Alzheimer tanısı alan hastaların büyük bir çoğunluğu günlük rutin ve sıradan işlerini halletmek için yardıma ihtiyaç duyabilir. Yakınınızın bu tip ihtiyaçlarını karşılamada yardıma ihtiyacı var ise ihtiyaçlarını nazikçe gidermesine yardımcı olun.
Banyo yapmak
Alzheimer olan biri için banyo yapmak çok zor ve çok korkutucu bir aktivite olabilir. Banyo yapma konusunda yardımcı olacağınız yakınınız için sizin yardımınız oldukça önemlidir. Plan yaparak bu işlemi gerçekleştirmek her ikiniz için de işleri kolaylaştıracaktır.
Bu önerileri dikkate alın:
- Doğru rutini bulun:Kimileri duş almaktan kimileri ise küvetin içine girip yıkanmaktan hoşlanabilir. Yakınınızın hangisini sevdiğini deneyerek öğrenin. Yakınınızın günün hangi saatinde kendini en rahat hissettiğini öğrenmek de önemlidir. Bunun için banyoyu günün farklı saatlerinde yaptırın. Ve denemeler ile doğru saati öğrenin.
- Kontrollü olun:Suyun sıcaklığını,havluların yanınızda hazır olduğunu ve gerekli her şeyi hazırladığınızdan emin olun.
- Gizliliğine saygı gösterin:Yakınınız yanınızda çıplak kalma konusunda çekinceli ise onu siz yıkamadan duşun dışında bekleyin. Ve duşa girip çıkarken siz onu çıplak görmeden havluya sarılmasına yardımcı olun.
- Açıklayıcı olun:Yakınınızı ürkütmemek için onu yıkarken yaptığınız her adımı ona detaylıca anlatın.
- Esnek olun:Yakınınız sizin istediğiniz günlerde yıkanmak istemiyor ya da o gün örneğin saç kremi kullanmak istemiyor ise asla ısrarcı davranmayın. Onun taleplerine uyum sağlayın.
Giyinme
Alzheimer’da meydana gelen fiziksel veya ruhsal değişim,basit bir eylem olan kıyafetleri giyip çıkarmayı çok zor bir hale getirebilir. İşte giyinme işini kolaylaştırabilecek birkaç ipucu:
- Bir rutin oluşturun:Yakınınıza kıyafetlerini değiştirmesi konusunda her gün aynı saatte yardımcı olun. Böylece bu iş onun için günlük yapılması gereken bir eylem halini alır.
- Kısıtlı seçenek sunun:Ona giyeceği kıyafet hakkında fikrini sorarken ikiden fazla seçenek sunarak kafasını karıştırmayın.
- Yön gösterin:Kıyafetlerini giyerken kafasının karışmaması için ona özel bir yöntem oluşturun. Örneğin giyeceği kıyafetleri yatağının üzerine giyeceği sıra ile dizin ve oradaki sıra ile aşağıdan yukarı doğru giyinmesi gerektiğini söyleyin. (Örneğin:Pantolon üste ise aşağıdan onunla başlayıp ardından gömleği üzerine giymesini söyleyin.)
- Sabırlı olun:Kıyafetleri giydirirken aceleci olmanız onu telaş ettirmeniz işlerin tamamen kötüye gitmesine neden olur.
- Yakınınızın isteklerine saygı gösterin:Kimi zaman sizin önerdiğiniz bir kıyafeti giymek istemiyor ise ona ısrar etmeyin. Hatta aynı kıyafeti birkaç gün peş peşe giymek istiyor ise onunla tartışmayın,dilediği gibi giyinmesine izin verin.
Yemek yemek
Alzheimer olan bir hasta en son ne zaman yemek yediğini hatırlayamayabilir hatta neden yemek yemesi gerektiğini bile anlayamayabilir. Yeme problemi ile başa çıkmak için aşağıdaki önerileri dikkate alın:
- Hep aynı saatte yemek yiyin:Yakınınızın sizden yemek hazırlamanızı istemesini beklemeyin. Acıktığını veya susadığını anlayamayabilir. Bu sebeple tüm öğünleri değişmeyen belli saatlerde yapın.
- Beyaz tabaklar kullanın:Renkler bazen insanları yatıştırmaya yardımcı olur,öğünlerinizde beyaz tabak kullanmanız yakınınızı rahatlatıp yemekten kaçmasına engel olabilir.
- Yemekleri tek tek verin:Eğer birden çok çeşit yemek yaptıysanız yakınınızın kafasını karıştırmamak için yemeklerin hepsini tek bir tabakta değil sırası ile ayrı ayrı verin.
- Yemekleri küçük parçalar halinde kesin:Yakınınızın yemek yerken zorlanmaması için büyük parçalar halindeki yemekleri küçük dilimler haline getirerek ona sunun.
- Dikkatinin dağılmasına izin vermeyin:Yakınınızın yemek yiyeceği zaman televizyonu kapatın,telefonlarınızın sesini ve titreşimini kapatın,radyo açmayın. Onun dikkatini dağıtabilecek tüm dış etkenleri etkisiz hale getirin.
- Birlikte yiyin:Yemekleri yakınınızın iple çekeceği eğlenceli sosyal aktiviteler haline getirin.
Tuvalete gitmek
Alzheimer ilerledikçe yakınınızda istem dışı kontrol kayıpları olabilir. Ona sabırlı bir şekilde yardımcı olun.
- Banyoyu kolay bulunur hale getirin:Tuvaletin kapısına oranın tuvalet olduğunu belirten bir yazının olduğu kağıt ya da resim yapıştırın. Geceleri ise gece lambaları ya da koridorlara küçük aydınlatıcılar koyarak tuvalete giden yolu görünür yapın.
- İşaretler için alarmda olun:Huzursuzluk,gereksiz kıpırdanma yakınınızın tuvaletinin geldiğinin işareti olabilir. Onu bunu size karşı dile getiremediği durumlarda ihtiyacını anlayıp onu tuvalete yönlendirmek için tetikte olun.
- Bir program yapın:Tuvalete gitmek için rutin bir program oluşturun. Yakınınız sizden istemeden siz onu her gün uyandığında her yemekten önce ve sonra ve yatmadan önce mutlaka tuvalete götürün.
- Kolay çıkarılır kıyafetler seçin:Yakınınızın tek başına tuvalete gittiği zamanlarda zorlanmaması için düğmeler yerine kolay açılır fermuarların olduğu kıyafetler tercih edin.
- Kazaların önüne geçin:Yakınınızın başına tuvalette gelebilecek muhtemel kazaları tahmin edip onlar için önlemler alın.
İşin sırrı:Sabır
Yakınınızın günlük hayatta karşılaştığı sorunları aşmasında ona karşı sabırlı ve şefkatli olmalısınız. Size karşı direnip belirli bir yaklaşım içinde olursa ona yardım etmekten vazgeçmeyin. Alzheimer’lı hastanın geleceği için esneklik ve anlayış çok önemlidir.
Sağlık Editörü