Amerikan Ulusal Kalp Akciğer Kan Enstitüsü “ani kalp durmasını”kalbin aniden ve beklemedik bir şekilde atışının durduğu durum olarak tanımlamaktadır.
Bu durumda beyin ve diğer hayati organlara kan akışı durmaktadır. Tedavi edilmezse birkaç dakika içinde ani kalp durması ölümle sonuçlanır.
Dada sade bir ifade ile “sağlıklı gözüken bir kişi rahatsızlandıktan hemen sonra olduğu yere yığılır,bilincini kaybeder,zor nefes alır veya nefesi kesilmişse kalbi durmuştur”diyebiliriz.
Ani kalp durmasında müdahale edilmeyen her dakika yaşama şansı yarı yarıya azalmaktadır. O nedenle ani kalp durmasında ilk dakikada kalp masajına başlanması altın değerindedir. Sağlık ekiplerinin altın değerindeki ilk dakikalarda hastaya ulaşması mümkün olmadığından toplum desteği şarttır.
Amerika ve Avrupa ülkelerinde toplum desteği ile 100 ani kalp durması vakasından 5-15 hasta tekrar hayata döndürülürken ülkemizde başarı oranı %1 civarındadır.
Temel Yaşam Kurtarma Zinciri
Toplum beş halkadan oluşan temel yaşam kurtarma zincirine bağlı kalarak ani kalp durmasına müdahale edecektir. İlk halka ani kalp durmasının tanınarak 112’nin aranması ya da arattırılmasıdır.
İkinci halka hiç vakit kaybetmeden kalp masajına başlamaktır.
Üçüncü halka ülkemizde yaygın olmayan halk tipi elektroşok cihazlarıdır.
Dördüncü halka ambulans hizmeti ve beşinci halka hastanedir.
Toplum bireylerinin ambulans gelene kadar kalp masajına ilaveten suni solunum yapmalarının yararı kanıtlanmamıştır.
Kalp masajı yapılmazsa ani kalp durmasında 3 ila 7 dakika içinde beyin hasarı oluyor. O nedenle toplumdan özel kişilerin kalp masajını öğrenmesi ve hatta tıbbi adı “otomatik eksternal defibrilatör”olan “halk tipi şok cihazını”kullanması gerekmektedir. Kalp Projesi’nin baş yürütücüsü olarak “Temel Yaşam Kurtarma Zincirinin”güçlendirilmesini hedefliyoruz.
Ani kalp durması bayılmadan farklıdır. Bayılmada geçici bilinç kaybı ve 10 saniyeden kısa süreli nefes almama durumu söz konusudur. Bazı bayılma türlerinin ani kalp durmasının habercisi olduğu da hatırlanmalıdır.
Doç. Dr. Mutlu Vural