Geçmişte açık cerrahiyle yapılan menisküs ameliyatları,günümüzde artroskopik yöntemle yapılıyor ve menisküs dikiliyor. MENİSKÜS canlı bir yapı olduğu için,zamanla yaşlanıyor. Yaşlandıkça da,daha önceleri karşı koyabileceği kuvvetleri engellemekte zorlanıyor. Zayıflayan menisküs,az şiddetli bir kuvvet geldiginde bile yırtılabiliyor. Yaşlılarda görülme nedeni sıklıkla,yaşlanmaya bağlı dejenerasyondan kaynaklanıyor.
Gençlerde,sporcularda ve sportif yapılı kişilerde ise ters dönme gibi ani hareketlerle menisküs yırtılabiliyor. Menisküs yırtılması,halk arasında sporcu hastalığı olarak görülse de aslında her yaşta ve herkeste görülebüiyor. Menisküs dokusunu,dizin beyni olarak tanımlayan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Yavuz Kocabey,bu önemli yapının nasıl tamir edildiğini anlattı:Yaklaşık 50 yıl önce yırtılan menisküsler alınıyordu. Ancak menisküs alındıktan sonra,hastada ilk başta yaşanan rahatlamanın zamanla geçtiği ve dizin daha kötüye gittiği anlaşıldı. Bunun üzerine yırtığın alınması yerine,tamir yöntemleri kullanılmaya başlandı. İlk olarak açık cerrahiyle yapılan ameliyatların neredeyse tamamı,artık günümüzde kapalı ve artroskopik yöntemle yapılıyor ve menisküs dikiliyor."
HER YIRTIK DİKİLEMİYOR Menisküs yırtıkları farklı tiplerde oluyor. Bazı menisküslerde (örneğin yarım santim kadar olan parsiyel yırtıklar ya da tam kat olmayan yırtıklar da) iyileşme şansı olduğu için operasyon gerekmiyor. Yaşlı bireylerdeki yırtıklarda ise,doku dejenere olduğu için (bu kişilerde menisküs lime lime görünüyor) menisküs dikilemiyor. Diğer yandan,menisküsü yırtılmış ve uzun süre bununla yaşamış kişilerde de dikilme şansı kalmıyor. Çünkü menisküs artık özelliğini yitirmiş oluyor. Bu durumda da menisküsü almak gerekiyor. Tüm bu bilgiler ışığında,yırtığın tipi,nerede olduğu,nasıl oluştuğu,hastanın yaşı,beklentisi gibi faktörler göz önüne alınarak,artroskopi yapılıp yapılmayacağına karar veriliyor.
TEK BELİRTİ AĞRI DEĞİL Doç. Dr. Yavuz Kocabey,erken teşhisin tedavinin seyrini belirlediğini söylüyor:"Menisküs ağrılı bir hasarlanma olsa da,her menisküs ağrı yapmayabiliyor. Küçük yırtıklarda,ilaç tedavisiyle doku kendini onarabiliyor. Ancak yırtığın dikilmesi gereken kişilerde tedavi için gecikilirse,bu durum hasta için bir dezavantaj oluşturabiliyor. Bu nedenle erken tanı,menisküs açısından önemli bir avantaj."
KORUNMAK İÇİN NE YAPMAK GEREKİYOR?
Menisküs yırtığı sanılanın aksine sadece yaşlılarda ya da sporcularda görülmüyor. Yırtık,her yaşta oluşabiliyor. Gençlerde daha çok spor yaparken meydana geldiği için kasların kuvvetli olması öneriliyor. Bunun için hangi yaşta olursanız olun,yürümekten,egzersiz yapmaktan kaçınmayın. Düzenli spor yapmak,ideal kiloyu korumak menisküsten koruyor. Ayrıca tecrübesi olmayan kişilerin tehlikeli sporları yaparken daha dikkatli davranması gerekiyor. Ani kazalar menisküse yol açabiliyor.
Menisküs yırtıklarında kullanılan artroskopi operasyonlarında yeni yöntemler öne çıkıyor. Bu alanda dünyada uygulanan 3 tane dikiş tekniği bulunuyor. Bunlar yatay,dikey ve çaprazlama dikiş teknikleri. Yapılan son deneyler,çapraz dikişin menisküs yırtıklarında daha iyi sonuç verdiğini gösteriyor.
FAZLA KİLO RİSK FAKTÖRÜ Şişmanlık,genel vücut sağlığı açısından olduğu kadar diz sağlığı ve menisküs açısından da dezavantaj oluşturuyor. Dize ne kadar fazla yük binerse,bu bölgenin ve menisküsün daha çabuk dejenere olma riski artıyor. Dokunun korunması için kas kuvvetlendirme hareketleri fayda sağlıyor. Dizin etrafındaki kaslar ne kadar kuvvetliyse,menisküse binen yük daha da düşeceği için yırtılma riski de azalıyor.
Sağlık Editörü