Geçmişte kriyoterapi diğer prostat kanseri tedavilerine oranla daha yüksek uzun vadeli yan etki seviyelerine sahipti. Prostat kanseri için kriyoterapi teknolojisindeki gelişmeler bu yan etkileri azaltmıştır. Buna karşın günümüzde hala birçok erkek kriyoterapi sonrası uzun süreli cinsel işlev bozuklukluğu yaşamaktadır.
Kriyoterapi çoğunlukla erken evre prostat kanseri olan erkeklerde uygulanır. Ayrıca diğer tedaviler sonucunda kanseri nükseden erkeklerde de kullanılabilmektedir.
Neden Yapılır?
Kriyoterapide prostat bezindeki dokular dondurulur. Donduktan sonra prostat kanser hücreleri ölür.
Doktorunuz tedavinin farklı aşamalarında farklı sebeplerle kriyoterapiyi tavsiye edebilir:
- Sadece prostatta bulunan erken evre kanser için tek (başlıca) tedavi olarak
- Radyoterapi gibi diğer tedaviler sonrasında nükseden prostat kanserinin büyümesini engellemek için (son çare terapisi)
Riskleri Nelerdir?
Kriyoterapinin yan etkileri:
- erektil işlev bozukluğu
- testis torbası ve peniste ağrı ve şişlik
- sık sık idrara çıkma
- zorlu veya ağrılı idrar
- idrarda görülen kan
- mesane kontrolünün kaybedilmesi (idrar inkontinansı)
- prosedür bölgesinde kanama veya enfeksiyon
Nadir olarak kriyoterapi, rektum veya mesane gibi prostat bezine yakın organlarda ciddi ölçülerde doku hasarına yol açabilir.
Nasıl Hazırlanılır?
Doktorunuz prosedür öncesinde kolonunuzu boşaltması için sıvı bir solüsyon (enema) içmenizi isteyebilir. Ayrıca anestezi komplikasyonlarından kaçınmak için bellir bir süre perhiz yapmanız gerekebilir. Doktorunuz bu konuda gerekli talimatları verecektir.
Karşılaşabileceğiniz Durumlar
Kriyoterapi sırasında
Kriyoterapi hastanede gerçekleştirilir. Prosedür sırasında genel anestezi ile bilinçsiz durumda olabilirsiniz veya doktorunuz bölgesel veya lokal anestetik ile sadece ameliyat bölgesini uyuşturabilir.
Anestetik etkisini göstermeye başladıktan sonra doktorunuz:
- Rektuma bir ultrason probu yerleştirir.
- Ürethranın içine, idrarı mesaneden penisin dışına taşıyan bir kateter yerleştirir. Prosedür sırasında ürethranın donmaması için kateterin için ılık bir sıvıyla doldurulur.
- Testis torbaları ve anüs (perineum) arasında kalan bölgeden prostatın içine bir dizi metal prob veya iğneler yerleştirir.
- İğnelerin doğru yerleştiğinden emin olmak için ultrason probu tarafından oluşturulan görüntüleri dikkatli bir şekilde izler.
- Prob veya iğneler yoluyla dolaşıma geçecek olan argon gazını salar. Bu sayede prostat dokuları soğur ve donar.
- Dikkatli bir şekilde iğnelerin sıcaklığını ve prostat bezindeki donma miktarını kontrol eder ve gözlemler.
- Kriyoterapi sonrası idrar drenajının sağlanması için al karın bölgesinden mesaneye doğru bir kateter yerleştirebilir (suprapubik sonda).
Prostat kanseri için kriyoterapi yaklaşık 2 saat sürer.
Kriyoterapi sonrasında
Muhtemelen aynı gün içinde eve gidebilirsiniz veya geceyi hastanede geçirebilirsiniz. İyileşmenin sağlanması için üriner kateterinin 2 hafta yerinde kalması gerekebilir.
Kriyoterapide genellikle çok az miktarda kan kaybı yaşanır. Çubukların takıldığı yerde ağrı ve morarma meydana gelebilir ve idrarınızda birkaç gün boyunca kan görebilirsiniz. Ayrıca geçici olarak mesane ve bağırsak işlev problemleri yaşayabilirsiniz. Bu sorunlar genellikle zamanla geçmektedir.
Kriyoterapi sonrası cinsel işlev bozukluğu, iktidarsızlık yaygın olarak görülür.
Sonuçlar
Kriyoterapi sonrası kanserin tedaviye nasıl yanıt verdiğini görmek için takip muayenelerine gitmeniz ve bir dizi periyodik tarama ve laboratuvar testlerine girmeniz gerekir.
Ultrason rehberliği, yeni teknoloji kriyoterapi probları ve sıkı sıcaklık gözlemlemesi içeren güncel kriyoterapi yöntemi sadece son birkaç yıldır kullanımdadır. Bu prosedürün uzun vadeli sonuçları henüz bilinmemektedir.
Sağlık Editörü
