Kemoterapinin en sık görülen ve hastaların psikolojisini en çok etkileyen yan etkilerinden biri saç dökülmesidir. Kemoterapinin saç dökmesinin nedeni,verilen ilaçların kanser hücrelerine zarar verirken,saç hücrelerine de zarar vermesidir. Bazı kemoterapi ilaçları ise saç dökülmesine yol açmazlar.
Saç dökülmesi çoğunlukla tedaviye başlandıktan birkaç hafta sonra başlar. Bazı insanlarda saç dökülmesi bölgesel olarak görülür,bazı insanlarda ise saç dökülmesi kafalarında hiç saç kalmayana kadar devam eder.
Kemoterapiyle saçları dökülen hastalar bu durumdan nasıl etkilenirler?
Herhangi basit bir hastalık tanısı almak bile kişinin günlük yaşam dengelerini bozmaktadır. Kanser ise kişiyi psikolojik,sosyal,ekonomik vb. birçok alanda ciddi düzeyde etkileyebilen bir hastalıktır. Bütün bu zorlukların üstüne kişinin saçlarının da dökülmesi,hastaları psikolojik olarak olumsuz etkilemektedir. Bir tırnağımızı bile kaybetsek,vücut bütünlüğümüz bozulduğu için bu durumdan etkileniriz,bu çok doğal bir durumdur. Saç kaybı hem kadınlar hem de erkekler için çekiciliğin kaybı gibi algılanmaktadır. Özellikle kadınlar bu durumdan daha fazla etkilenmektedirler çünkü erkeklerde saç kaybı sık rastlanan bir durumken bu düzeyde bir saç kaybına normal şartlarda kadınlarda rastlanmamaktadır . Buna ek olarak saç kadınsılığın da bir simgesi olarak algılanmaktadır. Saçları dökülen hastaların kendine güvenleri düşmektedir. Bazı hastalar saçları döküldüğünde hastalıklarının başka insanlar tarafından anlaşılacak olmasından da rahatsızlık duymaktadırlar.
Kemoterapi nedeniyle saçları dökülmüş olan kadınlar bu süreci nasıl daha kolay geçirebilirler?
Uzun saçlı kadınların özellikle kemoterapi öncesinde saçlarını kısa kestirmeleri önerilir. Bu şekilde dökülen saçlar daha az dökülüyor gibi görünecek ve hastaların bu durumu daha rahat bir şekilde kabullenmeleri sağlanacaktır.
- Saçsız dolaşmak istemeyen kadınlar peruk kullanmayı tercih edebilirler. Piyasada sentetik ya da doğal her renkte,modelde,uzunlukta ve stilde peruk satılmaktadır. Peruk kullanımı birçok hasta tarafından tercih edilmekte ve hastaların günlük yaşamlarını olduğu gibi sürdürebilmelerini sağlamaktadır.
- Bazı kadınlar saçlarını kazıtıp o şekilde kullanmayı tercih etmektedirler,günümüzde kadınlarda çok kısa veya kazıtılmış saçlarla dolaşılması eskiye göre daha popüler olduğundan daha az dikkat çekmekte ve kadınların rahat etmelerini sağlamaktadır.
- Bazı kadınlar peruk yerine şapka,bere ya da bandana kullanmayı tercih etmektedirler.
Hastalar bu seçenekler arasından seçim yaparlarken dikkat edilmesi gereken nokta,kişinin kendisini psikolojik ve bedensel olarak en rahat hissedeceği seçimi yapmasıdır.
Erkekler çoğunlukla saçlarını kazıtmayı tercih etmektedirler,erkeklerin büyük bir çoğunluğu da şapka ve bere kullanmaktadır.
Kemoterapiyle dökülen saçlar yeniden çıkar mı?
Kanser hücrelerinin aksine vücuttaki diğer hücreler kendilerini çok kısa sürede yenilemektedirler bu sayede saçlar kemoterapi sona erdikten sonra kısa bir süre içinde yeniden çıkar. Saçların çoğu zaman renk değiştirdiği,çoğunlukla da kıvırcık oldukları görülmektedir. Saçlar başlarda eskisine göre ince bir şekilde çıkıyor olsa da 3-6 ay sonra yeniden eski sağlığına kavuşmaktadır.
Uzm. Dr. Esra Başöz