Kişi diyabetli olduğunu nasıl anlayabilir?
Kan şekerinin belirgin şekilde yükseldiği kişilerde çok su içme,sık idrara çıkma,ağız kuruluğu,halsizlik diyabetin tipik bulgularıdır. Ayrıca,anormal kilo değişimleri (artma veya azalma),görme bulanıklığı,ellerde –ayaklarda uyuşma,uykuda solunum durmalarının eşlik ettiği horlama (uyku apnesi),tekrarlayan iltihabi hastalıklar (idrar yolu iltihabı,vajinit gibi),gebe kalamama-düşükler,erkeklerde cinsel güçte azalma gibi birçok yakınma olabilir. Ancak belirtiler birçok kişide siliktir ve hasta uzun zaman diyabet olduğunu anlamayabilir,bu arada hastalığın yapacağı hasarlar devam eder. Bu nedenle kilo fazlasının yanı sıra aşağıdaki risk faktörlerinin en az birine sahip olan kişiler hangi yaşta olurlarsa olsunlar diyabet yönünden tetkik edilmelidir. Ayrıca,45 yaşını geçmiş olan kişiler hiçbir risk faktörü olmasa bile diyabet yönünden taranmalıdır. Tetkikler sonucunda hastalık bulunmazsa testlerin en az 3 yılda bir tekrarlanması önerilmektedir.
- Fazla kilolu olmak [BKİ (beden kitle indeksi)25 kg/m²veya daha fazla]
- Hareketsiz yaşam
- Birinci derece akrabada (anne-baba-kardeş) diyabet varlığı
- Gebelikte diyabet saptanmış veya 4 kg’dan büyük bebek doğurmuş kadın olmak
- Kan basıncı yüksekliği (140/90 mmHg’dan fazla)
- HDL kolesterol düşüklüğü (<35 mg/dl) ve/veya trigliserid yüksekliği (>250 mg/dl)
- Polikistik over sendromu
- HbA1c %5.7 veya daha yüksek bulunması,açlık kan şekerinin 100-125 mg/dl arasında bulunması veya şeker yükleme testinde gizli şeker (2. Saatte 140-199 mg/dl) bulunması
- Akantozis nigrikans (ensede cilt renginin kahverengi-kadifemsi bir görünüm alması),aşırı şişmanlık gibi insülin direncinde görülen bulguların varlığı
- Kalp damar hastalığı
Doç. Dr. Serpil Salman