Boyun fıtığı disk denilen yapıların olması gereken yerden arkaya,omurilik ve kollara giden sinirlerin bulunduğu kanala doğru taşması anlamına gelir.
Boyun Fıtığı Nedir?
Boyun fıtığının tıbbi adı servikal disk hernisidir. Boyun fıtığını anlayabilmek ve kafamızda canlandırabilmek için,önce bazı anatomik bilgileri bilmemiz gereklidir.
Boynumuzda 7 adet omurga kemiği bulunmaktadır. En yukarıdaki ilk 2 omurga kemiği hariç,diğer omurga kemikleri arasında disk adı verilen elipsoid şekilli yapılar bulunmaktadır. Bu disklerin dış kısmı daha sert olup katmanlar şeklindedir. İç kısmı dışa göre daha yumuşak kıvamdadır. Disklerin iki fonksiyonu vardır.
Birinci fonksiyonu,boynumuzun öne-arkaya,sağa-sola eğilme hareketlerine olanak sağlamak ve sağa-sola dönme sırasında esneklik sağlamaktır.
İkinci fonksiyonu,esnek yapısı nedeniyle vücudumuza ayaktan gelen darbeleri absorbe etmektir. Yani diskler bir çeşit vücudumuzun amortisörleridir. Bu diskler ve omurga kemiklerinin arkasında bir kanal bulunmaktadır. Bu kanal içerisinde beynimizin uzantısı olan omurilik ve omurilikten çıkıp kollarımıza giden sinirlerimiz yer almaktadır. Boyun fıtığı,disk dediğimiz yapıların olması gereken yerden arkaya,omurilik ve kollara giden sinirlerin bulunduğu kanala doğru taşmasıdır. Bu kanala doğru taşan disk,bazen kollarımıza giden sinirleri,bazen omuriliği,bazen de her ikisini birden sıkıştırmaktadır.
Boyun Fıtığının En Sık Oluşma Nedenleri Nelerdir?
- Ağır kaldırma,
- Vücudumuza aldığımız ağır darbeler,
- Uzun süreli bilgisayar veya motorlu araç kullanımı gibi postür bozukluğuna yol açan işler sayılabilir.
Kişisel faktörler de önemlidir. Aynı işi yapan ve yapısal özellikleri birbirine benzeyen (aynı kiloya ve boya sahip) iki kişiden birinde boyun fıtığının gelişip diğerinde gelişmemesinin esas nedenlerinden birisi bu yapısal faktörlerdir. Bazen bir hapşırık dahi bardağı taşıran son damla şeklinde boyun fıtığını başlatabilir.
Boyun Fıtığı Hastasının Şikayetleri Nelerdir?
Boyun fıtığı olan hastalarda en sık karşılaşılan şikayet boyun ağrısıdır. Boyun ağrısı başın arkasına,sırta,kürek kemiğine,omuzlara ve kollara yayılabilir. Kollarda,ellerde ve parmaklarda uyuşma,karıncalanma olabilir.
İleri derece fıtıklarda kollara giden sinirlerin basısı nedeniyle kollarda ve ellerde güç kaybı ortaya çıkabilir. Boyun fıtıklarında sadece kollara giden sinirler değil,omurilik de basıya maruz kalabilir. Bu durumda kollarda ve bacaklarda güç kaybı,çok büyük fıtıklarda boyundan aşağı felç,omuriliğin etkilediği alana bağlı olarak kollarda,bacaklarda ve gövdede uyuşma,idrar ve gayta (büyük abdest) kaçırma görülebilir.
Boyun Fıtığı Tanısı Nasıl Konulur?
Tanı için hastanın öyküsünün iyi alınması,iyi nöroloji muayene yapılması ve radyolojik bulguların çok iyi kolere edilmesi gereklidir. Direkt grafiler (röntgen) boyun ağrısı olan hastalarda başlangıç adımı olarak kullanılan tetkiklerdir. Boyun fıtığı düşünülen hastalarda tanıda kullanılan tetkik,manyetik rezonans görüntüleme (MRG) dir. Gereklilik halinde bilgisayarlı tomografi (BT),elektromiyografi (EMG) ek olarak kullanılan tetkiklerdir.
Doç. Dr. Ferda Çağavi