Radyasyonun Etkileri

Sadece “sıfır” radyasyonun zararı yoktur.

Radyasyonun etkileme mekanizması:
1. Doğrudan Etkileme: DNA hasarı ile olur.
2. Dolaylı etkilenme:Serbest radikallerin hücre molekülleri ile etkileşimiyle olur.

Radyasyonun etkileri:
1. Deterministik Etkiler: Ölüm,cilt yanıkları,katarakt,kısırlık
2. Stokarsik yan etkiler:Kanser,genetik etkiler

Sadece “sıfır”radyasyonun zararı yoktur. Bunun dışında alınan miktara göre vücuttaki etkisi artar. İnsan vücudunun kısa bir süre belirli bir radyasyon dozuna maruz kalması sonucu görülebilecek rahatsızlıklar ise kişiden kişiye değişebilir.

Ancak,bu rahatsızlıkların genel özellikleri şu şekilde özetlenebilir:

  • 50 rem gözlenebilir bir biyolojik etki meydana getiren en küçük radyasyon dozudur. Bu doz kandaki akyuvar sayısında geçici bir değişiklik meydana getirir.
  • 100 –200 rem arasında radyasyona maruz kalan bir insanda 3 saat içerisinde kusma ile birlikte yorgunluk ve iştahsızlık görülür. Bu tür hastalarda bir kaç hafta içinde iyileşme gözlenir.
  • 300 rem radyasyon dozuna maruz kalan kişilerde 2 saat içinde kusma ve halsizlik başlar. Yaklaşık 2 hafta sonra ise saçlar dökülmeye başlar. Bir ay ile bir yıl arasında bu kişilerin %90’ı iyileşir. Vücut tarafından alınan radyasyon dozunun artmasıyla gözlenen etkiler daha belirgin ve ciddi olmaya başlar.
  • 400 rem radyasyon dozuna maruz kalan kişilerde bir kaç saat içerisinde başlayan bulantı ve kusma dönemini iştahsızlık,halsizlik,ateş ve saç dökülmesi izler. Yaklaşık iki hafta sonra ağızda iltihaplanma görülür,ishal ile birlikte hızlı kilo kaybı başlar. Bu dozda radyasyona maruz kalan fertlerin %50’si 2 ile 4 hafta içinde ölür.
  • Doz 600 rem’e çıktığında ise ölüm oranı %90’a çıkar. Kalanların iyileşmesi ise çok uzun süren tedaviler gerektirir.

26 Nisan 1986’da yaşanan Çernobil Nükleer Santralindeki patlamada;reaktörün içinde ve yakınında olan kişilerin yanı sıra,çevre ülkelerden Rusya’nın batısında,Avrupa ve Yakın Doğu Asya’da yaşayan insanlar da etkilenmiştir. Bu bölgelerde Tiroid kanseri vakaları 0-18 yaş aralığında dramatik bir şekilde artmıştır. Kurtulanlar arasında 6-7 yıllık dönem sonrasında lösemi vakalarında artış kaydedilmiştir. Ayrıca yine aynı yıllardaki nöral tüp defektlerinde de artış gözlenmiştir.

Dr. H. nuray Keçecioğlu

Total
0
Shares
Related Posts
Total
0
Share