Artık elimizde etkili ilaçlar olduğu için kemoterapi sonrasında bulantı ve kusma sorunları eskiye oranla çok azaldı. Ancak buna rağmen şiddetli olmasa da yine bu tür sorunlar ya da ağız tadında değişiklik olabiliyor. Bu sorunla baş etmek için çok yağlı,baharatlı ya da soğan ve sarımsak gibi güçlü kokulu besinlerden kaçınılmalı. Bunların yerine daha az kokulu ve az yağlı besinler tercih edilmeli,yemekler haşlama ve ızgara olarak pişirilmeli. Bulantı veya kusmanın ardından bir süre bekledikten sonra ılık ve az yağlı tavuk suyu çorba,komposto veya elma suyu gibi içecekler tercih edilmeli. Tedaviyi izleyen birkaç gün bulantı devam ederse hafif yemekler yemeye devam etmeli. Bulantı varken yenildiğinde bazen en sevilen yemeklerden bile uzun süre hoşlanılmayabiliyor. Hekimin verdiği ilaçlar bulantının daha ilk işaretinde,çok kötü olmasa bile kullanılmaya başlanmalı. Çünkü bulantı iyice yerleşmeden önünü kesmek çoğu kez çok daha kolay oluyor. Ağızda acı bir tat varsa yemekler biber,biberiye ve fesleğen gibi baharatlarla ya da çeşitli soslarla tatlandırılabilir.
Hastalar vitamin desteklerinden yararlanmalı mı?
Hastalarımızı,herhangi bir vitamin desteği almadan önce mutlaka bize veya diyetisyenlerine danışmaları konusunda uyarıyoruz. Hekim önerisi olmadan,beslenmelerine destek olsun diye aldıkları bu tür ürünler,özellikle de E ve C vitamini içerenler yarar vermek şöyle dursun,zararlı bile olabiliyor. Çünkü hastaların bazı vitaminlere ihtiyaçları varken,bazılarına olmayabiliyor. Biz bunları ancak muayenelerimiz ve tetkiklerimiz sonucu belirliyoruz. İhtiyaç duyulmayan vitamin de yüksek dozda alındığında ciddi sonuçlara yol açabiliyor. Çok yüksek doz alınan vitaminler kemoterapi ilaçları ile etkileşip etkilerini kaybetmelerine neden olabiliyor veya yan etkilerini artırabiliyor. Örneğin karaciğer veya böbreklerin fonksiyonları bozulabiliyor ya da bağırsaklarda sorun yaratabiliyor. Bunun sonucunda da kanser ilerleyebiliyor. Ancak bazen kavram kargaşası oluyor,hastalarımız ‘sebze ve meyve yemeyelim mi?’şeklinde bir soru ile karşımıza geliyorlar. Biz sadece vitamin desteğini önermiyoruz. Bunun aksine içeriğinde E ve C vitamini bulunan sebze ve meyvelerden ise bol miktarda yemelerini istiyoruz. Biz,bazı özel gruplar dışında,kanser hastalarına kalsiyum içeren besinleri almalarını özellikle öneriyoruz. Çünkü özellikle meme kanseri hastalarına verdiğimiz hormonal tedaviler kemiği zayıflatabiliyor. Menopoz dönemindeki kadınlarda bu sorun daha belirgin oluyor. Bu nedenle kemikleri güçlendirmek amacıyla,menopoz dönemindeki kadınlara,sadece besinlerle alınan kalsiyum yeterli gelmediği için dışarıdan ek tablet destekleri de veriyoruz.
Prof. Dr. Özlem Er