İnsanların yüzde 40’ında östaki borusu sağlıklı çalışmakta.
Pilotların da bu yüzde 40’lık sağlıklı gruptan seçilme zorunluluğu vardır. Östaki borusu;ortakulak ve çevremizdeki hava basıncını eşitlemeye yarayan bir organımız. Östaki borusu normalde kapalı oluyor. Ancak çiğneme,yutkunma ve esneme işlevleri sırasında açılarak genizdeki havayı orta kulağa gönderiyor.
Ya da burnu ve ağzı kapatarak ıkınma yapılarak orta kulağa hava gönderiliyor. Orta kulak ve çevre basıncı böyle eşitlenebiliyor buna "Valsalva Manevrası" deniliyor. Bu işlem daha çok dalgıç ve pilotlar tarafından uygulanıyor. Dalışta derine inerken,uçuş şırasında ise alçalırken yapılıyor.
Dalışa ilgi arttı,kulak muayenesi ihmal ediliyor
Son yıllarda dalış sporlarına olan ilgi ve katılım arttı. Dalmadan önce de bu muayenelerin yapılması gereklidir. Çünkü i dalgıçlık hevesiyle bu işe başlayıp dalış yapan amatör kişilerde ciddi kulak hasarları görülüyor.
Dalış yapacak kişiler de pilotlar gibi önce KBB muayenesinden geçmeli. Dalış sırasında oluşan kazaların yüzde 80’i kulak burun boğaz hastalıkları alanını ilgilendiriyor. Bu nedenle hem dalgıç hem pilot seçiminde bu muayeneler son derece önemlidir.
Uçuşta ve dalışta zorlama çok önemli
Östaki borusu orta kulaktan genize doğru tek yönlü valv mekanizması şeklinde çalışıyor. Yani dalış şırasında yukarı çıkarken,uçuş sırasında ise yükselirken orta kulakta fizik kurallan gereği genleşen hava basıncı östaki borusundan rahatlıkla genize boşalıyor.
Halbuki derine dalarken veya uçak alçalırken yine fizik kurallan gereği orta kulakta küçülen hava basıncı ancak genizdeki havayı çiğneme,yutkunma veya Valsalva Manevrasında olduğu gibi zorlamayla orta kulağa göndererek dış basınçla eşitleyebiliyor. Dalış yapacak ve pilot olacak kişilerin östaki borusunun sağlıklı çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir.
Ağrı ve baş dönmesi
Östaki borusu sağlıklı çalışmadığı hallerde orta kulağın basınç eşitlemesi yapılamayacağı için kulakta çok ciddi ağrı,işitme kayıpları ve baş dönmesi gibi belirtilerler ortaya çıkan hastalıklar görülüyor. Bunlar ne yazıkki bazen hayatı tehdit edebilecek hale gelebiliyor. Tüm bu nedenlerle dalgıç ve uçucu adaylarında östaki borusu işlevinin araştırılması çok önem kazanıyor.
Sinüs enfeksiyonlarının varlığı da kulak sağlığını olumsuz etkileyebiliyor. Dalış sırasında daha önce geçirilmiş,tedavi edilmemiş sinüs sorunu varsa ciddi ağrılar ortaya çıkabilir. Hatta bu nedenle kişinin dalışı burakmasına neden olan ciddi ağrılar ortaya çıkabilir.
Doç. Dr. Faruk Ildız