Panik Atak Spesifik Bir Korkudan Dolayı Yaşanmıyor!
Bir anda uykudan panik halinde kalkıyorsanız,yolda yürürken,yemek yerken,durup dururken çarpıntı ve el ya da dudak çevresinde uyuşma yaşıyorsanız dikkat! Çağın hastalığı olarak görülen panik atak,yanı başınızda olabilir. Özel bir neden olmadan bir anda kalbiniz hızla çarpıyorsa,kalp krizi geçiriyormuş gibi hissediyorsanız,“Bana ne oluyor?”diye korkmaya başlıyorsanız panik ataktan şüphelenebilirsiniz. Yaygın anksiyete bozukluklarının bir çeşidi olan panik atak,spesifik bir korkudan dolayı yaşanmıyor. Bu durum bilinmedik bir sebepten,bilinçaltındaki bir olayla birleşerek ortaya çıkabiliyor. Yapılan araştırmalar,panik atağın 20-45 yaş arasındakiler ile kadınlarda daha çok görüldüğünü ortaya koyuyor.
Hastalığın Belirtileri
Panik atak başladığında hastaların büyük çoğunluğunda aynı belirtiler görülür. Bu belirtiler arasında çarpıntı,korku,heyecan,terleme,kasılma ve uyuşma ilk sıralarda yer alır. Panik atak krizi geçiren kişiler endişeyle “Bana ne oluyor,ölüyor muyum?”gibi korkular yaşar. Panik atak hafif başlar,fakat hızlandığında hasta derin nefes alma ihtiyacı duyar. Ancak derin nefes almak atağın daha da şiddetlenmesine yol açar. Çünkü vücutta bir savunma mekanizması olarak adrenalin salgılanmaya başlar. Aynı anda hem solunum hızı ile oksijen yükseliyor hem de kalp çarpıntısı artar. Adrenalinin vücutta yarattıkları,kişinin daha fazla panik olmasına neden olur. Çarpıntı artar,solunum da bu durumla baş etmek için hızlanır. Bu durumda yavaş yavaş dudakların etrafında uyuşma,hissizleşme başlatır.
Hissizleşme sonrasında kişi “Bana bir şey oluyor”duygusunu daha çok hissetmeye başlar. Vücutta kasılmalar ve uyuşmalar başlar. Panik atak krizi sırasında hasta rahatlamak için aşırı soluk alıp vermeye başlıyor,fakat bilmeden durumun daha da kötüleşmesine neden olur. Çünkü fizyolojik olarak solunumu düzenleyen merkezde karbondioksit ile oksijenin belirli oranda ve belirli dozda olması gerekir. Ancak bu şekilde rahat solunum yapılabilir. Karbondioksitin rahatlatma ve yumuşatma etkisi vardır ve bundan yararlanmak gerekir. Hiperventilasyon,yani aşırı soluk alıp verme olduğunda işleyiş bozulur.
Panik Atak Sırasında Yapılması Gerekenler
Panik atak sırasında kişinin,nefes aldıktan sonra nefesini dışarı vermeden biraz tutması ve yavaş yavaş vermesi gerekir. Bu sayede karbondioksit vücutta biraz daha tutularak,oksijenin yükselip karbondioksidin düşmesiyle yaşanan damar büzüşmesi engellenir. Aksi halde,damarlar büzüşünce kanlanma bozuluyor ve uyuşma hissedilir. İyonize kalsiyum da azaldığı için kramp,uyuşma,kol ve bacakta kramplar görülebilir.
Başka Hastalıkların Belirtisi Olabilir
Bazen panik atak başka hastalıklarla da karışabilir. Hastada teşhisi konmamış hipertiroidi bulunabiliyor. Aşırı çarpıntı,terleme,yüksek tansiyon şikayetleri bunun belirtisi olabilir. Kalple ilgili bazı rahatsızlıklarda da aynı tepkiler görülebilir. Hipoglisemiye giren biri de bu şekilde hissedebilir. Bazen de ailede paniğe yatkın kişiler varsa,kişi çocukluktan itibaren paniğe alışmışsa aynı belirtiler yaşanabilir.
Tedavi Edilebilen Bir Hastalık
Panik atak hastaları,ilk krizinde çoğunlukla acil servise başvurur. Orada kişiyi rahatlatmak için ilaç verilir. Fakat böyle bir durum yaşayan kişinin atak geçince hastalığını ihmal etmemesi,mutlaka bir psikiyatri uzmanına başvurması gerekir. Paniğe neden olan sebeplerin araştırılması tedavide büyük önem taşır. Hastaya ilk olarak heyecanının giderilmesi için diazepam grubu ilaçlar verilir. Ayrıca psikiyatrik muayene yapılır ve modern antidepresanlardan yardım alınır. Terapiler de bu kişilerin tedavisinde oldukça etkili olur. Çünkü semptomlar aynı olmakla beraber her bireyin dinamiğinin farklılığı nedeniyle terapi gerekir. Panik atak tedavi edilmediğinde ise bu kişilerde sosyal izolasyon görülebilir. Toplu taşıtlara binemez,köprüden geçemez;yaşamlarını her an bir şey olabilir korkusuyla yaşılar. Panik atak hastaları genelde titiz,gergin,çabuk kaygılanan,çabuk heyecanlanan kişiler olur. Hastaların hemen hepsinde,birkaç ay öncesinden heyecan belirtileri başlamış olur. Bazı ilaçlar,gençlerin ilk sigara ya da ilk içki içmede yaptıkları acemice hatalar da panik atağa neden olabilir.
Doç. Dr. Ece Orhon