Miyomlar (Myomlar)Tanım/Oluşum Nedeni
- Myomlar rahimin düz kaslarından tek bir hücreden kaynaklanan (monoklonal) iyi huylu tümörlerdir (kanser değil). Myomların nedeni tam olarak bilinmemektedir. Estrojen hormonun myom oluşmasına neden olduğuna dair kanıt olmamakla beraber,estrojenler myomların büyümesine katkıda bulunmaktadır. Progesteron hormonu ise bölünme hızını (mitotik aktivite) artırarak myomların büyümesine neden olabilir.
- Myomlar gebelikle beraber büyüyebilir ancak doğum sonrası ve menapozda genellikle küçülürler.
Kanser İhtimali
- Myomların kanser olma veya kansere dönüşme ihtimali çok düşüktür;rakam verecek olursak bir myomun kanser olma ihtimali % 0.3’tür.
Sıklık
- Myomlar aslında oldukça sıktır ve üreme çağındaki her 4 kadından birinde mevcuttur.
Şikayetler
- Myom hastalarının yalnızca %35-50’sinde şikayetler vardır.
- En sık rastlanan şikayetler anormal uterus kanaması (%30),demir eksikliği anemisine neden olabilir,ağrı,baskı hissi (idrar yapma veya büyük abdest hissi) basınç etkisi,Kısırlık (ilişki tam ve kesin değildir)ve düşük riski (yaklaşık 2 kat artmıştır).
Tanı
- Pelvik muayene ve ultrason genellikle tanı için yeterli ve kesindir,bazı durumlarda ek görüntüleme yöntemlerine ihtiyaç olabilir:Pelvik MRI (manyetik rezonans görüntüleme) gibi.
- Myomları rahim veya yumurtalıklardan hatta barsaktan kaynaklanabilecek kitlelerden ayırt etmek önemlidir.Kanamanın sebebi olabilecek diğer durumların da akıldan çıkmaması ve araştırılması,özellikle rahim kanseri veya kanser öncüsü lezyonların atlanmaması için riskli grupta yer alan hastalarda endometrial biyopsi (rahim içinden doku örneği alınması) yapılması önemlidir.
Tedavi
- Tedavi şekli myomun yerine ve şikayetlerin şiddetine göre belirlenmelidir. Kitle çok büyükse,aşırı düzensiz kanamalara neden oluyorsa,baskı şikayetleri ve ağrı şiddetli ise genellikle cerrahi (ameliyat) en iyi tedavidir.
- Kanama şikayetlerini kontrol etmek için öncelikle çeşitli ilaçlar kullanılmalıdır,buna rağmen kanama 3 ay içinde kontrol edilemiyorsa ameliyat son çare olarak devreye sokulmalıdır.
İlaçlar
- Ağrı kesiciler (NSAIDs):naproxen sodium,mefenamik asit (Kanama miktarını %40 oranında azaltır,adet sancısını da azaltırlar.
- Antifibrinolitikler (pıhtılaşmayı hızlaştıran ilaçlar)
- Doğum kontrol hapları (Kanama miktarını azaltır)
- Progesteron ve türevleri (Kanama miktarını azaltır)
- GnRH agonistleri ( hormonal olarak geçici menapoza sokup myom boyutlarını 2-3 ayda %35-60 oranında küçültürler):ancak geçici tedavi olarak ameliyat öncesinde kullanılmalıdır. Uzun kullanımda ateş basması,kemik erimesi gibi yan etkiler olabilir.
Cerrahi Tedaviler
- Myomektomi:Yalnızca myomun alınması:Myomun yılda %2-3 oranında tekrarlama ihtimali mevcuttur.
Açık,
Endoskopik (kapalı):Histeroskopik (vaginal yoldan) Laparoskopik
Robotik uygulamalar mümkündür.
- Histerektomi:Rahimin alınması;Tam kür,tedavi sağlar,myomun tekrarlama ihtimali yoktur.
Alternatif Tedaviler
- Bu tedavilerin cerrahiye göre bazı avantajları olduğu gibi bazı ciddi dezavantajları ve komplikasyonları da olasıdır.
- Uterin arter embolizasyonu (rahimi besleyen damarların özel bir maddeyle tıkanması)
- MRI guided FUS (MR ile yönlendirilerek uygulanan özel odaklı ultrason dalgaları ile nokta cerrahisi)
Prof. Dr. Serkan Erkanlı