Kötü yeme alışkanlıklarının artması,yemek yeme saatlerinin düzensizleşmesi,stresle beraber iştah azlığı,öğün geçiştirme,öğün atlama gibi bir çok yemek yeme alışkanlıklarında meydana gelen değişmeler sonucunda Obezitenin artışının yanında aşırı zayıflıkta son yıllarda artan sağlık problemleri arasında. Çoğu kişide rastlanan ‘ne yesem kilo alamıyorum’,‘çok zayıfım’gibi bir çok şikayetle polikliniğe başvurular her geçen gün artmaktadır.
Polikliniğe Başvuru Şikayetleri
•Ne kadar kolarili ve fazla yemek yesem de kilo alamıyorum
•Üzerime göre kıyafet bulamıyorum
•Kol ve bacaklarım o kadar zayıf ki ne giysem yakışmıyor
•İştahım hiç yok,bir şey yemek istemiyorum
•O kadar halsizim ki hareket edemiyorum
•Özellikle ağız bölgesinde ve deride yaraların çıkması
•Üşüyorum ve çok uyumak istiyorum
Vücutta ve organların çevresinde belirli miktarda yağ kitlesi olmalıdır,bu oran kişinin yaşına,cinsiyetine,fiziksel aktivite durumuna göre değişmektedir. Bu vücutta ki olması gereken yağ yüzdesinin alt sınırlarına inilmesi sonucunda kişide bir çok sağlık problemi oluşur. Şişmanlık gibi bu da bir hastalıktır. Kişinin zayıf olduğunun tanısını vücut yağ ölçüm analizleri yapılarak ve BKI ( Beden Kitle İndeksi) ne bakılarak karar verilmektedir,pratik olarak kullanılabilecek
BKI:kilo (kg) / boy2 m2 dir. 19.9 ve altında ki değerler bizim için zayıf olarak kabul edilmektedir .
Bahsedildiği gibi vücutta belirli yüzde de yağ kitlesi bulunmalıdır. Genellikle şişman olmanın sağlığa zararlı olduğu fakat ne kadar zayıf olunursa olunursun sağlık açısından hiçbir risk oluşturmadığı bilinmektedir. Bilinenin aksine şişmanlık gibi zayıflığında sağlık problemlerine sebep olabileceğidir.
Sağlık Problemleri;
•Vücut bağışıklık sisteminin azalmasıyla sık hastalanma
•Yorgunluk,uykuya eğilim
•Saç dökülmesi,tırnak kırılması
•Kadınlarda menstrasyon düzensizlikleri
•Psikolajik sorunlar
•Kas erimesi,kuvvet eksikliği
•Halsizlik,unutkanlık
•Yetersiz ve dengesiz beslenme sonucu oluşabilecek vitamin eksiklikleri
•Sırt ağrıları
Zayıflık Nedenleri;
•Aşırı fiziksel aktivite
•Düzensiz yemek saatleri,uzun süre açlık
•Psikolajik nedenler ( stres,depresyon v.b)
•Kullanılan bazı ilaçların yan etkisi
•Metabolizmayı hızlandıran bazı hastalıklar
•Emilim ve sindirim sisteminde ki problemler
•Kilo alma korkusu
•İştahsızlık,besin alımında bozulma
•Metabolizmanın hızlı çalışması
Beslenme Tedavisi;
Öncelikle zayıflığa neden olabilecek bir hastalık durumu olup olmadığı saptanmalıdır. Örneğin kişide metabolizmayı hızlandıracak troid gibi bir hastalık durumu varsa bunun mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir,öncelikle endokrinolog tarafından kişinin kan bulgularına bakılarak değerlendirilmesi gerekmektedir,eğer bir sağlık problemi varsa öncelikle onun tedavisi yapılmalıdır,yoksa diyetisyen takibine alınmalıdır. Burada önemli olan kişinin kilo almasını engelleyen durumun saptanmasıdır,kişi çok stresli,psikolojik problemlerden dolayı iştahsızlık problemi yaşıyorsa bu noktada psikolog ve diyetisyen takibi aynı anda yapılmalıdır.
Özellikle diyetisyen tarafından kişinin detaylı yeme alışkanlıkları sorularak nerede hata yaptığı tespit edilir ve buna göre diyet tedavisi başlanır.
Bu hastalarda yapılan en büyük hata kilo almak için şeker ve şekerli,aşırı yağlı besinlere çok yüklenip,enerji yakmamak için de hareketin kısıtlanmasıdır. Burada önemli olan dengeli ve yeterli bir beslenme programının oluşturulması ve her besin grubundan yeterli tüketimin olmasıdır,kilo almak için vücuda başka zararlar verilmemelidir,
Dyt. Seçil Kenar