Sed hızı, tek başına bir tanı aracı değildir fakat doktora inflamatuar bir hastalığın gelişimini teşhis etmeye veya gözlemlemeye yardımcı olur.
Kan, uzun ve ince bir tüpe yerleştirildiği zaman, kırmızı kan hücreleri (eritrositler) yavaş yavaş dibe çöker. İltihaplanma hücrelerin kümelenmesine yol açabilir. Bu kümeler bireysel hücrelere oranla daha yoğun olduğu için dibe çok daha hızlı çökerler.
Sed hızı testi, kırmızı kan hücrelerinin 1 saatte test tüpünde ne kadar dibe battığını hesaplar. Hücreler ne kadar alta doğru inmişse o derece bağışıklık sistemine karşı inflamatuar tepki vardır.
Neden Yapılır?
Sed hızı testleri günümüze oranla geçmişte daha çok kullanılmıştır. Artık inflamatuar aktiviteleri daha net ölçen testler mevcuttur. Günümüzde, doktor çoğunlukla şu durumlardan şüpheleniyorsa sed hızı testini kullanır:
- Dev hücreli arterit
- Romatizmal polimiyalji
- Eklem iltihabı
Bir sed hızı testi aynı zamanda, inflamatuar belirtilerin şiddetini belirleyebilir ve tedavi etkisinin izlenmesine yardımcı olabilir.
Sed hızı testi inflamatuar aktiviteye yol açan sorunu saptayamadığı için genellikle C-reaktif protein testi (CRP) gibi diğer testlerle birlikte uygulanır.
Nasıl Hazırlanılır?
Sed hızı testi basit bir kan testidir. Test öncesinde perhiz yapmanız gerekmez.
Karşılaşabileceğiniz Durumlar
Bir hemşire veya tıp asistanı muhtemelen koldan olmak üzere bir damardan iğneyle kan alır. Enjeksiyon bölgesi birkaç saat hassasiyetini koruyabilir fakat çoğu normal aktiviteye devam edebilirsiniz.
Sonuçlar
Sed hızı testi sonuçları 1 saatte (hr) çöken kırmızı kan hücresi miktarının milimetre (mm) bazında verilerek hesaplanır. Normal aralık erkeklerde 0-22 mm/hr ve kadınlarda 0-29 mm/hr olarak belirlenmiştir. Normal bir sed hızı değeri için üst sınır, bir tıbbi uygulamadan diğerine bir miktar değişebilir.
Sed hızı test sonuçlarınız, doktorun sağlığınızı değerlendirirken kullandığı bilgilerin bir parçasıdır. Sahip olduğunuz semptomlar ve diğer tanısal testlerin ışığında sed hızı test sonucunuzun ne anlama geldiğini doktorunuza sorun.
Test sonuçlarının doğruluğu
Birçok faktör kanın özelliklerini etkileyebilir ve bu sebeple kırmızı kan hücrelerinin ne kadar hızlı dibe çöktüğünü de etkilemiş olur. Bu yüzden doktorun inflamatuar hastalık hakkında edinmek istediği bilgiler diğer faktörlerin etkisiyle belirsiz hale gelebilir. Bu komplike faktörler:
- Gebelik
- Diyabet
- Kalp hastalığı
- Anemi
Sed hızı testi sonucunuzu yorumlarken, doktorunuz muhtemel komplike faktörleri dikkate alacaktır.
Sağlık Editörü
