Sigara içenlerin hastalığı olarak bilinen KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı),bronşit ve anfizem denilen hastalıklara da neden oluyor. Bu nedenle KOAH hastalığının etkili bir şekilde tedavi edilmesi büyük önem taşıyor. Hastalığın tedavisine ise sigarayı bırakarak başlamak,olmazsa olmazlar arasında yer alıyor.
KOAH hastalığının sigara içenlerde daha yüksek görüldüğünü,sigara içmeyenlerde ise daha düşük oranda ortaya çıktığını belirtti. Anadolu’da tezek ve odun yakma sonucunda dumana maruz kalan kadınlarda hastalığın daha çok görülmüştür ayrıca endüstriyel dumanlara maruz kalanlarda da hastalığa sık rastlandığını söylenmektedir.
KOAH hastalığının belirtilerini şöyle sıralıyor:
- Efor sırasında nefes darlığı ve zorlanma olur.
- Kişi eski kondisyonunu kaybeder.
- Öksürük bu tip hastalarda herhangi bir nedeni olmadan ortaya çıkar.
- Anfizemli olanlarda efor kapasitesi azalır,hastalar genellikle 20 yıldan fazla bir süredir sigara içtiklerini anlatır.
- Solunum fonksiyon testlerinde bozulmalar vardır.
- Kronik bir hastalıktır,akciğerde ve bronşlarda belirgin bir hasar oluştuğundan geri dönüşümü zordur,tamamen normale dönmez.
- Bu tip hastaların bol su içmeleri gerekiyor,ilaçlarını düzenli kullanmaları lazım.
- Spor yapmaları gerekiyor.
- Balgam söktürücü işlemlerin yapılması önem taşıyor.
- Egzersiz kapasitesinin artması lazım.
- Solunum kaslarının güçlendirilmesi gerekiyor.
- Nefes açlığı çeker,ateşi yüksek olabilir.
- Bu hastalar uzun süre hastanede yatarlar.
- Destek tedavileri gerekir çünkü oksijen ihtiyacı duyarlar.
- Koah hastalığının derecesi de çok önemlidir. Hafif,orta,ağır,çok ağır dereceleri vardır.
- Hastalar sigara içmeye devam ederse ömür boyu oksijen kullanmak zorunda kalabilir.
- Bu nedenle KOAH hastalarının erken dönemde tesbit edilmesi ve sigarayı bir an önce bırakmalarının sağlanması lazım.
- Hastalık erkeklerde daha çok görülüyor.
KOAH’TAN ÜÇ HASTALIK DOĞUYOR:BRONŞİT,ANFİZEM,BRONŞİYOLİT
KOAH tek başına da çok tehlikeli bir hastalık. Üstelik bronşit ve anfizem hastalıklarının oluşmasına da yol açıyor. Bronşit ‘bronşların iltihabı’anlamına geliyor. Akut ve kronik bronşit olarak görülebiliyor.
Kronik Bronşit: Kişide KOAH hastalığı varsa kronik bronşit görülme olasılığı daha yüksek. Bu da sigara içilmesinden kaynaklanıyor. Sigara içiminin bırakılmaması hastalığın şiddetini de artırıyor.
Akut Bronşit: Geçici olan ve uzun süre devam etmeyen bir bronşit türü. Viral enfeksiyonlar sırasında oluyor. Öksürük,nefes darlığı,sarı- yeşil balgam çıkarma,ateş yükselmesi,boğaz ağrısı ve nezle,solunum sırasında anormallikler oluşması gibi belirtiler görülüyor. Uygun antibiyotik ve nefes açıcı ilaçlarla akut bronşitin tedavi edilmektedir. Tedaviye yanıtsız bazı hastalarda ise kortizon da verilmektedir. Bu hastaların bol su içmesini önerilmektedir. Bazen belirtiler 6 haftaya kadar uzayabilir,10-14 gün içinde tedavileri tamamlanır. Bazılarında oksijen verme ihtiyacı ortaya çıkabilir. Kandaki oksijen değerinin durumuna göre nefes darlığı,ataklar gelişebilir.
Bronşitlerin sinüzitlerle ilgisi vardır. Sinüzitin nefes borusuna akması nedeniyle bronşiyal hasar oluşabilir. Bu nedenle de sigaranın kesilmesi şarttır. Tedavide ise nefes açıcı,ödem çözen ve “antiinflamatuar ilaçlar”olarak bilinen tedavilerin verilmesi lazımdır.
Doç. Dr. Reha Baran