Anksiyete Nedir?
Kaygılı,endişeli olma halidir. Anksiyete normalde kişiye yönelik bir tehlike tehdidi karşısında kişinin gereğini yapmak üzere harekete geçmesini sağlayan bedensel bir uyarıdır,kişi bilinçdışı ya da görünür bir tehdide aşırı kaygı ve endişeli reaksiyon veriyor ve bu durum yaşam kalitesini olumsuz etkiliyorsa anksiyete bozukluğu olarak adlandırılır. Bunlar Panik Bozukluğu,Sosyal Anksiyete Bozukluğu,Özgül Fobi,Obsessif Kompulsif(Takıntı Zorlantı )Bozukluğu,Yaygın Anksiyete Bozukluğu,Ayrılma Anksiyetesi Bozukluğu,Akut Stres Bozukluğu,Post Travmatik Stres Bozukluğu olarak tanımlanır.
Anksiyetenin Belirtileri Nelerdir?
Anksiyete belirtileri var olan anksiyete bozukluğunun çeşidine göre farklılıklar gösterse de genellikle huzursuzluk ve sıkıntı hissi,çarpıntı,nefesin kesilmesi ya da hava açlığı hissi,terleme,titreme,bulantı,baş dönmesi ve fenalık hissi,uyuşma karıncalanma hissi,çıldırma delirme,kontrolu kaybetme korkusu,üşüme hissi ya da sıcak basmaları,sağlıyla ilgili endişeler ölüm korkusu,yüz kızarması,konuşma güçlüğü gibi hem bedensel hem duygusal biribinden çok farklı semptomlar görülebilir.
Anksiyete ile Nasıl Baş Edilir?
Anksiyete hayatın döngüsü içinde yaşadığımız olumsuz olaylara karşı normal sınırlarda verdiğimiz bir tepki ise,yaşadığımız sıkıntılara rasyonel çözümler üreterek çevreden dost ve yakınlarımızın görüşlerini alarak ve üzüntülerimizi paylaşarak,sosyal hayattan kopmayarak,kendimiz için ileriye yönelik planlar yapıp üreterek,düzenli spor ve egzersiz yaparak pozitif bakış açımızı kaybetmemeye çalışmalıyız. Bütün bu öneriler genel bir bakış açısıyla uygulanabilir ancak yine de olaylar karşısında anksiyetemiz yoğunlaştığında anlık yapılabilecek gevşeme egzersizleri,nefes egzersizleri,ilgimizi dış dünyaya yöneltme teknikleriyle rahatlayabiliriz. Ansiyete bozukluk düzeyinde ise profesyonel yardım almak,gerekiyorsa ilaç kullanmak ve bilişşel davranışçı terapilerle desteklenmesi gereklidir.
Anksiyete Bozukluğunda İlaç Kullanılabilir mi?
Anksiyete bozukluklarının tedavisinde kullanılabilecek çok etkili ilaçlar var ancak genellikle halk arasında bu tür ilaçların bağımlılık yapabileceği fiziksel zararı olabileceği konusunda yanlış inanışlar oldukça yaygın,tedavide gerekli ise ilaç ve psikoterapinin birlikte kullanılması en iyi sonucu verecektir
Anksiyete’nin Karıştırıldığı Diğer Hastalıklar Nelerdir?
Anksiyete Bozuklukları genellikle bedensel belirtilerle kendini gösterdiği için bu hastalar doktor doktor gezme eğilimindedirler. Baş dönmesi,dengesizlik şikayetleriyle kulak burun boğaz hekimlerine,çarpıntı,terleme şikayetleriyle kardiyolojiye ya da acil hekimlerine,nefes alamama,hava açlığı şikayetiyle gögüs hastalıklarına,uyuşma karıncalanma,tansiyon oynamaları nedeniyle nörolojiye hatta beyin cerrahisine,bulantı ve mide bağırsak semptomlarıyla dahiliye,gastroenteroloji hekimlerine,kas gerginliklerine bağlı fizik tedavi uzmanlarına sık başvururlar.
Anksiyetenin Diğer Hastalıklarla İlişkisi Nedir?
Bazı hastalıklarla beraber anksiyete birlikte görülür,biz buna genel tıbbi duruma bağlı anksiyete bozukluğu diyoruz,bu hastalıklar genellikle tanısı önceden konulmuş kronik hastalıklardır,beraberinde anksiyete ile birlikte depresyon görülme ihtimali de oldukça yüksektir.Daha çok endokrin hastalıklara eşlik edebilir troid-guatr hastalıkları hipoglisemi,kortizon düzensizliğiyle giden rahatsızlıklar,bazı romatizmal hastalıklar,vitamin yetersizlikleri,anemi,metabolik bozukluklar,konjestif kalp yetmezliği,pulmoner emboli gibi kardiyak problemler ve bazı nörolojik hastalıklarda ensefalit,neoplazmlar… gözlemlenebilir.
Anksiyete Hangi Kişilik Tipi İnsanlarda Daha Çok Görülür?
Anksiyete bütün kişilik kümelerinde az yada fazla görülmekle birlikte C kümesi kişilik grubunda(kaçıngan çekingen kişilik-obsessif kompulsif kişilik-bağımlı kişilik) daha fazla görülür.Özellikle çekingen,kaçıngan kişilik özelliği olanlarda sosyal ortamlarda,takıntılı kişiliklerde bulaşma,hijyen,mikrop kapma,ciddi bir hastalığı olduğunu düşünme vs…. durumlarda,bağımlı kişilik özelliği olanlarda ayrılma anksiyetesi oldukça yoğun yaşanır.
Dr. Özkan Kobak