Bir santimi geçmiş taşlarda doğru yöntem seçiminin çok dikkatli yapılması gerekir.
Böbrek taşının yarattığı ağrının doğum sancısından beter olduğu söylenir. Bunun temelinde ise taşın böbrekten çıkıp mesaneye inen kanal içinde takılması yatıyor. Çok küçük boyuttaki böbrek taşlarını düşürmek için koşan,zıplayan,ip atlayan,voleybol,basketbol oynayan,koşu bandında yürüyenler aslında çok yanlış bir şey yapmıyor. Ancak yine de taşlardan kurtulmak için tıbbın yardımına ihtiyaç var. Çünkü mermer gibi sert ve yaklaşık 1 cm’lik taşlardan bu şekilde kurtulmak genelde mümkün değil. Taş kırma ünitesine girmek de sorunu her zaman çözmüyor.
1-1,5 cm boyutundaki taşların eğer çok sert değilse şok dalga tedavisiyle kırılabilir,ancak bu yöntemin uygulanacağı hastaların çok iyi seçilmesi gerekiyor. Bu yöntemin başarısız olduğu ya da uygun olmadığı durumlarda ve daha büyük taşlarda ise genellikle laparoskopik ameliyata benzetilen ama aslında çok farklı olan “perkütan ameliyat”denilen bir yöntem kullanılıyor. Düşürülemeyen,ufak boyutlu taşlar için uygulanabilen bir diğer yöntem de idrar yolundan girilerek taşlara ulaşıp görerek kırılması işlemi.
Taş tedavisinde kullanılan yöntemler;
ŞOK DALGASI: Şok dalga tedavisi dışarıdan gönderilen ses dalgalarının böbrek taşına odaklanması şeklinde uygulanıyor. Bu yöntemin uygulanabilmesi için taşların çok sert olmaması ve idrar yollarının kırılacak taşların rahat düşebileceği yapıda olması gerekiyor.
CERRAHİ MÜDAHALE: İdrar yolundan girilerek yapılan ameliyatlarda çok ince çaplı aletlerin kullanımıyla taşlara ulaşılıyor ve lazer ve benzeri cihazların yardımı ile taşlar kırılıp temizleniyor. Özel bazı cihazlar kullanıldığında böbreğin içindeki küçük odacıklara kadar ulaşıp bu bölgelerdeki taşları temizlemek mümkün.
PERKÜTAN CERRAHİ: Bu ameliyat türünde ise sırtın yan tarafında yapılan yaklaşık 1cm.’lik bir kesi yerinden böbreğin içine yerleştirilen çok küçük bir borucukla taşlara ulaşıldıktan sonra,taşların görerek kırılması ve çıkarılmasına imkan sağlıyor. Böbrek içine uygun yerden dikkatli bir şekilde girildiğinde taşların önemli bir kısmının temizlenmesi nispeten rahat olsa da böbrek içine dağılmış taşların aynı borucuk içinden temizlenmesi daha özel cihazlar ve deneyim gerektiriyor. Uçları yönlendirilebilir bu cihazlar yardımı ile böbreğin her kıvrımının içine girebilmek mümkün oluyor ve ulaşılan taşlar lazer enerjisi kullanılarak kırılıp çıkarılıyor. Böbreğinin tamamı taşla dolu olan hastalarda,perkütan cerrahi ile taşla dolu böbrek tamamen temizlenebiliyor,hasta kısa sürede işine ve sosyal yaşamına dönebiliyor.
Böbrek taşları nasıl oluşuyor?
Prof. Dr. Sinan Zeren