Tiroit bezi hastalıklarının genellikle iyot eksikliği,genetik ve çevresel nedenlere bağlı olabileceği düşünülmektedir. İyot eksikliği ülkemizde guatrın en önemli nedenlerindendir. Tiroit hastalıkları belirtileri olanlarda kanda tiroit hormonları değerlendirilir ve tiroit bezi ultrasonografi ( USG ) ile görüntülenir.
Tiroit hastalıklarında tedavi
Tiroit hormonlarının düzeyine,tiroit bezinin özelliklerine (büyüme,nodül özellikleri,tiroidit) göre belirlenir. Tedavide takip,ilaç,radyoaktif iyot veya operasyon seçeneklerinden uygun olanına karar verilir. İlaç tedavisi kararı verilen hastalarda tedavinin süresi,ilacın dozu,hastalığın seyrine göre düzenlenir. Guatrda bezin tümü yaygın büyüyebilir (diffiiz) veya bezde tek veya çok sayıda nodüller (yuvarlak,oval kitleler) olabilir.
Son yıllarda boyun muayenesi ile birlikte USG de yapıldığı için küçük tiroit nodülleri de tespit edilebilmektedir. Bu nedenle tiroit nodülü tanısına sıklıkla rastlanmaktadır. Tiroit nodüllerinde has tanın özgeçmişi (özellikle boyun bölgesinin radyasyona maruz kalması),aile öyküsü ve USG bulguları önemlidir. Nodüller mutlaka takip edilmelidir. Nodüllerin kötü huylu (maling / tiroit kanseri) olma olasılığı,aşırı hormon üretimi (otonomi) varlığı,iri nodüllerin nefes borusuna basısı değerlendirilmelidir. Bu nedenle tanıda tiroit hormonları,görüntüleme yöntemleri (tiroit USG ve TSH baskılı ise tiroit sinti grafisi) ve tiroit ince iğne aspirasyon biyopsisi ( İİAB ) yapılır. Alınan materyal sitopatolog tarafından incelenir. Operasyon veya izlem kararı verilir. Operasyon düşünülmeyen hastalar belirli aralıklarla izlenir. İzlem sırasında tiroit hormonları,tiroit USG ile kontroller yapılır,gerektiğinde tiroit İİAB yapılır. Nodüllerin takibi sırasında cerrahi önerildiğinde hasta tarafından gereği yapılmalıdır.
Doç. Dr. Şebnem Aktaran