Aşırı koruyuculuktan, anksiyete ve mutluluğa kadar birçok anne davranışı biyokimyasal reaksiyonlarla başlıyor. Birçok şey değişebilir, ama yeni anneler için en çarpıcı farklılıklar en mahrem olan duygusal değişikliklerdir ve büyük ölçüde nörolojiktir.
Yeni annelerin davranış değişikliklerini gözlemleyerek geçen yüzyıllardan sonra, bilim adamları parietal lob, orta beyin ve prefrontal korteks’te neler olup bittiğiyle ilgili kesin bağlantılara yakın zamanda ulaşmaya başladı. Bu araştırma ve verilere göre;
- Merkezi sinir sisteminin ana içeriğini oluşturan gri madde daha yoğunlaşmış hale gelir.
- Empati, anksiyete ve sosyal etkileşimi kontrol edebilme yeteneği artar.
- En temel düzeyde, bu değişiklikler gebelikte ve doğum sonrası dönemde hormonların yoğunlaşmasına yol açar ve bebek için yeni bir anne ortaya çıkar.
- Doğum yapan her altı kadından biri doğum sonrası depresyona yakalanıyor.
- Birçok kadında el yıkama, bebeğin nefes alıp almadığını kontrol etme gibi takıntılı davranışlar görülüyor.
Diğer bir deyişle, beyinde aşık olma, şiddetli koruyuculuk ve sürekli endişe gibi duyguların oluşmasına yol açan reaksiyonlar başlar. Ayrıca, beynin haritalanan bu bölgesi, pek çok bilim adamına göre; annelerin yaşadığı ciddi kaygı ve depresyonun nedenini anlamada kilit oynuyor.
Anne Sürekli Bebeği Düşünüyor
Beyin araştırmacısı Pilyoung Kim şunları söylüyor: “Bebeğin doğuşundan sonraki ilk birkaç ay boyunca ortaya çıkan neredeyse obsesif kompulsif davranışlar dediğimiz şey bu. Anneler, normalden çok daha yüksek seviyede düşündüklerini ve bunu kontrol edemediklerini söylüyor. Onlar sürekli bebek hakkında düşünüyorlar. Bebeğim sağlıklı mı? Hasta mı? Her şeyi tam mı?”
Kim şunları da ekledi: “Yeni annelerin beyin bölgelerinde birçok değişiklik oluyor. Duygu-durum ve empati bölgelerindeki büyüme aynı zamanda motivasyona çağrı olarak büyük ölçüde obsesif kompulsif davranışlarla ilişkili olabilir. Hayvanlarda ve insanlarda postpartum döneminde kendi çocuğuyla ilgilenmek için büyük bir arzu vardır. Beyinde birkaç bölge vardır ve bu bölgeler annelik davranışları ve ruh halini birbirine bağlar.”
Bilim adamları, kendi bebekleri ve yabancı bebeklerin fotoğraflarına bakan kadınlar arasında beyin aktivitesinde farklılıklar gözlemledi.
Beyin araştırmacısı Ruth Feldman: “Biz hem hormonlarda hem de beyin düzeylerinde değişiklikler gözlemliyoruz. Tüm memeli canlıların genelinde anne-bebek bağı arasında, oksitosin seviyelerinde dramatik bir artış gözlemleniyor.”
Aşık Olmuş Gibi Hissettiriyor
Anne olmak -en azından beyinde- aşık olmakla aynı hissettiriyor.
Ayrıca, oksitosin kadınların bebeğiyle ilgilendiği, çığlıklarını duyduğu ya da uyuttuğu zamanlarda artış gösterir. Emzirme sırasında oksitosin seviyesinin yükselmesi ise, bebeğini emziren anneler ile emzirmeyen annelerin ağlayan bebeğe karşı duyduğu hassasiyeti açıklar nitelikte.
Kim bu konuda şunları söylüyor: “Emziren anneler, ağlayan bebekler konusunda doğumdan sonraki ilk altı ay içerisinde bebeğini mama ile beslenen annelerle karşılaştırıldığımda çok daha hassas oluyorlar.”
Nörologlara göre, net sonuçlar olmasa da anne beynindeki en büyük değişiklikler ilk çocukta yaşanıyor ve bu değişiklikler yeni anneliklerde ilki kadar olmasa da bir sınırlama göstermeden görülebiliyor. Çocuklarına bakma konusunda derinden ilgili oldukları zaman benzer değişiklikleri erkeklerde de görmek mümkün. Oksitosin, erkeklerde kadınlarda olduğu gibi davranışlara etki edecek derecede etki etmiyor.
Başka bir açıdan bakmak gerekirse: bir kadın daha önce çocuk sahibi olmamış olsa bile annelik davranışları beyinde hali hazırda bir şekilde bulunmaktadır. O halde, belki de annelik bir kadının içinde keşfedilmeyi bekleyen gizli bir uzay gibidir. Diğer bir deyişle, bir bebek üzerinde yoğun şekilde ilgilenmek keşfedilmemiş yeni odaları-sinir yollarını ortaya çıkarır.
Sağlık Editörü
