Halk arasında ‘sivilce’ olarak bildiğimiz ‘akne’ en sık rastlanan cilt problemidir. Ergenlik çağı vücudumuzda pek çok değişimin olduğu bir dönemdir. Bu fizyolojik değişiklikler hormonal farklılaşmalarla birlikte erişkinliğe hazırlık aşamalarıdır. Bu hormonal değişikliklere bağlı olarak (bazılarımızda) cildimizde bulunan yağ bezleri daha fazla yağ salgılamaya başlar. Bu yağın deri üzerine çıkmasını sağlayan kanalın çeperini çevreleyen hücreler aşırı yağ salgısı nedeniyle tıkanır. Tıkanan bu kanallarda normalde aslında yüz cildi floramızda bulunan ve hastalık oluşturmayan ‘Propioni Bacterium Acnes’ isimli bakterilerin hem sayıca artması hem de bir takım kimyasal maddeler çıkararak oluşturdukları reaksiyonlar iltihabi bir süreç başlatır. Bu süreç sivilce dediğimiz görüntüyü oluşturur. Eğer anne ve baba ergenlik dönemi veya hayatın herhangi başka bir döneminde akne problemi yaşamışsa çocuklarında akne problemi görülme ihtimali daha yüksektir.
Özetle;
- Hormonal farklılaşmanın başlaması,
- Yağ bezelerinde artan yağ üretimi,
- Yağ bezi kıl kökünün ortak açıldığı folikül dediğimiz kanal epiletinde değişiklikler,
- Propionibacterium Acnes,
- Genetik faktörler sivilce oluşumunda etkilidir.
Ergenlik dönemindeki insanların ortalama yüzde 40’lık bir kısmı bir uzmana başvurmayı gerektirecek şiddette akne problemi yaşar. Birçok ergende akne problemi 10-18 yaşları arasında ortaya çıkar. 5-10 yıl (bazen biraz daha kısa ya da uzun örneğin 40 yaşa kadar sürerek) gibi bir seyirle hafif,orta ya da ağır şiddette seyreder. "Oooo . . . ergenliktir geçer boş ver "sözlerini sıkça duyarız. Bu sözler çok hafif şiddette ve kısa süren akneler için abartı olmayabilir ancak;orta şiddette ve ağır olarak,uzun zaman devam eden akne problemlerinde,ergenlikte ve daha sonraki yaşantıda özgüven kaybı,sosyal fobi gibi hayat performansını ciddi düzeyde etkileyen sonuçlar yaratmaktadır. Bu nedenle orta ve ağır şiddette uzun süren sivilcelerde kesinlikle tedavi olunmalı ve bir uzman yardımı alınmalıdır. Zira bu akneler zaman içinde azalsa dahi bıraktıkları izler ile baş etmek oldukça uzun ve zor bir süreç olacaktır. Akne izlerinde en akıllıca ve iyi çözüm başlangıçta etkin ve düzenli bir tedavi ile iz bırakma potansiyeli taşıyan bu durumdan ‘en az’ veya ‘hiç’ hasarla kurtulmaktır.
Akne nasıl tedavi edilebilir?
Hafif,orta veya ağır şiddette bir akne uzun sürmüş,uygun temizleyicilerle azaltılamamışsa,mutlaka bir dermatoloji uzmanı tarafından tedaviye başlanmalıdır. Burada doktorunuz yaş,cins,sivilce şiddeti,altta mevcut başka sağlık problemi olup olmamasına ve sizin beklentilerinize göre değişebilecek tedavi alternatifleri sunacaktır. Unutulmamalıdır ki akne tedavisi sabır ve disiplin isteyen bir süreçtir. Akne tedavilerinde kullanılan ilaçların hafif kızarıklık,kepek şeklinde soyulma gibi yan etkileri olabilir ve beklenir. Bu yan etkiler hastayı rahatsız edici boyutta ise bu durum hekimi ile paylaşmalıdır. Akne evlenince,doğum planlanınca geçer gibi klişelere teslim edilecek bir problem olarak görülmemelidir. Nihayet evlenip,doğum yapıp,hayattan yaş alıp,40’ına geldiği halde,akneli ve akneye bağlı izleri ile mücadele etmeye devam eden yüzlerce insan vardır çevremizde.
Sivilce izleri geçer mi?
Orta ve ağır şiddette süren aknelerin kaçınılmaz (eğer etkin tedavi yapılmaz ise) problemi sivilce izleridir. Bu kaçınılmaz problem eğer ileri derecede ise de gerçekten baş edilmesi uzun,zor ve sıkıntılı bir süreç olabilir. Fraksiyonel Karbondioksit Lazer günümüzde bu soruna en yüz güldürücü sonuçları sunan bir tedavi olarak dikkat çekmektedir.
- Fraksiyonel Karbondioksit Lazer,
- Kimyasal Peeling,
- Dolgu Teknikleri (Hyaluranik asit gibi malzemelerle dikkat çeken çöküklerin tedavisi),
- Soyucu (Peeling yapan) ajanlarla devam edebilecek ev tedavileri.
Dr. Dr. ayşe gökçe Tümtürk