Sigara içen bir kişi sahurdan iftara kadar yaklaşık 18 saat sigara içmeyecek. Gün içinde sigara içmemek vücutta hangi organlarda nasıl değişikliklere neden olur? Kişi hangi değişiklikleri kısa sürede hisseder?
Sigarayı bıraktıktan 20 dk. sonra olumlu etkileri başlıyor. Kalp atışları normale döner,kan basınçları normale döner. Kandaki karbonmonoksit oranı azaldığı için hastanın dikkati artar, konsantrasyonu artar. Kendini daha iyi hisseder. 18 saat içerisinde de ne kadar sigara içmezse o kadar iyidir. Ramazanın özellikle sağlık açısından,akciğerlerimiz için önemli bir artısı bulunmaktadır. Oruç tutmanın en önemli katkısı, sigara bırakmak isteyen birisi için bu kaçırılmayacak bir fırsattır.
Oruç tutan bir tiryaki sigarayı en kolay Ramazan’da bırakır diyebilir miyiz?
Elbette. Zaten bizim sigarayı bırakmaya istekli kişilere ilk söylediğimiz şey, belirlediğiniz bir tarihe konsantre olun. Çünkü sigara bırakmada en önemli şey,kişinin beynini belli bir tarihe hazırlaması ve konsantre olmasıdır. Onun için de Ramazan ayı, alışkanlıklardan kurtulmak iyi çok iyi bir dönemdir. Çünkü Ramazan’da oruç tutacak olan kişi hem yaşam tarzını değiştiriyor olacak,hem de bazı ritüellerinden vazgeçmek zorunda kalacak.
Sigara aslında bir ritüeldir. Ritüeller oruç tutarken yok olacağı için,Ramazan sigara bırakmak ideal bir zamandır. Bir ay boyunca sigara içmeyecek olan kişinin gün geçtikçe sigara içme isteği azalacaktır. Dolayısıyla sigara içmemenin verdiği rahatsızlık bir ay süresince giderek daha az duyulacak ve bir daha sigaraya başlama riski daha azalacaktır. Bunu istatistiksel olarak söylersek, normal bir insanın kendi kendine destek almadan sigarayı bırakma oranını %5’tir. Ancak bu durum oruç tutma zamanında olursa %30’lara kadar çıkıyor.
İftarı sigarayla açmak sağlık sorunlarına neden olabilir mi?
Kişiler bir anda yüklü miktarda nikotin alırlarsa neden olmasın? Şöyle açıklayalım: Nikotin eksikliğinden dolayı, iftarını sigarayla bir anda açan kişide aşırı bir nikotin yüklenmesi oluyor. Nikotin eksikliğini bir anda kapatmak için, sigara dumanını arka arkaya derin nefes alarak çekiyorlar. Bu durumda kanda aniden nikotin ve karbonmonoksit oranı yükseliyor. Bunlar da damarları büzüştürüyor. Damarları büzüştürdüğü için bu kişilerde tansiyon yükselmesi olabilir. Buna bağlı olarak beyin kanaması riski varsa, kişilerde bu risk artıyor.
Ramazan’da Sigara Kap Krizini de Tetikleyebilir!
Ramazan’da kalp krizi geçirme riski de daha fazla oluyor. Çünkü nikotini bir anda kesip,anında yüksek dozla başlarsanız kalp çarpıntısında hemen artış olur. Bu da insanın oksijensiz kalmasına sebep olabilir. Dolayısıyla da varsa enfarktüs geçirme olasılığı daha da yüksek olacaktır. Aynı zamanda kan dolaşımı,kan basıncı değerleri tamamen farklılaşacak ve o oranda risk daha da artacaktır. Onun için eğer sigara içecekse kişi; iftarını açtıktan sonra,sigarayı normal sıradan bir sigaraymış gibi çok derin nefesler çekmeden içmesi kendi yararına olur.
İftarda ve sahurda içilen sigaranın zarar açısından farklı etkileri var mıdır?
Bu tamamen az önce bahsettiklerimle ilgili. Sahurda da kişiler ertesi gün içmeyeceğim diye arka arkaya kendilerini doyurmak için sigara içiyorlar. Yani çok sigara içeyim de,nasıl olsa sigara içmeyeceğim diye düşünüyorlar. Bu durumun da aynı şekilde olumsuz etkileri var: Özellikle sıcak havalarda. Bir de yemek yiyip hemen uyudukları için bunun daha da zararlı etkileri olabilir. Sonuç olarak sigara içen kişiler, damarsal hasarlar, korneoatör hastalığı ya da beyin damarlarında zarar riskini arttırıyor.
Ramazan boyunca sigara içmeyen bir kişinin akciğerleri,1 ay sonunda sigara içen bir kişiye kıyasla ne durumda olur? Bunu görsel olarak nasıl betimleyebiliriz?
Biz buna görsel olarak soluma testiyle örnek verebiliriz. Sigarayı bıraktığı andaki solunum testine bakarız. Bir ay sonraki solunum testine bakarız. Solunum fonksiyon testinde iyileşme görebiliriz. Ayrıca kişide balgam üretimi artacağı için sigara içildiğinde balgam artıp bronşlarda tıkanıklık olabilir. Bunun da azaldığını görebileceğiz.
Oruç tutan pasif sigara içicileri için önerileriniz var mı?
Bütün pasif içiciler aynı risk altındadırlar. Yani pasif içicilerin her zaman kaçınması gerekiyor. Ramazan’da da onlar için özel bir durumu yok. Pasif içiciler de kendilerine en az içenler kadar dikkat etmelidirler.
Doç. Dr. Reha Baran
