Sigara ile kardiyovasküler hastalıklar arasındaki sıkı ilişki iyi bilinmektedir. Sigara,damar iç yüzeyinde kolesterol birikimini ve yağ-kireç birikimini kolaylaştırmaktadır. Sigara kan fibrinojen konsantrasyonunu yükselterek,pıhtı hücrelerinin tepkilerini artırarak ve kan akışkanlığını bozmaktadır.Damar tonusunu ve elastisitesini bozmaktadır.
Sigara,ayrıca HDL kolesterolünü azaltır ve LDL kolesterolün damar duvarındaki zararlı etkisini kolaylaştirir. Bir hipoteze göre de sigara dumani ve içindeki metabolitler mutajenik bir etki göstererek damar düz kas hücrelerinin aşırı artışına ve damarın içine doğru birikimine yol açabilirler.
Uzman sunumları için tıklayınız.
Miyokard infarktüsü(kalp krizi) geçiren kişilerin sigaraya devamı halinde tekrar kriz geçirme riski %22-45 artar.
Koroner baypas sonrası sigaraya devam edilmesiyle ölüm iki kat artar. Sigara ile koroner arter hastalığı arasındaki ilişki süreklidir ve doza bağımlıdır.
Erkeklerde,kalp damar hastalığı günde 1-14 sigara içenlerde 1.7 kat ve günde 25 üzeri içenlerde 2.6 kat daha yüksek bulunmuştur.
Kadınlarda,günde 1-4 sigara içenlerde relatif risk 1.9 kat,14-24 sigara arası içenlerde 4.3 kat ve 25’ten fazla sigara içenlerde 5.4 kat artmış olarak bulunmuştur.
Pasif olarak sigara dumanına maruz kalmak da riski arttırır. Sigara içenlerin yanında bulunarak maruz kalınan pasif içiciliği oranı %40 kadar yüksektir. Bu halde pasif içici her 10 sigaradan 4 ünü içmiş sayılmalıdır. Sigaranın bırakılması ile kardiyovasküler risk,yaşlı hastalarda bile hızla düşmeye başlar. Bir yılın sonunda %50 kadar azalan risk,10 yıl kadar bir süre geçmesiyle koroner olay açısından giderek kaybolur.
Prof. Dr. Sinan Dağdelen