Kan şekeri düzeyinde ani oynamalara yol açmadıkları için posa içeren,kompleks karbonhidratları,basit karbonhidratlara göre daha fazla tercih etmelisiniz.
Kompleks karbonhidrat içeren besinler (kurubaklagiller,sebze,meyve,bulgur,yulaf ve tam buğday unundan yapılmış gıdalar),basit karbonhidrat içeren besinlere (şeker,şekerleme,lokum,reçel,marmelat,bal,tatlılar,hazır meyve suları ve kurutulmuş meyveler) oranla,kan şekerini daha az yükseltirler. Basit karbonhidratlar ise daha hızlı kana karışmakta ve kan şekerinde ani ve aşırı yükselmeye neden olmaktadır.Şeker ve şekerli gıdalar,rafine unlu ve yağlı hamur tatlıları veya hamur işleri,diyabetik tatlandırıcılarla yapılmış bile olsalar,hem kilonuzu artırır;hem de kan şekerinizde ani oynamalara neden olurlar.
Aynı miktarda karbonhidrat içeren farklı yiyecekler,kan şekerini farklı oranlarda yükseltirler. Besinin bileşimindeki nişasta,posa,su ve doğal enzim inhibitörlerinin varlığı kan şekeri cevabını etkileyebilir. Bu nedenle beyaz ekmek,patates,pilav,muz,üzüm,taze incir ve kavun gibi yiyeceklerin yerine;kepekli veya çavdarlı ekmek,bulgur,kırmızı mercimek,kepekli makarna,elma,armut,portakal gibi yiyecekleri tercih etmelisiniz.
Yiyeceklerdeki posa;kan şekerinizin hızla yükselmesini önler,insülin ihtiyacınızı azaltır,tokluk hissi vererek kilo kaybınızı sağlar,bağırsak çalışmanızı düzenler,yüksek kan yağlarınızın düşürülmesinde olumlu etkisi vardır. Posalı yiyecekler kurubaklagiller,özellikle kabuklu meyveler,tüm sebzeler,yulaf,tam buğday unu ile yapılmış gıdalar ve bulgurdur.
Diyetteki posa miktarını arttırmak için beyaz ekmek yerine tam buğday unundan yapılmış ekmek veya unlu gıdalar,çavdar veya kepekli ekmek;pirinç yerine bulgur;meyve suyu yerine meyve,günde 2 porsiyon sebze yemeği,öğünlerde bol salata ve kurubaklagiller tüketilmelidir. Posalı yiyecekler ile birlikte günde 6-8 bardak sıvı alınması tokluğunuzu artırır.
Kan şekerinizin kontrolü iyi ise alkolü kesinlikle ve sadece yemekle birlikte almalısınız. Alkol alırken yemek miktarınızı düşürerek enerjinizi azaltınız. Haftada 1-2 kez ve her defasında 1-2 ölçüyü geçmeyiniz. Kilo vermeniz gerekiyor ise,pankreatit (pankreasın iltihaplanması) geçirdiyseniz,sık hipoglisemik ataklar (kan şekeri düşüklüğü) geçiriyorsanız,kan yağlarınız yüksek ise,sinir sistemi komplikasyonları gelişmiş ve cinsel fonksiyon bozukluğu gibi şikayetleriniz varsa kesinlikle alkol kullanmayınız.
Pek çok diyabetli kişi,ailesinin diğer fertleriyle yemek yiyip yiyemeyeceğini merak eder. Diyabet beslenme planı,sağlıklı olmak isteyen herkesin uygulaması gerekenden çok farklı değildir. Bununla birlikte,pek çok kişi sağlıklı beslenemez. Bu nedenle yeme alışkanlıklarınızı değiştirmek için gerekli değişiklikleri yavaş yavaş yapınız. Hedefleriniz kısa süreli ve gerçekçi olsun. Kendinizi (yeni giysi,kitap vb. ile) ödüllendiriniz! Yiyeceklerinizi ölçünüz! Kendinize zaman tanıyınız,kendinize güveniniz ve sabırlı olunuz!
Dyt. Müge Özyurt
