Ani kardiyak geçiren kişilerde ani ölüme yol açan en son olay ciddi ritim bozukluklarının gelişmesidir. Bu hastalıklarda görülen anormallikler nedeni ile bu tür ritim bozuklukları gelişimine olan eğilim artmıştır. Bu ritim bozuklukları hastaların çoğunluğunda ventriküler taşikardi ve fibrillasyon dediğimiz ritim bozukluklarıdır. Bu ritim bozukluklarının gelişimi ile birlikte kalp etkili olarak kasılarak yeterli kan pompalama özelliğini kaybeder. Bir süre sonra kasılma yerine kelimenin tam anlamı ile titreşir hale gelir. Böylece,vücudun ihtiyacı olan yeterli miktarda kanı pompalayamaz hale gelir. Genellikle,bu tablo ilk 5 dakika içinde düzeltilmez ise geri dönüşümsüz olarak hayati organlarda (beyin gibi) hasar gelişir ve hastanın bu tablodan kurtarılması her geçen dakikada azalır. Bu ritim bozuklukların tedavisi ise elektriksel yöntemlerdir. Yani hasta,ani kardiyak ölüm olayı ile karşılaştığı zaman hızlı bir şekilde elektroşok tedavisi uygulanması gerekir. Tabi ki bu olayın gerçekleştiği her yerde elektroşok tedavisi uygulayacak cihazların bulunmaması maalesef bu olaylar sırasında hasta kayıp oranlarını artıran en önemli nedendir. Bu durumda yapılacak tek şey,sağlık profesyonelleri olay yerine ulaşıp elektroşok tedavisi mümkün oluncaya kadar hastaya uygun bir şekilde kalp masajı ve ağızdan ağza solunum devam ettirilmesi de önemlidir.
Bu olaylardaki ölüm oranlarını azaltmanın yolları;
- Otomatik defibrillatör adı verilen elektroşok cihazlarının kalabalık alanlarda (havaalanı,alışveriş merkezi,büyük işyerleri gibi) bulundurulması ve bu cihazların kullanımı ile ilgili eğitimin verilmesi.
- İnsanlara temel yaşam destek eğitimleri verilmesi (kalp masajı ve suni solunum gibi)
- Yukarıda bahsedilen şikayetleri ve aile öyküsü olan kişilerin detaylı olarak incelenmesi ve riskin belirlenerek uzun dönem tedavinin planlanması.
- Bu tür rahatsızlıkları olan kişilerde ise aktif spor yapılması yasaklanmalıdır.
Cinsiyet farkı riski değiştirmekte mi?
Cinsiyet,bu hastalıkların bazılarında hayati riski belirleme de önemlidir. Bazılarında erkek olmak bazılarında ise kadın olmak riski artırmaktadır.
Sigara önemli mi?
Sigara bu hastalıkların ortaya çıkışını değiştirmemektedir. Ancak genel sağlık açısından sigara kullanılmaması önerilmektedir.
Doç. Dr. Ahmet Akyol