Benler üzerinde görülebilen cilt kanseri türü “malign melanom”dur. İnsandaki en tehlikeli kanser türlerinden biridir. Evet ben’ler üzerinden çıkabilir. Bir ben üzerinden “malign melanom”çıkma ihtimali 33 binde 1’dir. Ancak tek bir benden bahsediyoruz. Amerika’da son dönemde ortalama 10 bin kişiden 2’sinde ”malign melanom”olduğu saptanıyor. Bir yıl içerisinde vaka gelişim sayısı da artmıştır. Sonuç olarak bir ben üzerinden malign melanom gelişebilir. Ama “malign melanom”bazen ben olmadan da oluşabiliyor. Özellikle bir ben de değişiklik oluyorsa bu açıdan önemlidir. Belli bir yaştan sonra vücutta yeni oluşan bir ben gelişiyorsa,bu daha önemlidir. İşte o zaman tehlikeli olan kanser türü gelişiyor olabilir. Masum benler,genellikle simetrik,sınırları düzenli,rengi homojen birden fazla renk içermez. Çapı da 6 mm’den küçükse masum olarak kabul edilebilir. Bir ben üzerinden kanser gelişmesi için o benin sayılan özelliklerin tam aksini taşıması gerekmektedir.
Ben takibi gerekli midir?
Benlerin takibi bazı durumlarda gereklidir. Kişinin vücudunda 50,kollarında 20’den fazla ben’i olması,benlerinin düzensiz,ben çaplarının sınırları olması,kişinin açık tenli,kızıl saçlı olması benler açısından takip gerektirmektedir. Özellikle ailede malign melanom hikayesi olması,kişinin displastik benlerinin olması,sırtında çok fazla çil,”lentigo”dediğimiz lekeler,güneş hasarlarının olması,eğer doğumsal bir beni varsa,20 yaşından önce güneş yanığı geçirme hikayesi var ise,sıcak bölgelerde yaşıyorsa benlerin takibi gerekmektedir. Benlerin kansere dönüşüm belirtileri de bu genel düzgünlük özelliklerini kaybetmesi,farkı bir renk oluşması,çevreye doğru büyümesi,kanaması,kabarması,olmayan yeni bir benin gelişmesi,özellikle kadınlarda belirli bir yaştan sonra bacakta,erkeklerde sırtta oluyor. Bu durumlarda erken teşhis hayat kurtarıyor.
Çilleri Ben ile Karıştırmayın!
Benlerle karışan bazı lezyonlar var. Aslında burada hastaların ciltlerinde ben olmadığı halde ben olabildiğini düşünebileceği,çiller,sırttaki güneş lekeleri,yaşlılık lekeleri,ellerde,yüzde olabilir. Güneşe bağlı dejenarasyon belirtileri,solar lentigo dediğimiz lekeler,seboreik keratoz belli bir yaştan sonra ortaya çıkar. Kahverengimsi,deriden hafif kabarık lezyonlar yine ben sanılabilir. Bir de et benleri,özellikle boyundaki,kol altlarındaki et benleri,benlerle karışabilir. Boyundaki ya da kol altındaki et benleri,tahriş olduğunda,koptuklarında tehlikeli değildirler. Çünkü gerçek ben değildir. Melonasit hücresi içermiyorlar. Çok fazla sayıda olduklarında karbonhidrat,şeker,lipit metobalizması,hiper tansiyonla ilişkili oldukları düşünülüyor. O nedenle kilolu kişilerde sürtünme yerlerinde görülebiliyor. Hamilelik dönemlerinde görülebiliyor özellikle ama bunlar sadece derinin üst tabakasıyla kaplanmış kollajen lift damar dokusu içeren yapılar ve yetişkinlerin yüzde 25’inde görülebiliyor.
Dr. Funda Güneri