Son model ekipmanlar ve derin bilgi donanımları sayesinde fizik terapistleri, birçok yaygın hastalığı ve hareket bozukluklarını teşhis edebilirler. Birçok havalı aletlere sahip olmalarına rağmen, bu kişilerin tedavi için en faydalı araçları elleridir. Herhangi bir sakatlanma durumundaki en popüler tedavi seçenekleri için bilinmesi gerekenleri okuyun.
Tedavi Planı
Profesyonel fizik tedavi terapistinin tedavi sürecindeki ilk adım değerlendirme planıdır. Terapistin sakatlanmanın nasıl olduğuna dair sorularına ve uzman bir dedektif gibi çalışmasına hazırlıklı olun (bazı sakatlanmalar zayıf hareketlerin başlangıç noktası değil, sonucu olduğundan).
Hastalar, birçok sebepten terapiste giderler; bel sızıları, diz ağrıları ve aşırı kullanım sakatlanmaları bunlar arasında en yaygın şikayetlerdir. Ayrıntılı bir araştırmadan sonra, terapistler genel olarak pasif yöntemlerle (buz, sıcak, lazer terapi, elektrik stimülasyon gibi) tedavi planına başlarlar. Ama bazen de elle terapi – masaj, esneme ve egzersiz gibi yöntemlerle doku fonksiyonunun geri kazanımı metodlarına verilen isim – bir sakatlanmanın değerlendirmesi ve tedavisidir. Artık bu terapi türlerinden bazılarını evinizde yapabileceğinizi de bilmeniz gerekir. Acıbadem Mobil Evde Fizik Tedavi ekibi bulunduğunuz yere kadar bu hizmeti getiriyor ve size evde tedavi olmanın konforunu yaşatıyor.
Ama hemen arkasından tekrar aktiviteye (koşma, yüzme ya da ağırlık kaldırma) döneceğinizi ummayın. Ortalama bir kas ve iskelet sistemi tedavisi (kemik ve kas sakatlanmaları) 4-6 hafta sürüyor.
Terapi Türleri
Tedaviye başlamaya hazır mısınız? Aşağıdaki bölüm genel değerlendirmeleri kapsar, durumdan duruma değişen profesyonel tıbbi önerisi yerine geçmez.
1. Elle Terapi
Her sakatlık için en iyisi
Bu elle yaklaşım, fizik terapistlerini diğer sağlık uzmanlarından ayırır. Elle terapinin birçok yolu olsa da, terapistler esnetme, masaj, elle güçlendirme egzersizleri gibi yaygın taktikler uygulayarak vücudu tekrar düzgün hareket ve mekaniğine kazandırırlar. Elle terapi, hareket kısıtlamalarını yok eden ve hastalara daha iyi hareket etmeleri için yardım eden ilk metottur. Aynı zamanda elle terapinin bir tedavinin temelini oluşturması uzmanlar tarafından tavsiye ediliyor, buz ve elektrik stimülasyonu gibi yöntemlerin değil.
2. Buz
Yanma ve şişmeyle ilgili sakatlanmalar için en iyisi
Buz kaza tedavisinde ana bileşen olabilir. Buz, uygulandıktan sonra kan damarlarını daralttığından, kaza sonrası oluşan yanmayı azaltmak ve hatta önlemek için etkili bir yoldur. Soğuk terapi aynı zamanda eklemleri daha hareketli bıraktığından, elle terapiyi zenginleştirir. En etkili yöntemi belirtmek zor olsa da, yanan bölgelere buz paketi koymanın şişme ve yumuşak doku sakatlanmalarını önemli ölçüde hafiflettiği görülmüştür.
3. Isı
Kas spazmları ve gerilmeler içim en iyisi
Bazı sakatlanmalar sonrası ısı uygulanmasının ağrıyı hafiflettiği ve hareketliliği attırdığı görülmüştür – temel olarak kas, tendon, bağ gibi yumuşak dokularda -dokuyu daha yumuşak hale getirerek, terapist etkilenen bölgeyi daha iyi esnetebilir. Uzmanlar, ısının bir terapiste daha etkili olması için yardımcı olabilecek yöntemlerden sadece biri olduğunu ve tedavi planının odağı olmaması gerektiğini söylüyor.
4. Ultrason
Bağlayıcı doku sakatlanmaları için en iyisi
Ses dalgalarını kullanarak (insan kulağının duyamayacağı) insan vücudunun derininde ısı yaratmak olan ultrason terapisi, elle terapi veya egzersize hazırlık için dokuların gevşemesine yardımcı olur. Bu nasıl olur? Terapistler bir değnek (maalesef sihirli değil!) kullanarak direkt olarak –dikkatlice- ses dalgalarını cilde uygular. Ultrasonun farelerde bağ iyileşme hızını yükselttiği görülmüştür ama bunun bizim için geçerli olup olmadığını anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
5. Düşük seviye lazer
Kas veya bağlayıcı doku sakatlanmaları için en iyisi
Lazer terapi, ışığın belirli dalga boylarını kullanarak iyileşme sağlar (cildin altında, böylece hiçbir şey hissetmezsiniz). En iyi senaryo: Tedavi yanmayı, kas yorgunluğunu ve ağrıyı azaltır. Aynı zamanda terapistin zarar görmüş eklem etrafında daha rahat ve kolayca hareket etmesine izin verir.
6. Çekme
Disk kayması için en iyisi
Ayaktayken, omurgamız sürekli olarak ağırlığımızı taşır ve sırt ağrısı tedavisini zorlaştırır. Çekme, omurları ayırarak sinirlere daha çok yer açar ve disk diziliminde daha az baskıya izin verir. Bazı araştırmalar; çekmenin omurgasında disk kayması olan hastaların ağrısını azalttığını ve hayat kalitesini yükselttiğini gösteriyor. Bıçak altına yatmayı gerektirmediğinden, uzun dönem iyileşmeyi kaldıramayanlar için etkili bir tedavi seçeneğidir.
7. Fonksiyonel Elektrik Stimülasyonu
Kas sistemi gücünü geri kazanmak için en iyisi
Elektrik stimülasyonu, travmatik sakatlanmalar sonrası kas fonksiyonlarını geri kazanımı için yaygın bir tedavi seçeneğidir. Terapistler küçük ve düzenli elektrik uyarıcıları göndererek atıl durumdaki kasların yeniden yapılanmasını sağlar. Bu, düzgün hareketin ve fonksiyonun geri kazanımını egzersizden daha hızlı sağlar. Elektrik stimülasyonu her durumda hareket kazancını sağlamasa da, araştırmalarda, arka bacak bağları ve diz nakli ameliyatlarından sonraki iyileşmeyi hızlandırdığı birkaç hafta içinde sonuç verdiği görülmüştür.
Yapılan ek çalışmalar da, vücudunun bir tarafı felç olan hastalardaki fonksiyon kazanımı için Elektrik stimülasyonun etkili bir tedavi yöntemi olduğunu teyit etmektedir.
8. Egzersiz
Her sakatlanma tedavisi sonrası sağlıklı kalmak için en iyisi
Bu aşikar olmakla birlikte, egzersiz ağrıyı iyileştirmek ve önlemek için başvurulan bir strateji. Uzmanlar, bunların klasik koşu egzersizleri değil – hedeflenen kasları çalıştırmak ve var olan herhangi bir dengesiz kası belirlemek için dikkatle seçilmiş olanlar olduğunu belirtiyor. Sakatlanmaların hareketsiz ve tekrar eden yaşam tarzından da oluşabileceğini unutmayın diye devam ediyorlar. (Bilgisayar başında pineklemeyi veya instagram takıntısını düşünün) En tembel günde bile herhangi bir egzersizi düzenli yapmak, can sıkıcı ağrı ve sızıları azaltabilir.
Not: Unutmayın ki, bu bilgilerin hiç biri profesyonel tıbbi tavsiye değildir. Ağrı ve sızınız olduğunda her zaman öncelikli olarak bir doktor ya da fizik terapistine başvurun!
Sağlık Editörü