Davranım bozukluğunun temel özelliği,başkalarının temel haklarının ve yaşa uygun toplumsal norm ve kuralların sürekli ve tekrarlayıcı bir biçimde saldırıya uğratılmasıdır.
Davranış bozukluğu olan çocuklarda hangi davranışlar göze çarpar?
Davranış bozukluğu olan çocuklarda,insanlara ve hayvanlara yönelik saldırgan davranışlar,güvenliği tehdit,hırsızlık ve kuralların ciddi biçimde ihlal edilmesi gibi davranış bozuklukları vardır. Davranış bozuklukları çok çeşitli ortamlarda mevcuttur,ev ve okul ortamında belirgin işlevsel bozulmalarla sonuçlanır.
Bir çocuğun davranışının bozukluk sayılabilmesi için hangi ölçütler vardır?
Teşhiş için gereken,en az 12 ay boyunca,sayısı,şiddeti ve ısrarcılığıyla durumu tanımlayan bir dizi davranışın varlığı gerekmektedir. Bozukluğun belirtileri olarak görülen,fiziksel saldırganlık ya da insanlara ya da hayvanlara zarar verme tehditleri,mala zarar verme,yalancılık ya da hırsızlık ve yaşa uygun kuralların ciddi biçimde ihlali olarak dört kategoride toplanmaktadır.
Genel olarak davranış bozukluklarının nedenleri nedir?
Davranış bozukluğunun ortaya çıkışında tek bir etiyolojik etmen söz etmek mümkün değildir. Bir çok psikolojik bozuklukta olduğu gibi,davranış bozukluğunun ortaya çıkışında da kalıtılmış bir biyolojik yatkınlığın varlığı ve çeşitli çevresel etkenlerin önemi vurgulanmıştır. Davranış bozukluğu olan çocuklar çoğunlukla düşük sosyoekonomik düzeydeki ailelerden ya da parçalanmış ya da bozuk işleyişe sahip ailelerden gelmektedir. Çocuğun büyütülmesi sırasında aşırı cezalandırılması ya da hiçbir engellenmeyle karşılaşmaması da bu bozukluğun nedenleri arasına girmektedir. Ayrıca aile içi olumsuzlukların yanı sıra,davranış bozukluğunu ortaya çıkmasında etkili olabilecek çevresel etkenlerden biri de bazı alt kültürler ve çetlerin yaygın olduğu ortamların varlığıdır.
Davranış bozukluğu olan çocuklarda olumlu ilişkiler nasıl kurulur?
Davranış bozukluğu bir çok farklı bölgeyi ve işlev alanını etkilediğinden dolayı bu tarz çocuklarla iletişime geçmek oldukça zordur. Bu nedenle mutlaka bir uzmandan yardım alınmalıdır. Davranış bozukluğu için en önemli yol ebeveyn yönetim eğitimi ve problem çözme becerileri eğitimleridir. Davranış bozukluğu olan çocuklara iletişim becerileri,sorun çözme becerisi,dürtü kontrolü ve öfke kontrolü alanlarında yardımcı olunmalıdır ve en önemlisi tutarlı disiplini bozmadan çocukla onun anladığı şekilde iletişime geçmek,onunla olumlu iletişimin başlangıcı olacaktır. Karşılıklı saygı,çocuğa zaman ayırmak,onunla kaliteli vakit geçirmek,cesaretlendirmek ve onun önemli olduğunu anlatmakta olumlu ilişkiler için önemli faktörlerdendir.
Psikolog Sevim Buzkan