Belirtileri: Katarakt ani değil yavaş gelişen bir sorundur.Hastaların tümünde ortak şikayet,görmenin giderek azalması ve bulanık görmedir.Ağrısız görme netliğin azalması gözde kamaşma ve gece görmede azalma,okumak için kuvvetli ışığa ihtiyaç duyma,bir gözde çift görme,renklerde soluklaşma ve sarılaşma gibi şikayetler olabilir.Yaşlı insanın,katarakt nedeni ile göremediği için sosyal aktiviteleri düşebilir.Mesela caddede yürürken bir komşusu “merhaba”der.Kendisi komşusunu iyi seçemediği için,farkında olmadığı için karşılık vermez.Sonrada derki “etrafımdaki insanlar bana küstü.”Halbuki kataraktı olan kişi diyelim ki 3 m’den sonrakini göremez.Göremediği için de etrafında olup bitenlerin farkında değildir.Ya da televizyon seyrederken etrafındakileri seçemez.Yaşlı kadınlar ise bulanık,puslu gördüğü için evi kirli zannettikleri olur ve bu yüzden sürekli temizlik yaparlar.
Nedeni: Katarakt yaşa bağlı oluşan bir hastalıktır.Normal seyri ile ileri yaşa bağlı olarak gelişen kataraktın oluşumu başka hastalıkların seyri ile hızlanabilir.Her hangi bir travma sonrası,kimyasal meddeler,radyoterapi,uzun süreli ışığa maruz kalmak,glokom,şeker hastalığı,ve başka metabolik hastalıklar katarakt oluşumunu kolaylaştırır.Katarakt miyoplarda,siyah ırkta,kadınlarda daha sık görülür.Katarakt hiçbir sebep olmadan da genetik olarak görülebilir.Katarakt nadiren doğumsal da olabilir.Kortizonlu göz damlalarının doktor kontrolü altında kullanılmaması katarakta neden olabilir.
Tanısı: Katarakt genellikle çıplak gözle görülmediği için ilaç ile göz bebeği genişletilip özel bir mikroskop ile muayene edilerek tanı konulur.Böylece görmedeki bozulmaya neden olan diğer hastalıkarda ayırt edilebilir.Katarakt dışarıdan bakarak anlaşıldığında zaten son noktaya gelinmiştir.Katarakt beyaz bir leke olarak gözün önünde görülebilir.
Kataraktı Önlemek Mümkün Mü?
Kataraktı önlemek çoğu kez mümkün değil.Katarakt başladığı zaman bazen yavaş yavaş bazen de birden bire görmeyi kaybettirir.Bunun ilaç ile tedavisi olmadığından,tek yön ameliyat olmaktır.
İkinci Kez Katarakt Ameliyatı Olur Mu?
İkinci katarakt mümkün değildir.Şöyle ki göz içine takılan merceğin arkasında destek dokuyu sağlayan kapsülde kişinin vücut yapısına ya da lensin yapısına bağlı olarak bir takım reaksiyonlar oluşabilir.Bunun tedavisi mümkündür.Lazerle kapsül açılır.İkinci bir katarakt ameliyatına gerek kalmaz.
Katarakt Tekrarlar Mı?
Ameliyattan sonra kataraktın tekrarlaması söz konusu değildir.Ancak ikincil katarakt denilen bir durum vardır.Göz içi merceğinin konulduğu ve o merceği tutan zar gibi bir oluşum vardır.Eski hastalığın merceğine ait kapsül bu. Burada bir opaklaşma bir kesafet olabilir. Fakat bu çok kısa bir lazer işlemi ile açabilir. Yani hastalar ikincil bir katarakt konusunda endişe etmelerine gerek yoktur. O gözde aynı katarakt gelişmez.
Katarakt Ameliyatı Öncesinde Kişinin Lazer Cerrahisi Geçirmiş Olmasında Bir Sakınca Var Mı?
Sakınca yoktur.Yanlızca cihazları normal göze göre ayarlanmış olduğu için Lazer cerrahisigeçirmiş hastalarıngöz yapısı,korneası değiştiği için bunlarda göze konulacak merceğin hesaplanmasında bir problem yaşanabilir.Ama yeni çıkan aletler ile yeni formüller ile sorun aşılabilir.Doğru numarayı isabet ettirmede sorun yaşanabilir.
Lazer Tedavisi Kataraktı Hızlandırır Mı?
Lazer tedavisinin kataraktı hızlandırdığına dair bilimsel bir veri yoktur.Hastaların bir kısmında katarakt gelişebilir ama onlara da katarakt ameliyatı yapılır.Lazer tedavisi katarakt oluşumunu arttırmaz,hızlandırmaz veya retina üzerinde yan etki göstermez.
Katarakt Ameliyatının Komplikasyonları Var Mıdır?
Kırma kusurları için yapılan lazer korneada dış tabakaya uygulanır.Halbuki katarakt ameliyatında gözün içine müdahele edilmektedir. Dolayısı ile bir takım potansiyel riskleri vardır. Katarakt ameliyatında düşük olasılıklar da olsa görmenin tamamen kaybolması söz konusudur. Ameliyat yapacak olan doktorun deneyimine görekomplikasyon oranları değişmektedir. İyi bir cerrahın komplikasyon riski %0,5-0,1 yani binde bir civarındadır. Ancak deneyim azalması ile birlikte komplikasyon riski %20’ye ulaşabilir.
Doç. Dr. Bozkurt Şener