Psikolojik kökenli olan bu yeme bozukluğunda kişi ısrarla günlük yemek tüketim ihtiyacını normal sınırların altına düşürmektedir. Anoreksia’nın tanı olarak konulmasında hem Beden kitle indexi hem de psikolojik muayeneden yararlanılmaktadır. Özellikle Batı toplumlarında daha sık görülen bu yeme bozukluğunda acil olarak psikoterapiye başlanmalıdır. Anoreksiye sahip olanların çoğunu bayanlar oluşturmaktadır. Oluşma sebeplerinde toplumun güzellik ölçütleri olduğu kadar sık rastlanılan bir etkenin de ailesel faktörler olduğu düşünülmektedir. Yapılan araştırmalarda ailede özellikle kontrol unsurunun çok baskın olması o aileden anoreksik bir ergenin ya da gencin yetişmesine zemin hazırlamakta olduğu varılan bulgular arasındadır. Kişi başka bir şeyi kontrol edemediği için kendi bedeninde birşeyleri kontrol altına alma ihtiyacı hissetmekte ve bunu da yeme konusunda ciddi kısıtlamalar getirerek yapmaktadır. Ancak bu rahatsızlığın oluşma nedeni sadece ailesel faktörlerle kısıtlı kalmayıp ayrıca diğer anksiyete ve/veya depresif bozuklukluklara da eşlik ettiği görülmüştür. Anoreksia ile ilgili yapılan araştırmalarda eşlik eden bir diğer faktörün de mükemmelliyetçilik olduğu varılan sonuçlar arasındadır. Yapılacak olan klinik müdahale aile ve kişiyi ele almalı;hem davranışsal ve düşünsel;hem de duygusal süreçleri içermelidir.
Hastanın tedavisinde diğer önemli unsur beslenme tedavisidir. Tedavide amaç beden ağırlığının düzeltilmesi normal yemek yeme alışkanlığının kazandırılması ve hastanın zayıflamaya uğraşmasının engellenmesidir. Böylece kişinin güveni ve bireyselliği tekrar sağlanabilir. Hastaların tedavisi evde veya hastanede olabilir. Hastaneye yatırılması için gerekli durumlar;
- Kişinin olması gereken kilodan %30 kilo kaybının olması,
- Vücut ısısının 36 C ‘den az olması,
- Ağır metabolik bozukluklar ( aşırı kusma,nabzın ve küçük tansiyonun düşük olması),
- Ağır depresyon ve intihar riski,
- Ailede bunalım,gibi sebeplerdir.
Hastanede yatan hastanın diyet tedavisinde,yatak istirahati,tüple veya damardan beslenme veya uygun yeterli ve dengeli ağızdan beslenme tedavisi uygulanır. Bu kişiler yiyecek alımını engellemek için;yiyecekleri yemeyip çöpe atabilirler,saklayabilirler,yemek yedikten hemen sonra gizlice kusabilir ve aşırı su içerek kusmayı artırır,Laksatif kullanabilirler.
Anoreksia sonuçları çok ciddi olan,eğer gerekli tedavi yerinde ve zamanında yapılmazsa kişiyi ölüme dahi götüren bir rahatsızlıktır. Bu nedenle bu hastaların tedavisinde ekip çalışması önemlidir. Bu ekibin önemli bir parçası ailedir. Ekipte İç hastalıkları uzmanı,Psikiyatrist,Psikolog,Beslenme ve Diyet uzmanı olmalıdır.
Dyt. Aysu Aydın