Çocuğun karnesinde kırıklar varsa,tatil dönemi nasıl değerlendirilmeli?
- Fazla ve aşırı tepki istenmeyen sonuçlara yol açabilir. Bu konuda da ölçülü davranın. Kötü olan dersleri hakkında konuşun.
- Çocuğunuzun kendisi ile ilgili yaptığı yorumlara güvenin. Hangi konuda eksik hissediyorsa o konuda yardımcı olacağınızı ona hissettirin. Tatilde bu konuda birlikte adım atabileceğinizi iletin.
- Dikkat eksikliği- hiperaktivite bozukluğu (DEHB),öğrenme güçlüğü,depresyon,ansiyete bozukluğu gibi bazı psikiyatrik durumlar,çocuğunuzun gayretine rağmen,onun okul başarısını olumsuz yönde etkileyebilir. Bu konuda okulda rehberlik bölümü tarafından yapılacak yönlendirmelere kulak verin.
- Çocuğunuz yeterli ve üzeri gayret gösterirken başarısız oluyorsa,bu sayılan durumlardan biri ya da birkaçı çocuğunuzda olabilir. Dikkat dağınıklığı yaygın bir yakınmadır. Yeterince iyi uyumayan biri de dikkatini toparlamakta zorluk çeker.
- Her hareketli çocuk hiperaktif değildir. Bu tanının konması için çocuğun ya da ergenin psikiyatr tarafından değerlendirilmesi gerekir. Tanıya yardımcı dikkat testleri de yapılmaktadır.
- Dikkatini toplayamayan bir çocuk ya da ergenin,yeni bilgileri öğrenmesi zorlaşmaktadır. Depresyonun 9 belirtisinden biri dikkat ve konsantrasyonda günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyecek kadar azalma olmasıdır.
- Depresyon çocuk ve ergenlerde örtülü biçimde seyredebilir. Depresyondaki çocuk eskisi gibi oyun oynamak istemez,keyfi pek olmaz,iştahı azalabilir,sürekli uyumak isteyebilir,daha çabuk sinirlenir ve çabuk ağlar. Depresyondaki ergen çok sinirli olur. Her şeye bağıran,çabuk tepki veren,tahammülsüz,sabırsız bir insana dönüşür. Eskisi gibi gülmez,sosyal hayatı kötüleşir,ağlamaları olur. İştahı değişir,uykusu bazen artar bazen de azalır. Böyle bir durum değişikliği varsa ve okul başarısı da eskiye göre kötüye gidiyorsa muhakkak psikiyatr tarafından çocuğun değerlendirilmesi gerekir. Gerekli durumlarda antidepresan tedavisi başlanır ve tedavi ile genel durumu düzelirken okul başarısının da olumlu yönde değiştiği gözlenir.
Günde ne kadar süre bilgisayar oynamalı,ne kadar süre televizyon izlemeli?
- Pek çok çocuk için tatil evde daha çok bilgisayar oyunu ve daha çok TV anlamına geliyor. Bilgisayar oyunlarına tümüyle karşı çıkmak doğru ve akılcı bir tutum değil çünkü çocuklar özellikle yasaklanan şeyleri yapmak konusunda,hiç bir şeyde olmadığı kadar istekli olurlar. Ayrıca çocuğunuz size olumsuz tepkiler verme olasılığı da az değil.
- Bu nedenle bilgisayar oyunlarını yasaklamak yerine,birlikte karar verdiğiniz oyunları oynamasına için izin verin. Şiddet içeren oyunları yasaklayın ve bunun nedenini çocuğunuza uygun şekilde ve yine internet üzerinden olumsuz örneklerle açıklayın.
- Uzun süre bilgisayar ve televizyon karşısında oturmak çocuklarda göz hastalığı,duruş problemleri ve radyasyona maruz kalma gibi sağlık sorunlarına yol açar. Tüm gününü bilgisayar başında geçiren bir insanın yaşayabileceği fiziksel hastalıkları anlatın,örnekler verin.
- Çocuğunuzla süre konusunda uzlaşın. Her gün kullanacaksa bu süre bir saati geçmemeli. Gün aşırı kullanacaksa kullanım saatini buna göre ayarlayabilirsiniz. TV için de aynı kuralları uygulayabilir,kullanım saatini belirleyip buna uymasını sağlayabilirsiniz. Uyulmadığı durumlarda yaptırım uygulanmalı,ödül-ceza sistemi düşünülmelidir. Çocuğunuzu zararlı sitelerden koruyan programlardan yararlanın. Bu sayede çocuğunuzun internet üzerinden yapabileceği her şeyi kontrol edebilme şansınız olacaktır.
Çocuğun tatil sonrasında okula alışabilmesi için neler yapılması gerekiyor?
- Tatil sonrası çocuğunuzun okula tekrar uyum sağlaması zor olabilir. Bunu daha kolay hale getirmek için yapılabilecek önlemlerden bahsedelim.
- Eğer yolculuğa çıkmışsanız,eve bir kaç gün erken dönüp tatilin son günlerini evde geçirin. Evinde olmak çocuğunuzun adaptasyonunu artırır.
- Özellikle tatilin son haftasında çocuğunuzun yemek ve uyku düzenini okul hayatına uygun olarak ayarlayın.
- Okul çantasını ve kıyafetlerini hazırlarken ona yardımcı olun.
- Kitap ve defterlerini,yeni ders programını birlikte kontrol edin.
- Tatilde ders çalışma programında,ilk dönem öğrendiği bilgiler hakkında konuşmak ve bu bilgiler üzerinden hatırlama amaçlı geçmeyi ihmal etmeyin. Onunla bu bilgiler hakkında konuşun.
- Sizdeki merakı gördüğünde onun da merak ve heyecanı artacak,konulara dikkatini daha kolay vermeye başlayacaktır. Bu tutumunuz yıl boyunca sürmeli.
- Her ders çalışmada ilgiyle çocuğunuzu dinleyebilirseniz,sizinle yaptığı pekiştirmeler sayesinde öğrenmesi daha kolay olacaktır. Unutmamalıyız ki öğrenmek için tekrar gerekir. Tekrar edilmeyen bilgi unutulur.
Dr. Aylin aksoy Çoban