer değiştirme olur. Özellikle kaşların dış kısımları aşağı düştüğünde hem yüze üzgün ve çaresiz bir ifade verir hem de üst göz kapağındaki deri katlantısını artırarak daha yorgun bir bakışa neden olur. Botoks ile kaşlar daha yukarıya hareket eder ve daha enerjik ve dinlenmiş bir bakış sağlanır.
Ağız köşesinin düşüklüğü;Ağız köşelerinin normal yerinden daha aşağıya yer değiştirmesi yüze üzgün ve yaşlı bir ifade verir. Ağız köşelerini aşağıya çeken kaslara yapılan botoks bu ifadenin düzeltilmesine yardımcı olur.
Terleme tedavisi; Koltuk altı,el ve ayaklardaki aşırı terlemenin tedavisi amacıyla botoks yaygın olarak kullanılmaktadır.
Botoks Nasıl Yapılır? Etkisi Ne Zaman Başlar? Ne Kadar Sürer?
Uygulama alanlarına anestetik etkili kremler sürülür ve soğuk uygulama altında çok ince uçlu enjektörler yardımı ile yapılır. Anestetik kremlerin sürülmesi dahil toplam süre 45 dk civarındadır. Etkisi bir iki gün içerisinde yavaş yavaş başlar ve 10-14 gün içerisinde tam olarak ortaya çıkar. Daha önce var olan kırışıklıkların hafiflediği ve kaşların eskisi gibi çatılamadığı ve yukarıya kalktığı gözlenir. Botoksun etkisi yapılan doza ve kasların yapısına bağlı olarak 3-4 ay sürer. Tekrarlayan uygulamalarda bu süre daha da artar.
Botoks Uygulama Yaş Sınırları Nedir?
Kozmetik amaçlı olarak 18-65 yaş aralığında uygulanması önerilmektedir.
Botoks Yüzü Şişirir Mi?
Hayır,şişirmez;Botoksun yüze yapılan dolgu uygulamaları gibi yüzü şişirme etkisi yoktur,enjeksiyon yapılan alanlarda çok küçük kabarıklıklar oluşabilir ve bunlar da birkaç saat içerisinde geriler.
Botoksla Yüz Mimikleri Tamamen Kaybolur Mu?
Hayır,kaybolmaz. Sadece botoks yapılan kas fonksiyonları etkilenir. Özellikle kaşları çatma hareketi kaybolur,bunun dışında kaş kaldırma hareketi veya gülme esnasında oluşan mimikler kaybolmaz. Botoksun hangi kaslara ne kadar dozda yapıldığı mimiklerin doğallığının korunmasında kritik rol oynar,bu nedenle uygulamanın doğru yapılması çok önemlidir.
Botoks Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Enjeksiyon noktaları,mikrop kapmaması için,temiz tutulmalı,elle temastan kaçınılmalıdır.
- Enjeksiyon yerlerine masaj yapılmamalı,botoks uygulamasını takip eden saatlerde sıcak duş alınmamalı,en az 4 saat süre ile mümkünse sırtüstü yatılmamalıdır. Böylelikle botoksun çevreye,istemediğimiz bölgelere,yayılmasını veya kan dolaşımına geçip etkisinin azalma riskini düşürebiliriz.
- Botoks uygulanan bölgedeki mimik kasları mimik yapmak suretiyle çalıştırılabilir ve botoksun kaslar tarafından daha iyi emilmesine yardımcı olunabilir.
Kimlere Botoks Yapılmamalıdır?
Botoks uygulanacak bölge derisinde aktif enfeksiyon varsa,
Daha önce botoks uygulamasında allerjik reaksiyon olmuşsa,
Botoks içeriğine (insan albumini,sodyum klorür,botulinum toksin A) allerjik olanlara botoks yapılmamalıdır.
Ayrıca;Kas ve sinirleri etkileyen hastalıkları olanlar (amiyotrofik lateral skleroz,myastenia gravis,Eaton-Lambert sendromu gibi),astım veya amfizem gibi solunum güçlüğü olanlar,yutma güçlüğü olanlar,kanama problemi olanlar,yüzünden ameliyat olmuş veya olmayı planlayanlar,göz kapağında düşme olanlar,kaşlarını kaldırmakta güçlük çekenler,gebe olanlar veya gebelik planlayanlar ve bebek emzirmeyi planlayanlar botoks yaptırmadan önce mutlaka doktorlarını bu konuda bilgilendirmelidir.
Gebelikte ve Süt Vermede Botoks Yapılır mı?
Gebelikte botoksun etkisi araştırılmamıştır,bu nedenle gebelere veya gebelik planlayanlara botoks önerilmez. Ancak,literatürde botoks yaptırdıktan sonra gebe olduğunu anlayan ve gebeliğini devam ettirenlerde her hangi bir sorunla karşılaşılmadığını belirten yayınlar mevcuttur.
Aynı şekilde,botoksun anne sütüne geçip geçmediği bilinmemektedir;süt verenlere de önerilmemektedir.
Botoks Başka İlaçlarla Etkileşir Mi?
Son 4 ay içerisinde botoks yaptırmış iseniz herhangi bir ilaç kullanmadan önce doktorunuza belirtiniz.
Botoks yaptırmadan önce;son zamanlarda enjeksiyon yoluyla bir antibiyotik almış iseniz,kas gevşetici,allerji hapı veya nezle-grip ilacı almış iseniz veya uyku hapı almış iseniz doktorunuza belirtiniz.
Botoksun Yan Etkileri Nelerdir?
Solunum ve yutma güçlüğü gibi ciddi komplikasyonlar dışında enjeksiyon yerinde ağrı,ağız kuruluğu,baş ağrısı,boyun ağrısı,yorgunluk,göz problemleri (çift görme,görmede bulanıklaşma,göz kapaklarında düşme veya şişme,göz kuruluğu) ve allerjik reaksiyonlar (kaşıntı,kızarıklık,döküntü,solunum sıkıntısı,baş dönmesi,bayılma) görülebilir.
Botoks Uygulaması Standart mıdır? Herkes Uygulayabilir mi?
Botoks uygulaması her doktorun yapabileceği basit ve standart bir uygulama değildir. Yüzün hangi bölgelerine,hangi derinliğe ve ne kadar miktarda yapılacağı hastadan hastaya değişir ve doğru dozu doğru yere enjekte etmek ancak bu konuda eğitim almış ve deneyim sahibi uzmanlarca mümkündür. Botoksun gerek istenmeyen komplikasyonlarından kaçınmak gerekse estetik olarak iyi sonuç almak için bu konuda eğitim almış uzmanlar seçilmelidir.
Diğer taraftan her hastanın kaslarının durumuna göre alınan yanıt değişebilir;ilk uygulamada hangi bölgeye ne kadar botoks yapıldığı doktor tarafından kaydedilmeli ve alınan yanıta göre ikinci uygulamada gerekiyorsa doz ayarlaması yapılmalıdır.
Botoksun Estetik Komplikasyonları Nelerdir?
Kaşlarda asimetri,gereğinden fazla kalkmış kaşlar nedeniyle şaşkın bir yüz ifadesi,kaşların yukarıya hiç kaldırılamaması,kaşların ve göz kapaklarının aşağıya düşmesi,ağız kenarına yapılan uygulama sonrası konuşma zorluğu,yetersiz uygulama nedeniyle kırışıklıkların giderilmemesi veya kaşların kalkmaması.
Tekrarlayan Botoks Uygulamalarının Sakıncası Var mıdır?
Belirgin bir sakıncası yoktur. Aksine botoks etkisi geçmeye başlarken tekrarı yapılırsa etkisi daha uzun süreli olmaktadır. Tekrar botoks yapılmaz ise yüzün eskisinden daha kötü olması söz konusu değildir.
Literatürde nadiren botoksa karşı antikor gelişmesi ve tekrarlayan botoksların etki göstermediği bildirilmiştir.
Prof. Dr. Cengiz Açıkel