Özellikle bebek veya annenin sağlığı söz konusu olduğunda doğum indüksiyonu tavsiye edilebilir.
Prosedür, sezaryen gereksinimi ve enfeksiyon gibi riskler taşır. Bazen, operasyonun faydaları risklerinden ağır basmaktadır. Hamileyseniz, doğum indüksiyonunun nasıl ne neden yapıldığını öğrenmek hazırlanmanıza yardımcı olabilir.
Neden yapılır
Prosedürün gerekli olup olmadığını belirlemek için doktor, anne ve bebeğin sağlığı, bebeğin gestasyonel yaş ve boyutu, rahimde pozisyonu ve serviksin durumu gibi faktörleri değerlendirir. Doğum indüksiyonu şu durumlarda tavsiye edilebilir:
- Doğum tarihi yaklaşık 2 hafta geçmiş ve doğum sancıları hala başlamamışsa
- Hamilenin suyu gelmiş fakat kontraksiyonlar meydana gelmemişse
- Rahimde enfeksiyon varsa
- Bebek, beklenen hızda gelişmemeye başlamışsa
- Bebeği çevreleyen amniyotik sıvı yetersizse (oligoamniyoz)
- Plasenta kötüleşmeye başlamışsa
- Plasenta, doğumdan önce rahmin iç duvarından kısmi veya tamamen sıyrılmaya başlamış (plasental abrupsiyon)
- Hamilede, bebeğin sağlığını tehlikeye atabilecek yüksek kan basıncı veya diyabet gibi sorunlar mevcutsa
Doğum indüksiyonu bazen praktikal bir meseledir. Hastane veya doğum merkezinden uzakta yaşıyorsanız veya erken doğum geçmişiniz varsa planlanmış doğum indüksiyonu olumsuz durumları engelleyebilir. Böyle durumlarda doktor bebeğin sağlık risklerini azaltmak için bebeğin gestasyonel yaşının en az 39 hafta veya daha fazla olduğunu gözetecektir.
Bazı kadınlar ev veya iş yerinde meydana gelen ani durumları önlemek veya kolaylık açısından doğum indüksiyonu talep etmektedir fakat bu durum genellikle önerilmez. Gereksiz müdahaleler sezaryen gibi gereksiz riskler doğurur ve iyileşme süresi ile ücret artabilir. En iyi kararı vermesi konusunda doktorunuza güvenin.
Riskler
- Sezaryen gereksinimi. Özellikle daha önce doğum yapmamış kadınlarda ve serviksin ince, yumuşak halde genişlemediği durumlarda doğum indüksiyonunun sezaryen gereksinimine yol açması muhtemeldir.
- Prematür doğum. Prosedürün çok erken bir tarihte uygulanması prematür doğuma yol açabilir. Bu durum bebeğin solunumda güçlük çekmesi gibi risklere yol açabilir.
- Düşük kalp atış hızı. Doğum indüksiyonunda kullanılan oksitosin ve prostaglandin ilaçları çok fazla kontraksiyona yol açarak bebeğin oksijen tedariğinin azalmasına ve kalp atış hızının düşmesine neden olabilir.
- Enfeksiyon. Prosedür, hem anne hem bebek için enfeksiyon riskini artırır.
- Göbek bağı problemleri. Doğum indüksiyonu, doğum öncesi göbek bağının vajinaya kayarak (umbilikal kordon prolapsı), kordonun sıkışarak bebeğin oksijen tedariğinin azalmasına yol açabilir.
- Rahim yırtılması. Nadir olarak görülmekle birlikte sezaryen veya majör rahim ameliyatı öncesinde yara izi boyunca rahmin açıldığı bir komplikasyondur. Hayati tehlikeleri önlemek için acil sezaryen gerektirir.
- Doğum sonrası kanama. Doğum indüksiyonu, doğum sonrası rahim kaslarının düzgün bir şekilde kasılmamasına (uterus atonisi) yol açarak ciddi doğum sonrası kanamasına neden olabilir.
Doğum indüksiyonu herkes için uygun değildir. Şu durumlarda bir seçenek olmayabilir:
- Daha önce klasik insizyonla sezaryen veya rahimde majör ameliyat uygulanmışsa
- Plasenta serviksi kapatıyorsa (plasenta previa)
- Bebek rahimde çapraz şekilde duruyorsa (transvers bebek pozisyonu)
- Aktif bir genital uçuk enfeksiyonu mevcutsa
- Rahim kanalı normal doğum için çok küçükse
Ayrıca, daha önce alt transvers insizyonla sezaryen gerçekleşmişse ve indüksiyon yapılmışsa yakından gözlemlenirsiniz. Daha önce sezaryen veya majör rahim ameliyatı yapılmış ve indüksiyon gerçekleşmişse doktorunuz rahim yırtılması riskini azaltmak için bazı ilaçlardan kaçınacaktır.
Nasıl hazırlanılır
Doğum indüksiyonu anne ve bebeğin gözlemlendiği ve ekipmanların hazır olduğu hastane veya doğum merkezlerinde gerçekleştirilir. Buna karşın bazı hazırlıklar hasta kabul öncesinde yapılabilir.
Karşılaşabileceğiniz durumlar
Prosedür sırasında
Doğum indüksiyonu için çeşitli yöntemler mevcuttur. Duruma bağlı olarak doktor:
- Amniyotik zarları soyabilir veya alabilir. Bu teknikte doktor eldiven giymiş hale ellerini servikal açılımını ilerisine sokar ve amniyotik keseyi rahim duvarından ayırır. Bu teknik doktorun ofisinde gerçekleştirilebilir ve gerçek anlamda indüksiyonu tetiklemez. Fakat, özellikle serviks genişlemeye başlamışsa spontane doğumun başlangıcını hızlandırabilir. Yoğun kramp ve spotting hissedebilirsiniz. Kanama normal menstrual döneme göre aşırı yoğunsa doktorunuza başvurun.
- Serviksi olgunlaştırabilir. Bazen, oral veya vajinal yolla alınan sentetik prostaglandinler serviksin genişletilmesi için kullanılır. Diğer durumlarda mekanik dilatörler kullanılır. Balon uçlu kateter servikal açıklığın ötesine yerleştirilir. Kateter yoluyla enjekte edilen tuzlu su balonu genişletir ve serviksin açılmasını sağlar. Serviksin içine yerleştirilen dilatörler nemi emer, kalınlaşır ve serviksi açar. Laminarya kullanımı kramplara yol açabilir. Servikal olgunlaştırma teknikleri tipik olarak hastanede yapılır. Prostaglandin kullanıldıktan sonra kontraksiyonlar ve bebeğin kalp atış hızı gözlemlenir.
- Amniyotomi tekniği ile doktor ince, plastik bir çengel ile amniyotik kesenin açılımında küçük bir insizyon meydana getirerek zarı yırtar. Kese açıldığında ılık bir sıvı akışı hissedebilirsiniz. Amniyotomi tipik olarak sadece serviks kısmen genişlemiş ve incelmişse ve bebeğin kafası pelvisin arka kısımlarındaysa yapılır. Bebeğin kalp atış hızı prosedür öncesinde ve sonrasında gözlemlenir. Doktor, amniyotik sıvıda fekal atık (mekonyum) kalıntıları kontrol eder.
- İntravenöz ilaç kullanabilir. Hastanede doktor rahmin kasılmasını sağlayan bir ilaç olarak oksitosinin (Pitocin) sentetik versiyonunu verebilir. Serviks genişlemeye ve incelmeye başlamışsa oksitosin daha etkilidir. İlaç aynı zamanda doğum ilerlemiyorsa kontraksiyonların tetiklenmesi ve artması için kullanılır. Kontraksiyonlar ve bebeğin kalp atış hızı sürekli gözlem altında tutulacaktır.
Unutmayınız ki doktor bu yöntemlerinin birleşimini de kullanabilir. Doğum sancılarının başlaması vücudun indüksiyon yöntemlerine verdiği tepkiye göre değişir. Serviksin olgunlaşması için zaman gerekiyorsa doğum sancıları 2 günde başlayabilir. Tüm gerekli olan sadece biraz ıkınma ise birkaç saat içinde bebeğinizi kollarınıza alabilirsiniz. Normal doğuma oranla indüksiyonla doğumda kontraksiyonlar daha güçlü ve ağrılı olabilir. Rahatlama ve nefes alıp verme teknikleri yeterli değilse sağlık görevlisine bildirin. Doktorunuz epidural blok veya diğer seçenekleri uygulayabilir.
Prosedür sonrasında
Çoğu durumda doğum indüksiyonu başarılı vajinal doğumun gerçekleşmesini sağlar. Doğum gerçekleşmezse sezaryen gerekli görülebilir.
İndüksiyona yol açan sorunlar iyileşme sürecinde özel bakım gerektirebilir. İndüksiyon sonrası başarılı vajinal doğum meydana gelmişse gelecek hamileliklerde komplikasyon riski bulunmayabilir. İndüksiyon sezaryene yol açmışsa, doktorunuz daha sonraki hamileliklerde normal veya sezaryen ameliyat planlanmanıza yardımcı olabilir.
Sağlık Editörü
