Kondomların kullanımı kolaydır, ucuzdur ve çoğu yerde mevcuttur.
Genellikle kondomlar lateksten yapılır fakat bazıları poliüretan veya kuzu derisinden üretilmektedir. Lateks ve poliüretan cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı en iyi korumayı sağlar. Kayganlaştırıcı ile veya yalnız satılır ve çeşitli uzunluk, şekil, genişlik, kalınlık ve renklerde mevcuttur. Bazı kondomlar hissiyatı artırmak için dokunur.
Neden yapılır
Her seks esnasında düzgün bir şekilde kullanırsanız kondomlar hamileliği ve AIDS hastalığına yol açan HIV virüsünün bulaşmasını engeller. Ayrıca bel soğukluğu ve klamidya gibi diğer STD hastalıkların enfeksiyon riskini de azaltır.
Kondomlar, doğum kontrol hapı veya aşı gibi kadın kontrasepsiyon formlarının içerdiği yan etkilere veya rahimiçi araçların (IUD) potansiyel komplikasyonlarına sahip değildir. Reçete ile alınması gerekmez ve kolaylıkla elde edilebilir.
Riskler
Kondomlar genellikle güvenli ve etkilidir. Fakat göz önünde bulundurmanız gereken bir kaç nokta vardır:
- Kondomlar lateks alerjisini tetikleyebilir. Latekse karşı kurdeşen, ürtiker, burun akması ve şiddetli durumlarda hava yollarının daralması ve kan basıncında düşüklük görülebilir. Siz veya partneriniz latekse karşı alerji sahibiyse, poliüretan veya kuzu derisi kondomlar alternatif olabilir.
- Kondomlar %100 güvenli değildir. Özellikle kondom patlarsa veya seks sırasında yerinden çıkarsa hamile kalma veya cinsel yolla hastalık kapma ihtimali mevcuttur.
Nasıl hazırlanılır
Kondomlar reçetesiz olarak satılır. Satış makinelerinden çoğu dükkan ve lavabolara kadar birçok yerde mevcuttur. Aile Planlaması Derneği gibi kliniklerde ücretsiz veya daha ucuz bir şekilde temin edilebilir. Okul reviri ve üniversite sağlık merkezlerinde genellikle ücretsiz olarak verilmektedir.
Size uygun bir kondom bulmanız bir süre deneme yanılma yöntemiyle hareket etmenizi gerektirebilir. Penise düzgün bir şekilde uyması önem taşır. Çok sıkı olursa patlaması muhtemeldir. Çok geniş ise kayıp düşebilir. Bazı erkekler kondomun hissiyatı azalttığını veya takmanın rahatsız verici olduğunu düşünür. Belirli bir tür kondomun sizin için daha rahat olduğunu veya daha fazla hissiyat sağladığını keşfedebilirsiniz. Bazı kondomlar nonoksinol-9 (hamileliği engelleyen bir spermisid) ile yağlanır. Buna karşın, spermisid sürülmeyen kondomlar bazı sebeplerden dolayı daha iyi bir seçenek haline gelir:
- Spermisidli kondomlar hamileliği engelleme konusunda artık diğer yağlanmış kondomlara oranla daha etkili değildir.
- Nonoksinol-9 vajina veya rektumda deri hücrelerini irite edebilir veya hasar verebilir. Bu durum potansiyel olarak STD hastalık risklerini artırmaktadır.
- Spermisid sizi veya partnerinizi HIV/AIDS veya diğer STD hastalıklarına karşı korumaz.
- Spermisidli kondomlar diğer kondom türlerine oranla daha pahalıdır ve daha kısa raf ömrüne sahiptir.
Kondom güvenlik önerileri
- Kondomları soğuk, kuru bir yerde muhafaza edin. Hava, sıcaklık ve ışığa maruz kalması kondomun patlama olasılığını artırır. Ayrıca cüzdan, arka cep veya torpido gözünde uzun süre saklamayın. Sürtünme, perspirasyon ve sıcaklık değişimleri kondomun patmalasına ve daha az güvenli olmasına yol açar.
- Son kullanma tarihini kontrol edin ve süresi geçmiş kondomları kullanmayın.
- Hasar kontrolü yapın. Kullanmadan önce kırılganlık, küçük yırtıklar veya iğne deliği olup olmadığını kontrol edin.
- Sadece su bazlı kayganlaştırıcıları kullanın. Örneğin; Astroglide ve K-Y jellerini tercih edebilirsiniz. Lateks kondom kullanıyorsanız petrolatum, bebek yağı, yemek yağı veya losyon gibi yağ bazlı kayganlaştırıcıları kullanmayın. Bu ürünler lateks kondomu inceltebilir ve patlamasına yol açabilir.
- Bir kondomu asla tekrar kullanmayın. Hamilelik ve STD hastalıklarının bulaşma riskini artırır.
- STD hastalıklarını önlemek için sadece poliüretan veya lateks kondom kullanın. Kuzu derisi kondomlar diğerleri kadar iyi derecede koruma sağlamaz. Kondomun hangi maddeden yapıldığını ve STD hastalıklarına karşı koruma durumunu öğrenmek için ürünün etiketini okuyun.
- Herhangi bir cinsel aktivite sırasında kondom kullanın. Vajinal, oral veya anal olmak üzere her şekilde STD hastalıklarına karşı koruma sağlayacaktır.
Karşılaşabileceğiniz durumlar
Kondomu dikkatli, düzgün ve tutarlı bir şekilde kullanmak önemlidir. Düzgün kullanma yolları:
- Herhangi bir cinsel aktivite öncesinde kondom takın. Unutmayınız ki erkek orgazmından (boşalma) önce STD hastalıkları bulaşabilir veya hamilelik meydana gelebilir.
- Paketi dikkatli bir şekilde açın. Diş veya tırnaklarınızı kullanmayın.
- Kondomun iç ve dış kısmına kayganlaştırıcı uygulayın. Hazır kayganlaştırıcı sürülmüş bir kondom kullanıyorsanız ekstradan uygulamanız gerekmeyebilir.
- Sünnet derisini geriye çekin. Eğer sünnet olmamışsanız bu işlem gereklidir.
- Kondomun yuvarlanmış ucunu penisin üzerine geçirin. Kondomu takmadan önce penis erekte halde olmalıdır. Yuvarlak kenar kısımları dışarıya doğru gelmelidir. Kondomu taktıktan sonra yuvarlak kenarların iç kısma geldiğini fark ederseniz çıkarın ve farklı bir kondom kullanın.
- Havayı boşaltmak için kondomun ucunu hafif bir şekilde bastırın. Kondomun hazne ucu varsa bu işlem gerekli değildir.
- Kondomun aşağıya doğru indirin. Tüm penisi kapladığından emin olun.
- Tüm hava keseciklerini boşaltın. Hava kesecikleri kondomun yırtılmasına veya çıkmasına sebep olabilir.
- Seks sonrasında çıkarmadan önce kondomun alt kısmından tutun. Bu şekilde partnerinizden ayrılmadan önce kondomun çıkmasını engelleyebilirsiniz.
- Kondomları çöplüğe atın. Tuvalete atıp sifonu çekmekten kaçının.
Sonuçlar
Kondom, etkili bir doğum kontrol yöntemidir. Buna rağmen 1 yılda kondomu düzgün bir şekilde kullanan her 50 çiftten biri hamile kalmaktadır. Hamilelik şansı kondomu her seks sırasında takmazsanız veya düzgün bir şekilde kullanmazsanız artar.
Kondom çoğu STD hastalıklarının bulaşmasını engeller fakat yine de bir derece risk taşımaktadır. Düzgün bir şekilde kullanıldığında kondom, STD taşıyabilecek meni veya diğer vücut sıvılarından sizi ve partnerinizi korur.
Sağlık Editörü