Hamilelikte yüksek risk oluşturan sorunlar anne adayında önceden var olabileceği gibi,hamilelikte de ortaya çıkabiliyor. Neyse ki anne adayına ait sağlık sorunlarına erken tanı konulduğu takdirde hamilelik sağlıklı bir şekilde sürebiliyor.
Hamileliğe bağlı diyabet
Hamileliğe bağlı diyabet,anne adaylarının yüzde 35 ‘inde görülen ciddi bir sorun. İri bebek,doğumda omuz takılması ( doğum travması ),yenidoğanda solunum sıkıntısı,yenidoğanda kan şekeri ve kalsiyum seviyesinde düşme,sarılık,erken doğum,anne karnında ölüm (kan şekerinin diyetle düzenlenemediği hamilelerde),çocukluk çağı diyabeti ve obezite hamilelik diyabetinin bebekte neden olduğu sorunlardandır. Anne adayları ise hamileliğe bağlı diyabette şu risklerle karşı karşıya kalıyor:Düşük,preeklampsi (gebelik zehirlenmesi),enfeksiyonlar,zor doğum,vakum ya da sezaryen doğum,doğum sonrası kanama,hamilelikte ortaya çıkan diyabet,uzun dönemde annede diyabet ve metabolik sendrom gibi ciddi tablolar.
Ne yapılıyor?
Diyabetik diyet,egzersiz ve gerekirse insülin tedavisi öneriliyor.
Hamilelik öncesi diyabet
Hamilelik öncesi diyabet,düşük riskinde artma,erken doğum,doğumsal özürler,anne karnında bebek ölümü,amniyon sıvısının artması,yenidoğanın solunum sıkıntısı,yenidoğanda kan şekeri ve kalsiyum seviyesinde düşme,bebeğin kanında bilirubin seviyesinde artma ve sarılık,kalpte genişleme,bebekte diyabet riski ve bebek büyümesinde gerilik gibi pek çok sağlık sorununa yol açıyor. Bu hastalık aynı zamanda annenin sağlığını da tehdit ediyor. Diyabetik böbrek ve göz hastalığı,diyabetik sinir harabiyeti,gebelik zehirlenmesi ve enfeksiyonlar,annede en sık görülen sorunları oluşturuyor.
Ne yapılıyor?
Hem bebeğin hem de annenin sağlığını riske atmamak için hamilelik öncesinde mutlaka bir kadın doğum hekimine ve endokrinoloji uzmanına başvurulmalı . Uygun tedaviyle,gebelik öncesi kan şekeri ideal seviyede tutulduğu takdirde sağlıklı bir hamilelik geçirilebiliyor. Hemoglobin A1C denilen,son 4-8 haftadaki kan şekeri seviyeleri hakkında fikir veren parametrenin ideal seviyede olması gerekiyor. Nöral tüp defekti riskini azaltmak için 400 mikrogram/gün folik asit alması öneriliyor.
Hamilelik zehirlenmesi
Anne adayının tansiyonunun 140/90 mmHg ve üzeri ve beraberinde idrarda protein kaçağı olmasına,"Preeklampsi",bir başka deyişle gebelik zehirlenmesi deniyor. Genel popülasyonda yüzde 6-8 sıklıkla rastlanan hamilelik zehirlenmesi annede beyin kanaması ve beyin hasarı,akciğer ödemi,böbrek yetmezliği,kalp yetmezliği ve karaciğer yetmezliğine hatta ölüme bile yol açabiliyor. Erken doğuma bağlı sorunlar,anne karnında gelişme geriliği ve ölüm ise hamilelik zehirlenmesinin bebekte yol açtığı sorunları oluşturuyor.
Ne yapılıyor?
Hafif preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) durumunda anne adayına yatak istirahatı öneriliyor. Düşük risk gruplu hastalar kontrollü şartlar altında ayaktan takip edilebiliyor. 37. gebelik haftasının üzerindeki vakalarda,rahim ağzı doğum için uygun olduğunda,annede ciddi bulgular oluşursa veya bebekte kötülük hali varlığında doğum yaptırılıyor. Ciddi preeklampsi durumunda,34 . gebelik haftasının üzerindeki vakalarda doğum gerçekleştiriliyor. 34. haftanın altındaki hastalarda ise kontrol edilemeyen şiddetli yüksek tansiyon,eklampsi (preeklampsi ve nöbet),karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında bozulma,karın ağrısı,inatçı baş ağrısı ve görme semptomları varsa yine doğuma karar veriliyor.
Doç. Dr. Derya Eroğlu