Güneş ışınları hangi göz hastalıklarına sebep oluyor?
Yaz aylarında dünyaya ulaşan ultraviyole ışın miktarı,kışa oranla üç kat daha fazla olduğu için yaz mevsiminde güneş ışınlarından korunmak büyük önem taşıyor. Güneşin zararlı etkileri arasında,güneş yanıkları,cilt kanseri ile vücudun sıvı mineral dengesindeki bozukluklar gelirken,ışınlar göz sağlığını da olumsuz etkiliyor. Güneşe korunmasız olarak uzun süre bakmak katarakt ve görme kayıplarına yol açabiliyor.
Güneş ışınlarının zararlı etkileri hangi göz hastalıklarına sebep olabilir?
Özellikle yaz aylarında göze direk temas eden bu zararlı güneş ışınları;gözün önündeki saydam tabakasında ultraviyole yanıklarına ve retina tabakasında görme merkezi hasarına sebep olabilir. Atmosfer ışınları mercekte bulanıklık yaratmakta ve katarakt gelişimine neden olmaktadır. Vücudun diğer kısımlarında olduğu gibi göz kapaklarını kaplayan deride ve konjonktiva tabakasında da kanser oluşumuna neden olduğu bilinmektedir .
Yüksek risk grubunu kimler oluşturmaktadır?
Güneşle temasta bulunan herkesin bu zararlı ışınlara karşı gözlerini koruması gerekmektedir . Ancak özellikle acık renk gözlüler,makula dejenerasyornuna genetik eğilimi olanlar,gözlerinden herhangi bir cerrahi operasyon geçirmiş olanlar ve lazer tedavisi görmüş olanlar yüksek risk grubunu oluşturmaktadır . Çocukların göz merceğinin ultraviyole ışınları süzebilme yeteneğinin yetişkinlere göre az olması ve ileri yaslarda ortaya çıkan makula bozulmalarının kişilerin geçmişte maruz kaldıkları güneş ışığı miktarıyla ilgisi nedeniyle çocuklar da yüksek risk grubuna girmektedir .
Gözlerimizi güneş ışığının zararlı etkilerinden nasıl koruyabiliriz?
Göz,bu zararlı ışınlardan korunmak için birçok doğal koruma sistemine sahiptir. Gözlerin koruyucu kemik yapı içine yerleşmiş olması,kaş,burun,yanaklar,göz kapakları ve iris tabakası gözün fazla ışıktan korunmasını sağlar. Ancak göze giren bu ışınların miktarı arttığı zamanlarda ve ortamlarda bu tabakaların koruyucu etkisi azalmakta ve hem kendileri,hem de sinir tabakası hasar görmektedir . Gözlerimizi güneşin bu zararlı ısınlarından korumak için yaz aylarında ve açık havalarda güneş gözlüğü kullanılmalıdır. Özellikle güneşin dik geldiği 10.00 ve 16.00 saatleri arasında güneşle direk temastan kaçınılmalıdır. Güneşe maruz kalınma derecesini artıran çeşitli faktörlerin ultraviyole ışınlarının göze verebileceği hasarı arttırmaktadır. Bu faktörler ise şöyledir:
Çevre:Ultraviyole etkisi karda,kumda ve suda daha fazladır.
Yükseklik: Deniz seviyesine göre yükseklik arttıkça ultraviyole seviyesi artar.
Enlem:Ultraviyole ekvatora yaklaştıkça yani enlem derecesi düştükçe artar.
Dış ortamda kalma süresi: Güneşte kalma süresi arttıkça alınan ultraviyole miktarı artar.
Göz ve deri rengi: Açık renkli gözlere ve deriye sahip kişiler ultraviyole açısından daha fazla risk taşır.
Günün saati: Ultraviyole miktarının en yüksek olduğu saatler 10.00 ve 16.00 saatleri arasıdır.
Mevsim: Ultraviyolenin en kuvvetli geldiği dönem ilkbahar ve yaz aylarıdır,sonbahar ve kış aylarında ultraviyole seviyesi düşer.
İlaçlar: Tetrasiklin,doksisiklin gibi bazı ilaçlar gözlerin ve derinin ışık hassasiyetini ve ultraviyolenin olumsuz etkisini artırır.
Dr. Nuri güzel Ayer