Krizin toplumsal etkileri nelerdir ?
- Geleceğe dair güvensizlik ve umutsuzluk artar. Gelecek kaygısı daha fazla hissedilmeye başlanır. Geleceğe ilişkin umudu azalan kişiler şans oyunlarına daha fazla yönelebilirler. Son dönemde ülkemizde de gerek şans oyunlarına gerekse televizyondaki yarışma programlarına başvurular artmaktadır.
- Kontrol kaybı hissedilebilir. günlük yaşamımız içerisinde olayları genel olarak kontrol edebileceğimizi düşünürüz. Oysa krizlerde günlük rutinimizde aksamalar meydana gelir. İşten çıkarmalar,alacakların alınamaması,borçların ödenememesi yaşamımızı kontrol edemediğimizi hissettirmeye başlar.
- Geleceği kontrol etme ihtiyacı artar. Bu nedenle gelecekten haber verdiği düşünülen alanlara ilgi artar. büyü,fal,astroloji,medyumluk gibi alanlar daha sık gündeme gelir ya da bu kişiler ziyaret edilir.
- Yarını güvence altına almak için harcamalar kesilir. Para biriktirme,varolan ihtiyaçları erteleme gibi davranışlar görülmeye başlar. Yastık altına atılan para artar. Türkiyede yastık altında daha çok altın vardır değil mi ? yaklaşık 20-100 milyar dolarlık altınımız olduğu tahmin ediliyor. Bu durum bizim ülkemizde sık sık yaşanan krizlerin bir nedeni olabilir.
Krizler bizi nasıl etkiler?
Stres tepkisi çok doğal bir korku reaksiyonudur. Bizler bu sayede binlerce yıldır dünya üzerinde yaşamımızı sürdürüyoruz. İnsanoğlu dinozorların ve canavarların elinden stres reaksiyonu sayesinde kurtulabildi. Bugün ise artık canavarlar yerine modern canavarlar ile savaşım halindeyiz;enflasyon canavarı ve trafik canavarı benzetmeleri buna iyi birer örnektir.
Krizdeki stres artışının fiziksel ve psikolojik belirtileri nelerdir?
Psikolojik belirtileri ise;çatışmacı tutumlar,tahammülün azalması ve toleransın düşmesi,uyku ve iştah bozukluklarıdır.
Özellikle iştah değişimleri stresle yakın ilişki içindedir. Birçok kişi farkında olmadan strese bağlı iştah değişiklikleri nedeniyle kilo alır. Ve alınan kilolar stresi daha da arttırır.
Biz ne yapabiliriz.
- Kendi avantajlarımızı görebiliriz. Çünkü biz tüm krizlere hazırlıklıyız. Biz yaşamımızda pek çok kriz yaşadık. 74 kıbrıs ambargosu,91 körfez savaşı,2001 krizi,94 krizi vb. Avrupa ve amerikalılar belki de yeni tanıştıkları bu krize karşı daha fazla kaygılılar.
- Çevresel destek önemli,anlayışlı,kötümser yorumlar yapmamaya çalışan bir çevre bizim için çok iyi bir destek olabilir. Çevremizdekilerle diyaloglarımızda felaket senaryoları üretmeden paylaşımlarda bulunmak faydalı olacaktır.
- Her krizin bir sonu vardır. Bu sürekli böyle gitmeyecek. Dünyada zaman zaman krizler ortaya çıkmıştır. Ancak hiçbir kriz sonsuza değin sürmemiştir. Şu an yaşanan kriz de bir süre sonra etkisini yitirmeye başlayacaktır.
Psikolog Ferahim Yeşilyurt
Psikolog Ferahim Yeşilyurt