Dumansız Hava Sahası
Sigara ile kapsamlı mücadele gerek dünyada gerekse ülkemizde son yıllarda ivme kazanmıştır. 21. yüzyılın ilk birkaç yılında tüm dünyada alınan önlemler ve uluslararası anlaşmalar bir zamanlar imkânsız gibi gözüken sigarasız bir dünya adına umut ışığı olmuştur. Birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de 19 Temmuz 2009 tarihinden itibaren “DUMANSIZ HAVA SAHASI”uygulaması ile sigara içimi toplumsal alanlarda yasaklanmaya başlamıştır.
Yaklaşık 18 Milyon İnsan Sigara İçicisi Var
Sağlık Bakanlığı verilerine göre ülkemizde 20 yaş üzeri erkeklerde sigara içme oranı yaklaşık %60,bayanlarda %15’tir ve yaklaşık 18 milyon sigara içicisi vardır. Bunların yarısı en kısa zamanda sigara bırakmayı istediğini söylemektedir. Dünyada sigara içme alanlarının daralması,sigaranın sağlığa yaptığı zarara her geçen gün bir yenisinin eklenmesi bırakma isteğini ve başarısını arttırmaktadır. Her geçen gün sigarayı bırakanların sayısı artmaktadır.
Sigara’nın Tütün Dumanında Nelerin Olduğunu Biliyor musunuz?
Sigaranın sağlık üzerine olan zararları konusunda hiçbir şüphe yoktur. Tütün dumanında 4.000’den fazla kimyasal madde bulunmaktadır. Bunların 50’den fazlası kanser yapıcıdır. Bu maddeler arasında egzoz gazı,araba aküsü,gaz odası zehiri,tırnak cilası çıkarıcısı,naftalin gibi zehirli maddeler ve polisiklik hidrokarbon,aromatik aminler gibi kansorejenler bulunmaktadır;nikotin ise fizyolojik bağımlılığın oluşmasına yol açmaktadır.
Tütün,Dünya Sağlık Örgütü tarafından mental ve davranışsal bozukluklara yol açan psikoaktif bir madde olarak tanımlanmıştır. Sigara bağımlılığın üç komponenti vardır;sosyal,psikolojik ve farmakolojik. Sigaraya başlanması ile bu alışkanlığın devam ettirilmesini sağlayan etkenler birbirinden farklıdır. Sosyal ve ailesel faktörler sigaraya başlanmasında en önemli etkenlerdir. Aile bireylerinin ve yakın arkadaşların sigara içimi ile sigaraya başlanması arasında kuvvetli bir ilişki saptanmıştır. Sigara içiminin devam ettirilmesinde ise özellikle nikotin eksikliğine bağlı gelişen fizyolojik bağımlılık ve psikososyal faktörler önem kazanmaktadır. Nikotin yüksek derecede bağımlılık yapan bir maddedir ve beyin üzerinde eroin ve kokaine benzer etkilere yol açmaktadır. Üzüntü,stres,sevinç,öfke gibi psikolojik durumumuzu etkileyen durumlar ve çay,kahve içmek,sohbet etmek gibi gündelik aktivitelerimiz ile sigara kullanımını bağdaştırmak sigara içiminin sürdürülmesinde etkili olmaktadır.
Araştırmalara Göre;
Sigara bağımlılığının tedavisinde kısa süreli veya bir sefere mahsus uygulanan yöntemler başarılı olmamaktadır.
Sigara bağımlılığının tedavisinde hem fiziksel hem de davranışsal tedavinin birlikte yapıldığı tedavi programlarının başarılı olduğu görülmüştür.
Sigarayı Bıraktığınızda Vücudunuzda Neler Değişir?
- 20. dakikada Nabız,kan basıncı,vücut ısısı normale döner.
- 24. saatte Kanda karbonmonoksit gazı hızla azalır.
- 2 hafta – 3 ay sonrasında Efor kapasiteniz artar. Öksürük azalır ve 3 ay içinde kaybolur. Balgam miktarı 2 haftada yarı yarıya azalır. Soluk alıp vermeniz kolaylaşır. Koku ve tat alma duyularınız iyileşir. Bağışıklık sisteminiz güçlenmeye başlar. Kendinizi daha dayanıklı ve güçlü hissetmeye başlarsınız. Diş ve parmaklarınızdaki sarı lekeler kaybolur.
- 1. yılda Kalp krizi geçirme riskiniz ilk günlerden itibaren azalmaya başlar,1 yılın sonunda risk %50 azalır. Beyin kanaması ve bacaklardaki damar hastalığı riski %30 –50 oranında azalır. Kronik bronşit ve amfizem (KOAH) gibi solunum yetmezliğine yol açabilen akciğer hastalıklarının ortaya çıkması engellenir. İlerleyen yıllarda solunum fonksiyonları iyileşir.
- 5. yılda Ağız,gırtlak,yemek borusu,idrar torbası kanseri riski %50 azalır.
- 10. yılda Felç olma riskiniz 5 –10 yıl içinde hiç sigara içmemiş olanlarla aynı düzeye iner. Akciğer kanseri,ağız,gırtlak,yemek borusu,idrar torbası,böbrek,pankreas kanseri riski azalır.
- 15. yılda Koroner damar hastalığı ve kalp krizi riski,hiç içmeyenlerinkiyle aynı olur.
Sağlık Editörü