Astımda;enfeksiyonlar,mevsim değişimi,nem oranının artması,sigara dumanı,ev tozu akarları,polenler-çiçek tozları,ağaç ve yabani ot polenleri,küf,hayvan tüyü gibi etkenler hava yollarının daralmasına neden olabiliyor. Bu darlık,öksürük,tekrarlayan nefes darlığı,göğüste daralma hissi,hırıltılı solunum ve kolay yorulma gibi sorunları da beraberinde getiriyor.
International Hospital Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Nur Kaşkır Öztürk,hem Türkiye’de hem de dünyada önemli bir sağlık sorunu olan astımın artış nedenleri hakkında,“Astım vakalarındaki artışın en önemli sebeplerinin başında,sanayileşme geliyor. Sanayileştikçeve doğal ortamdan uzaklaştıkça astım başta olmak üzere çeşitli hastalıklarortaya çıkıyor”dedi.
ASTIM ÇEŞİTLERİ
1-ALERJİK ASTIM:Herhangi bir alerjen maddeyle temas halinde ortaya çıkabiliyor. Genellikle bu alerjen maddeler yaşadığımız ortamda sık karşılaştığımız;ev tozu akarları,rutubetli ortamlarda bulunabilen küf mantarları,evlerde beslenen kedi,köpek ve kuş gibi hayvanların tüyleri,hamam böceği ve özellikle bahar-yaz aylarında sıkça maruz kalınan ağaç ve ot polenleri. Bunlara ek olarak bazı gıda maddeleri de özellikle çocuklarda alerjik nedenli astıma neden olabiliyor. Alerjik astımı olan hastaların büyük bir kısmında aynı zamanda alerjik rinit (burunda sulu akıntı ve kaşıntı) alerjik konjunktivit (gözde kaşıntı ve yanma hissi) ve sinüzit beraber görülebiliyor.
2-ALERJIK OLMAYAN ASTIM:Alerjik olmayan astımın en önemli nedeni,doğuştan solunum yolları duyarlı kişilerde,çocukluk çağında geçirilen solunum yolu hastalıkları ve sigara dumanına maruz kalmakla artan darlıktır.
3-MESLEKI ASTIM:Gelişmiş ülkelerde en sık görülen mesleki akciğer hastalığıdır. ABD ve Japonya’da yeni tanı alan astım vakalarının yaklaşık yüzde 15’inden meslekler sorumlu tutuluyor. Yaklaşık 250 çeşit maddenin meslek astımından sorumlu olduğu saptandı.
4-EGZERSIZE BAĞLI ASTIM:Ağır fiziksel hareketler,solunum yolları hassas kişilerde ani daralma yaşanmasına neden oluyor. Başlangıçta yalnızca egzersizle ortaya çıkan astım belirtileri zaman içinde başka faktörlerle de yaşanabiliyor. Astımlı hastalarda egzersize bağlı belirtilerin çıkma sıklığı,yüzde 40-90 arasında değişiyor. Bu astım tipi egzersiz sonrasında ortaya çıktığı için,sporun fazla yapıldığı çocukluk ve gençlik dönemlerinde daha sık görülüyor. Ancak,diğer yaş gruplarında da ortaya çıkabiliyor. Egzersizden sonra ortaya çıkan ve 5-10 dakika süren belirtiler 30-60 dakika içinde düzeliyor. Bu astım tipinde görülen belirtiler diğer astım tiplerinde görülenlerden farklı değil.
SORUNU TETİKLEYEN 5 NEDEN
1-GENETİK ETKENLER:Astım,genetik özellikleri olan bir hastalık. Ailesinde astım olan kişilerde görülme yüzdesi daha yüksek.
2-EV TOZU AKARLARI:Alerjik astımlılarda ev tozu,polen,küf mantarı ve evcil hayvanlar,şikayetleri artırıyor. Bu alerjenler içinde en sık rastlanılanı,ev tozu akarları. Türkiye’deki alerjik astımlıların büyük bölümünde ev tozu akarı alerjisi var.
3-HAVA DEĞİŞİMLERİ:Isı,nem değişiklikleri,kokular,stres ve bazı ilaçlar astımı tetikleyebiliyor. Özellikle mevsim geçişlerinde yaşanan ısı farklılıkları astım hastalarının sorunlarının artmasına yol açıyor.
4-SİGARA KULLANIMI:Sigara içilen ortamlarda bulunulması,astım belirtilerini artırıyor ve krizlere neden olabiliyor. Astımlı kişinin yaşadığı mekânda sigara içilmesine izin verilmemesi gerekiyor.
5-HAVA KİRLİLİĞİ:Havanın kirli olması astım hastalarının kriz geçirmesine neden oluyor. Ayrıca madenciler ya da berberlerin soluduğu gaz,kimyasallar maddeler de astım gelişimine yol açabiliyor.
Sağlık Editörü