Çocukluk döneminde göz ile ilgili birçok problemin olduğunu biliyoruz. Bunları başlıca iki grupta değerlendirmek mümkündür. Birincisi nadir görülen ancak bebeğin hayatını etkileyen diğeri ise daha sık görülen ama görmeyi etkileyen hastalıklardır. Her ikisinin de erken teşhis edilmesi gerekir ki hem hayatı hem de görmesi etkilenmesin. Çocukluk döneminde görülen başlıca göz hastalıkları görme kusurları,göz tembelliği,göz kayması,gözyaşı kanalı tıkanıklığı ve daha nadir olarak katarakt,göz tansiyonu,tümörler ve gözün gelişimine bağlı yapısal anormalliklerdir.
Miyop Okul Çağında Ortaya Çıkıyor
Göz hekimlerine en sık sorulan soru bir bebeğin göz muayenesinin ne zaman yapılması gerektiğidir. Eğer gözünde şüphe edilen bir durum varsa hemen değilse rutin muayene 2-4 yaş arasında yapılır. Ancak bebek çocuk hekimine sağlam çocuk muayenesinde her gittiğinde hekimin bebekte yapması gereken bazı basit muayene yöntemleri ile ailenin fark etmediği birçok önemli durumu fark ederek aileyi göz hekimine daha erken yönlendirmesi birçok göz hastalığının erken teşhis ve tedavisini sağlamaktadır. Çocukluk döneminde gözle ilgili olan problemlerin başında görme kusurları olarak ifade ettiğimiz miyop,hipermetrop veya astigmat olarak tanımladığımız kırma kusurları gelmektedir. Özellikle gözlük kullanan ebeveynler bebekleri olduğunda görmesinde bir problem olup olmadığı merak ederler. Görme kusurlarının bir kısmı kalıtsal olmakla birlikte bazıları hipermetropi gibi doğuştan bazıları ise örneğin miyop olanların çoğunda okul çağında ortaya çıkmaktadır. Uluslararası körlüğü önleme derneğinin 2001 yılında yapmış olduğu bir çalışmada çocukların %5 ile 15 inde görme kusuru olduğu ve bunların çoğunun düzeltilmemiş yani fark edilmemiş olduğunu tespit etmişlerdir. Bizim ülkemizde yapılan tarama çalışmalarında da benzer sonuçlar elde edilmiştir.
En Sık Görülen Göz Kusuru Astigmat
Çocukların çoğu doğumda hipermetrop olup yaklaşık 4 yaş civarında azalır. Okul çağında yaklaşık %4-7 arasında görülür. Miyopi ise doğuştan nadirdir. 5 yaş civarında %1 iken 15 yaş civarında %15 e çıkmaktadır. En sık görülen görme kusuru astigmat olup görülme sıklığı aşağı yukarı %70 civarındadır. Ancak bunların sadece %3 ü 1.25 ve üzeri olup görmeyi olumsuz olarak etkilemektedir. 1 dereceden fazla astigmatı olanlarda 2 yaşından önce de astigmat vardır. Çocuklarda görme kusurlarının çok belirgin belirtileri yoktur. TV yi yakından izleme mutlaka bir görme kusuru olduğunu göstermez. Sık düşüyorsa,ışıktan rahatsız oluyorsa,elindeki oyuncakları görmek için çok yaklaştırıyorsa,gözlerini çok kırpıyorsa,görme kusurlarından şüphelenmek gerekir. Ancak okula başladığında iyi göremediğinin farkında olabilir. Yüksek olan görme kusurları erken yaşta fark edilmediğinde görme gelişimini tamamlayamaz ve göz tembelliği adını verdiğimiz durum ortaya çıkar. Bu nedenle çocukların 2-4 yaş arasında mutlaka göz hekimi tarafından muayenelerinin yapılması gerekmektedir. Bu muayenede tespit edilecek olan diğer bir göz problemi de göz tembelliğidir. Göz tembelliği eğer göz kayması ile birlikte değilse fark edilmeyebilir. Göz tembelliği erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir bir göz hastalığıdır. Ancak görme gelişimini tamamladıktan sonra tedavisi mümkün değildir.
Prof. Dr. Müslime Akbaba