Kanserinin bölgelere göre görülme sıklığı değişiyor. Tüm kanser vakalarında yüzde 41 ile Akdeniz ilk sırada yer alıyor. Bunu,yüzde 39.5 ile Ege,yüzde 26.9 ile Marmara,yüzde 23 ile İç Anadolu izliyor. Güneydoğu Anadolu bölgesi ise yüzde 18.2 ile son sırada yer alıyor. Bazı besinler akciğer kanserine karşı koruyucu özellik taşıyor. Özellikle sigara içenler sebze ve meyve tüketimine ağırlık vermeli.
Kadınlardaki artış
Akciğer kanseri ABD’de kadınlarda birinci derecede öldürücü hastalıktır. 1996 yılında ABD’de 64 bin kişi akciğer kanserinden,44 bin kadın da meme kanserinden yaşamını yitirmiştir. Kadınlardaki bu artışa 1960’lardan sonra sigara alışkanlığının hızla artması gösterilebilir. Tüm dünya ortalamalarına bakıldığında erkeklerde birinci,kadınlarda meme kanserinden sonra 2. Sıradadır.
Önemsenmemesi tanıyı geciktiriyor
Akciğer ve bronş sisteminin ağrı duyusu içermemesi ve ilk semptom olan öksürüğün sigara içenler tarafından bir hastalık belirtisi olarak değerlendirilmemesi nedeniyle akciğer kanseri vakalarının tanısı çoğunlukla ileri evrelerde konulmaktadır. Amerikan Thoracic Society ve Avrupa Respiratory Society’nin araştırmalarına göre semptomlar;öksürük,kilo kaybı,nefes darlığı,göğüs ağrısı,kan tükürme olarak belirlenmiştir.
Yüzde 25’inde belirti yok
Tanı yüzde 10 ile 25’e varan oranlarda belirtisi yoktur. Böyle hastaların kanser tanısı tesadüfen çekilen akciğer grafisi ile bilgisayarlı tomografi ile saptanan soliter nodüllerin incelenmesi ile konulmaktadır. Akciğer kanseri metastaslar ile yayılım gösterdiği organa bağlı bulgu verir. Beyne yaptığı metastasla nörolojik (sinirsel) belirtiler,kemiğe metastasla ağrı şikâyetleri görülür. Bununla beraber hastalığın yüzde 5-10’unda hiçbir şikayet olmayabilir.
Doku tanısı çok önemli
Akciğer kanserinde tanı konması tedavinin erken uygulanabilmesi için şarttır. Birinci etapta uzun süreli öksürüklerde mutlak akciğer grafisi çekilmelidir. Akciğer hastalıklarının genellikle radyolojik olarak karıştırabilir. Basit pnomoni denir ancak bronş kanseri olabilir. Bu durumda tomografi,bronkoskopi,medianaskopi gibi tanıya yönelik işlemler yapılmalıdır. Akciğer kanserinde doku tanısı çok önemlidir. Doku tanısına göre tedavi planlanır.
Prof. Dr. Tümer Ulus